Αφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Ξυλούρη στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Ο Νίκος Ξυλούρης ή Ψαρονίκος, (7 Ιουλίου 1936 – 8 Φεβρουαρίου 1980) γεννήθηκε το 1936, στο ορεινό χωριό Ανώγεια του Ρεθύμνου της Κρήτης από οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες. Στα πέντε του χρόνια, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε απο τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου όπου παρέμειναν μέχρι και την απελευθέρωση της Κρήτης. Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της Κρητικής μουσικής ο Αντώνης Ξυλούρης Ψαραντώνης και ο Γιάννης Ξυλούρης Ψαρογιάννης . Σε νεαρή ακόμα ηλικία με τη βοήθεια του δασκάλου του κατάφερε να πείσει τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του λύρα και πολύ γρήγορα άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγύρια. Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο Ηράκλειο και έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο “Κάστρο”. Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη “μόδα” της Ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδα του μόλις και μετα βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές. Γνώρισε την Ουρανία Μελαμπιανάκη, στις 21 Μαΐου του 1958 παντρεύτηκαν και τον ίδιο Σεπτέμβρη μετακόμισαν στο Ηράκλειο Κρήτης. Σιγά σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο “Μια μαυροφόρα που περνά”. Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1960 γεννήθηκε ο γιός του Γιώργος και το 1966 η κόρη του Ρηνιώ. Την χρονιά της γέννησης τη κόρης του κέρδισε και το πρώτο βραβείο σε ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σαν-Ρέμο παίζοντας με τη λύρα του ένα συρτάκι. Την επόμενη χρονιά άνοιξε στο Ηράκλειο το μουσικό κέντρο “Ερωτόκριτος” και πλέον δεν ανησυχεί για την επιβίωση του. Το 1969 ηχογράφησε με μεγάλη επιτυχία το δίσκο “Ανυφαντού” και λίγους μήνες αργότερα εμφανίστηκε και πάλι σε Αθηναϊκό μουσικό κέντρο. Οι καταστάσεις όμως πλέον είχαν ωριμάσει και ο κόσμος τον υποστήριζε περισσότερο. Έτσι μετακόμισε και πάλι στην Αθήνα. Γνώρισε τον ποιητή και σκηνοθέτη Ερρίκο Θαλασσινό ο οποίος αποφάσισε να τον συστήσει στο Γιάννη Μαρκόπουλο και έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή συνεργασία με το δίσκο “Χρονικό” και τα “Ριζίτικα”. Παράλληλα γνωρίστηκε με τον διευθυντή της δισκογραφικής εταιρίας COLUMBIA και έγιναν κουμπάροι. Το 1971 ξεκίνησε κοινές εμφανίσεις με το Γιάννη Μαρκόπουλο στη μπουάτ “Λήδρα” και η φωνή του έγινε σύμβολο της αντίστασης. Το καλοκαίρι του 1973 τραγούδησε στο θεατρικό έργο “Το μεγάλο μας τσίρκο” με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καζάκο και τη Τζένη Καρέζη στο θέατρο “Αθήναιον”. Ο Νίκος Ξυλούρης στην ακμή της καριέρας του αντιλήφθηκε ότι έχει καρκίνο. Μετά από μεγάλο αγώνα, πολλαπλές εγχειρήσεις και αρκετή ταλαιπωρία έχασε τη μάχη στο Νοσοκομείο Πειραιώς στις 8 Φεβρουαρίου 1980.

Την Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2010, ώρα 20.30΄, στο Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, θα πραγματοποιηθεί «Αφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Ξυλούρη για τα 30 χρόνια από το θάνατό του».

Διοργανώνεται στο πλαίσιο των 45ων ΔΗΜΗΤΡΙΩΝ σε συνεργασία με την Παγκρήτια Αδελφότητα Μακεδονίας.
 
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:
Ομιλίες με αναφορά στη ζωή και το έργο του, με ομιλητές τους: Σωκράτη Κεφαλογιάννη, Δήμαρχο Ανωγείων και Πέτρο Πετρακάκη, πρόεδρο της Παγκρήτιας Αδελφότητας Μακεδονίας
Προβολή DVD σχετικό με την παρουσία του στα καλλιτεχνικά δρώμενα της Ελλάδας.
Συμμετοχή μουσικών ομάδων, όπως οι Διωματάρηδες, καθώς και μουσικά, χορευτικά και χορωδιακά τμήματα της Παγκρήτιου.
Τραγούδια από τους μουσικούς: Βασίλη Καρεφυλάκη, Νίκο Καραβυ-ράκη, Στυλιανό Καρύδα, Γεώργιο Πολίτη και Ηλία Μπουκουβάλα.
Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία της η σύζυγος του αείμνηστου καλλιτέχνη, στην οποία θα γίνει απονομή τιμητικής πλακέτας.
 Η είσοδος είναι ε λ ε ύ θ ε ρ η για το κοινό.

45α ΔΗΜΗΤΡΙΑ 
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΞΥΛΟΥΡΗ για τα 30 χρόνια από το θάνατό του»
Συμμετέχουν: Χ. Γαργανουράκης, Β. Καρεφυλάκης, Οικογένεια Ν. Ξυλούρη, Διωματάρηδες, κ.α.
* ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15/10/2010  
* ΩΡΑ: 20:30  
* ΧΩΡΟΣ: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ  
* ΕΙΔΟΣ: ΜΟΥΣΙΚΗ  
* ΕΙΣΟΔΟΣ: ΜΕ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ  
* ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ: 2,7,8,10,12,14,27,31