Σύνδρομο «κόπωσης συμπόνιας»: Τι είναι και ποιους αφορά

Σύνδρομο «κόπωσης συμπόνιας»: Τι είναι και ποιους αφορά. Το σύνδρομο «κόπωσης συμπόνιας» αποτελεί μια κατάσταση συναισθηματικής εξάντλησης που επηρεάζει κυρίως επαγγελματίες υγείας. Προκαλείται από τη συνεχή έκθεση σε πόνο, τραύμα ή ανησυχίες άλλων ανθρώπων, συνδυασμένη με εξουθενωτικές συνθήκες εργασίας. Αυτή η μορφή εξάντλησης, αν και συχνά συγχέεται με το burnout, παρουσιάζει διακριτά χαρακτηριστικά, όπως η συναισθηματική αποστασιοποίηση, η μείωση της ενσυναίσθησης, η κόπωση και προβλήματα στη σωματική υγεία, όπως διαταραχές ύπνου και πονοκεφάλους. Παράλληλα, προκαλεί αλλαγές στη συμπεριφορά και δυσκολίες στη συγκέντρωση, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Η κόπωση συμπόνιας αφορά κυρίως γιατρούς, νοσηλευτές και άλλους επαγγελματίες υγείας, που καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με το ανθρώπινο πόνο και το άγχος της ευθύνης για τη ζωή των ασθενών τους. Η ένταση της εργασίας τους, ειδικά σε συνθήκες κρίσης όπως η πανδημία COVID-19, έχει αυξήσει δραματικά τα περιστατικά αυτού του συνδρόμου. Έρευνες από το εξωτερικό δείχνουν ότι μεγάλα ποσοστά γιατρών βιώνουν συναισθηματική εξουθένωση, μερικοί σε τέτοιο βαθμό που σκέφτονται ακόμη και την παραίτηση. Η κατάσταση αυτή δεν διαγιγνώσκεται εύκολα, ενώ συχνά παραμένει αδιάγνωστη και δεν αντιμετωπίζεται επαρκώς.

Σύνδρομο «κόπωσης συμπόνιας»: αφορά κυρίως γιατρούς

Στην Ελλάδα, αν και δεν έχουν διεξαχθεί επίσημες έρευνες, η πραγματικότητα είναι γνωστή: οι γιατροί εργάζονται υπό αντίξοες συνθήκες, με εξαντλητικά ωράρια και περιορισμένη υποστήριξη. Η μη τήρηση της ευρωπαϊκής οδηγίας για τις ώρες ανάπαυσης, η υπερβολική φόρτιση εργασίας και η έλλειψη πόρων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας δημιουργούν ένα περιβάλλον που ενισχύει την εξάντληση και την απώλεια ενσυναίσθησης.

Για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της κόπωσης συμπόνιας, απαιτούνται παρεμβάσεις τόσο στο εργασιακό περιβάλλον όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Τα νοσοκομεία μπορούν να εντάξουν σεμινάρια εκπαίδευσης που βοηθούν τους επαγγελματίες να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους, καθώς και ομάδες υποστήριξης για την ανταλλαγή εμπειριών. Ταυτόχρονα, η αυτοφροντίδα αποτελεί θεμελιώδη στρατηγική, καθώς συχνά τα άτομα με αυξημένη ενσυναίσθηση χρειάζονται καθοδήγηση για τη θέσπιση προσωπικών ορίων. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι είναι εφικτό να διατηρηθεί η ενσυναίσθηση χωρίς να επέλθει η εξάντληση.

Η αντιμετώπιση αυτού του συνδρόμου δεν αποτελεί απλώς ανάγκη για τους επαγγελματίες υγείας, αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας. Ένας γιατρός που κατανοεί και σχετίζεται με τον ασθενή του με ενσυναίσθηση είναι σε θέση να προσφέρει καλύτερη φροντίδα, να λαμβάνει ορθότερες αποφάσεις και να συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Φωτογραφίες από το depositphotos.com