Αγάπη & Ελευθερία: Το υπαρξιακό δίπολο στις ανθρώπινες σχέσεις

Αγάπη & Ελευθερία: Το υπαρξιακό δίπολο στις ανθρώπινες σχέσεις

Αγάπη και Ελευθερία, δύο λέξεις και δύο έννοιες με πολύ μεγάλη ισχύ και με βαθύτατο νόημα. Δύο λέξεις που στο άκουσμα τους μπορούν να ξεσηκώσουν συνειδήσεις, να διεγείρουν ψυχές και να αναγεννήσουν ανθρώπους. Δύο έννοιες που λειτουργούν σαν πόλοι έλξης μέσα στο νοητικό και ψυχολογικό πεδίο του ανθρώπου κατευθύνοντας κάθε σκέψη και πράξη του στη ζωή του.

Ο Σωκράτης, ο μέγας αυτός μύστης της ανθρώπινης ψυχής έλεγε πως κάθε άνθρωπος έχει μέσα του έναν γενέθλιο δαίμων και ο μεγάλος Έλληνας λογοτέχνης, Νίκος Καζαντζάκης θα συμπλήρωνε μετά από 3.000 χρόνια πως κάθε πράξη του ανθρώπου πηγάζει και περιτριγυρίζεται γύρω από μια κεντρική ιδέα.

Κάποιοι άνθρωποι έχουν ως γενέθλιο δαίμων, την δόξα, κάποιοι άλλοι πάλι το χρήμα, άλλοι την αναγνώριση, άλλοι τον έρωτα, ενώ ορισμένοι επιθυμούν την δύναμη, είτε φυσική, είτε οικονομική, είτε κοινωνική. Πίσω όμως από αυτές τις ηχηρές λέξεις και έννοιες κρύβονται με έντεχνο τρόπο και παρουσιάζονται με διαφορετικό προσωπείο, η ανάγκη όλων μας για Αγάπη και Ελευθερία.

Αυτός που επιθυμεί την δόξα, ζητάει πραγματικά την ελευθερία ώστε να μπορέσει να φτάσει στη δόξα. Κι αυτός που αναζητάει την αναγνώριση, κατά βάθος θέλει την αγάπη, η οποία μεταφράζεται ως αναγνώριση. Ο Αργεντίνος ψυχοθεραπευτής Χόρχε Μπουκάι αναφέρει στο βιβλίο του Από την άγνοια στη σοφία πως η στροφή των ανθρώπων στο μίσος, στην παρανομία, στο έγκλημα, ακόμη και στον θρησκευτικό φονταμελισμό, δημιουργείται από την έλλειψη της αγάπης εντός του οικογενειακού τους περιβάλλον και της κοινωνίας στην οποία γεννήθηκαν.

Η Αγάπη ως πρώτος πόλος έλξης

Στο σύγχρονο κόσμο στον οποίο ζούμε, πολλοί νέοι και νέες δυσκολεύονται να βρουν το ταίρι τους, να δημιουργήσουν αξιόπιστες και υγιείς σχέσεις και να βιώσουν μια ολοκληρωμένη ερωτική εμπειρία η οποία θα μετατραπεί σταδιακά σε σχέση αγάπης. Αυτό συμβαίνει γιατί οι νέες γενιές αποτελούν τα πρώτα θύματα ενός σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου κόσμου βασισμένο σε ευκαιριακές σχέσεις, σε ανέπαφες σχέσεις, χωρίς να έρχεσαι σε επαφή εκ βάθος με τον σύντροφο σου παρά μόνο επιφανειακά, σε σχέσεις με συνουσία αλλά χωρίς ουσία και σε καταλανωτικές σχέσεις όπου ο ένας καταναλώνει άσκοπα την ερωτική του ενέργεια και χρησιμοποιεί τον άλλον σαν ένα είδους έμψυχου καταναλωτικού προϊόντος.

Πίσω από αυτές τις συμπεριφορές αποκρύβονται άλλα βαθύτερα αισθήματα τα οποία προσπαθούν να καλυφθούν μέσω έντονων αλλά σύντομων συναισθημάτων όπως του ενθουσιασμού και των παρορμήσεων. Το κυρίαρχο όμως συναίσθημα στις καρδιές των ανθρώπων είναι η ανασφάλεια και η έλλειψη αυτοπεποίθησης και αυτογνωσίας. Το συναίσθημα ανασφάλειας, όπως και ο αποπροσανατολισμός του βαθύτερου εαυτού μας, οφείλεται σε μεγαλύτερο βαθμό στο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον, το οποίο εργάζεται δεκαετίες για αυτή την ελαττωματική κατάσταση της νεολαίας.

Οι νέοι και οι νέες στην εποχή μας δυσκολεύονται να αγαπήσουν και να αγαπηθούν διότι φοβούνται μην πληγωθούν. Διακατέχονται από μία μόνιμη φοβία πως οποιαδήποτε συναισθηματική επένδυση σε μία σχέση μπορεί να καταστεί μοιραία σε περίπτωση χωρισμού και να τους καταδικάσει σε οδυνηρή θλίψη και απογοήτευση. Και στα δύο φύλα, ο πόνος μπορεί να καταστεί ισχυρός με ολοκληρωτική αλλαγή στη συμπεριφορά του ανθρώπου και με διαφορετικές προεκτάσεις. Η γυναίκα ως πιο συναισθηματικό ον, συνήθως το λαμβάνει πιο έντονα με αποτέλεσμα να κλείνεται στον εαυτό της και να αποφεύγει να δώσει ξανά την καρδιά της σε κάποιον νέο αγαπημένο. Ο άνδρας, ως πιο νοητικό ον, ταλαιπωρείται πολύ εγκεφαλικά προσπαθώντας μάταια να πνίξει τα συναισθήματα του διότι τα θεωρεί γυναικεία φύση, χωρίς ασφαλώς να το καταφέρνει με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται ως ψυχρός και απόμακρος ενώ κατά βάθος αναζητεί αυτό που θέλουν και οι γυναίκες, την Αγάπη!

Η Αγάπη αποτελεί την κινητήρια δύναμη κάθε ανθρώπινης πράξης για οτιδήποτε κάνουμε στον κόσμο. Όταν αγαπάμε κάτι ή κάποιον, πολεμάμε για αυτόν, ταπεινωνόμαστε για αυτόν, πεθαίνουμε για αυτόν. Αυτήν ύμνησαν όλοι οι ποιητές και λογοτέχνες, για αυτήν μίλησαν όλοι οι Άγιοι και οι Πατέρες και για αυτήν πέθαναν όλοι οι ήρωες! Δεν είναι τυχαίο αλλά μοιραίο ότι ο Ιησούς Χριστός με την έλευση Του στη γη μίλησε για την Αγάπη και την απελευθερωτική της δύναμη! Η Αγάπη λειτουργεί ως φάρμακο στην άρρωστη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ανθρωπότητα μετά την πτώση της από το βασίλειο του θεϊκής Αγάπης.

Η Ελευθερία ως δεύτερος πόλος έλξης

Η Ελευθερία αποτελεί μια αγαπημένη λέξη των ανδρών, σε σύγκριση με την Αγάπη η οποία έχει το μονοπώλιο από τις γυναίκες. Μία ελευθερία όμως παραποιημένη, ταλαιπωρημένη και παραμορφωτική. Ως νέοι πολίτες έχουμε διδαχθεί και εκπαιδευτεί ότι είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε ότι θέλουμε όποια στιγμή το θέλουμε και για όποιον λόγο το θέλουμε. Αυτό όμως πέρα ότι αποτελεί μια πολιτική απάτη και μια πολιτειακή πλάνη, δεν λογίζεται ως συνειδητή ελευθερία με γνώμονα έναν ανώτερο σκοπό και ένα βαθύτερο νόημα αλλά παρομοιάζεται περισσότερο με μία άναρχη ελευθερία που σαν κίνητρο έχει την απομάκρυνση από κάθε βαθύτερο και ουσιώδες συναίσθημα και την αποφυγή μιας εποικοδομητικής δέσμευσης.

Οι πρώτοι που μίλησαν, έγραψαν και ύμνησαν την Ελευθερία ήταν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, η οποία την κατέταξαν στην πρώτη θέση της ιεράρχησης των αξιών του γένους και της ανθρωπότητας θεωρώντας πως χωρίς ελευθερία ο άνθρωπος δεν μπορεί να ανακαλύψει τον εαυτό του και να πετύχει ατομικά επιτεύγματα και δεν δύναται να δημιουργήσει πολιτισμό και να πετύχει πολιτιστικά επιτεύγματα.

Η Ελευθερία επομένως σηματοδοτεί την ανθρώπινη φύση και εξέλιξη κατατάσσοντας τον άνθρωπο στην κορωνίδα της συμπαντικής δημιουργίας καθώς είναι το μοναδικό πλάσμα στον κόσμο όπου μπορεί να σκέφτεται ελεύθερα και να κινείται ελεύθερα (Συλλογάται καλά, όποιος συλλογάται ελεύθερα έγραφε ο Ρήγας Φεραίος) με γνώμονα τις πεποιθήσεις του, τις ψυχικές και βιοτικές του ανάγκες, την πνευματικότητα του, το συμφέρον του, την διάθεση του κι όχι απαραίτητα πάνω στα ένστικτα του και τις παρορμήσεις του.

Στη νέα εποχή που διανύουμε η ελευθερία έχει μετατραπεί σε μία τυπική καταναλωτική ελευθερία επιλογής αγαπημένου είδους μουσικής, ντυσίματος, εστίασης, ροφήματος και υποδήματος χωρίς αληθινό αντίκρισμα και απομακρύνοντας τον άνθρωπο από τον αληθινό του εαυτό εμφυτεύοντας του την πεποίθηση πως αν θέλει να παραμείνει ελεύθερος θα πρέπει να αποκοπεί από κάθε είδους συναισθηματικής δέσμευσης και να αντικαταστήσει κάθε είδους αληθινής και ειλικρινής σχέσης με σχέσεις μικρής συναισθηματικής αξίας και χαμηλής εντάσεως.

Η πραγματική Ελευθερία όμως δεν αρνείται την Αγάπη, αλλά την περικλείει! Η Ελευθερία και η Αγάπη δεν είναι δύο αντιμαχόμενα ιδεολογικά στρατόπεδα αλλά δύο πόλοι έλξης μέσα στο ψυχοπνευματικό κόσμο του ανθρώπου και δύο ιδέες που συνδέουν τον νου και την καρδιά του φέρνοντας την απαραίτητη αρμονία εντός του!

Σύγκρουση ή συνύπαρξη;

Μέσα σε έναν κόσμο συγκρούσεων και διχασμών σε κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, τα αίτια αυτής της διαπάλης βρίσκονται πάντα μέσα στο θυμικό και το λογιστικό κομμάτι της ανθρώπινης ψυχής, τα οποία εξωτερικεύονται με διαφορετικό τρόπο και πρόσημο. Οι σύγχρονοι άνθρωποι πέφτουν στην νοητική παγίδα ενός ψευτοδιλλήματος μεταξύ Αγάπης και Ελευθερίας, όπου αν επιλέξουν την πρώτη θα πρέπει να θυσιάσουν την προσωπική τους ελευθερία στο βωμό της αγάπης, ενώ αν επιλέξουν την δεύτερη, θα πρέπει να απορρίψουν την αληθινή αγάπη εις το όνομα της ελευθερίας. Έχουν πεισθεί πως αυτά τα δύο δεν δύναται να συνδυαστούν και αποτελούν πλέον αντικρουόμενες ψυχικές ανάγκες. Η αλήθεια είναι όμως πως κάποιος μπορεί να έχει Αγάπη στη ζωή του και να είναι πραγματικά Ελεύθερος! Και να ΕΧΕΙ και να ΕΙΝΑΙ!

Η ελευθερία είναι πρωτίστως ένα ψυχικό γεγονός! γράφει ο Ιωάννης Συκουτρής, φιλόλογος, φιλόσοφος και ερμηνευτής του Συμποσίου του Πλάτωνος. Ο τεχνικός διαχωρισμός σε αγαπούληδες και ελευθεριακούς δεν βοηθάει στην αναζήτηση του ανώτερου εαυτού μας αλλά μας αποπροσανατολίζει από τον ανώτερο σκοπό μας.


Η Αγάπη δεν μπορεί να υφίσταται αν δεν παρέχει ελευθερία. Τότε δεν μιλάμε για αληθινή αγάπη, αλλά για κτητική, ζηλόφθονη, ασθενική και εξαρτημένη, η οποία παραπέμπει σε ψυχολογικό κενό και σε βαθύτατο αίσθημα ανασφάλειας, αναφέρει ο διακεκριμένος ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής, Γρηγόρης Βασιλειάδης.

Η αληθινή Αγάπη πηγάζει από τον ανώτερο κομμάτι της ανθρώπινης ψυχής εμπνεόμενο και καθοδηγούμενο από το παράδειγμα του Θεού, ο οποίος αγαπάει όλα Tου τα δημιουργήματα και είναι πάντα δίπλα τους όταν Τον αναζητήσουν αλλά δεν επεμβαίνει ποτέ στην ελεύθερη βούληση του ανθρώπου από σεβασμό στην επιθυμία του και στην αυτονομία της σκέψης του.
Επομένως, όταν ο Θεός παρέχει ελευθερία, ποιος είναι ο άνθρωπος που θα την στερήσει;;

Η Ελευθερία του ανθρώπου δεν μπορεί να βασίζεται μονοτονικά στη κάλυψη ατομικών του αναγκών. Διότι τότε καταργείται η ιερότητα της ελευθερίας και καταλήγει σε υπέρμετρο εγωισμό και στείρο ατομικισμό.

Η προσωπική ελευθερία οφείλει να ακολουθεί μια αυτόνομη πορεία βασισμένη πάνω στους προσωπικούς κανόνες και στις θεμελιακές αρχές του ανθρώπου θέτοντας του έναν ηθικό κώδικα ζωής και στάσης με σκοπό την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του!

Οι καταπιεσμένοι έχουν δικαιώματα, οι ελεύθεροι καθήκοντα είναι ένα απόφθεγμα που μπορεί να μας υποκινήσει να βρούμε το κρυμμένο του νόημα. Το ζήτημα της Ελευθερίας έχει αναπτυχθεί και καλυφθεί από τους Αρχαίους Έλληνες Φιλοσόφους και τους Ευρωπαίους Στοχαστές, ενώ το νόημα της Αγάπης έχει καταγραφεί και σταχυολογηθεί από τους Πατέρες της Εκκλησίας, τους Υπαρξιακούς Φιλοσόφους και τους Σύγχρονους Ψυχολόγους. Προσωπικά, ως λάτρης της Ελευθερίας και ως κοινωνός της Αγάπης θα συνόψιζα πως για μένα:

Ελευθερία είναι να πηγαίνεις όπου αγαπάς
Αγάπη είναι να αισθάνεσαι ελεύθερος εκεί που είσαι.

cityportal.gr / Γράφει ο Γεώργιος Χ. Τορναίος

 

Ακολουθήστε το cityportal.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις Διαβάστε για Συναυλίες, Σινεμά, Θέατρο, βιβλία, τέχνες, εκδρομές στην ατζέντα (ημερολόγιο) αλλά και όλα τα Τελευταία νέα από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον Κόσμο, σήμερα, τώρα που συμβαίνουν.

 

Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε