Αφιέρωμα στον Miles Davis στο Βελλίδειο

50 χρόνια μετά την κυκλοφορία του περίφημου άλμπουμ του Μάιλς Ντέιβις «Kind Of Blue», διοργανώνεται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ένα αφιέρωμα στον σπουδαίο καλλιτέχνη της τζαζ. Το αφιέρωμα παρουσιάζεται στις 23 Οκτωβρίου στο Βελλίδειο και στις 24 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

«Τη μουσική του “Κind Οf Βlue” δεν την έγραψα σε παρτιτούρες. Έφερνα μόνο κάτι προσχέδια γιατί ήθελα οι μουσικοί να βγάλουν όλον τον αυθορμητισμό στο παίξιμό τους, όπως είχα δει να γίνεται στα αφρικάνικα μπαλέτα ανάμεσα στους χορευτές, τους τυμπανιστές και στον τύπο που έπαιζε καλίμπα» («Μάιλς αυτοβιογραφία» μτφρ. Μαριλένα Μασσάρου, Εκδ. Σέλας).

50 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, το περίφημο άλμπουμ “Kind of Blue” του Miles Davis, έχει γίνει τρεις φορές πλατινένιο και συνεχίζει να πουλάει 5000 αντίτυπα την εβδομάδα.
Στο “Kind of Blue”  ο Miles Davis είναι επηρεασμένος από το «Κονσέρτο για Μονόχειρα και Ορχήστρα» του Ραβέλ και από το «Κονσέρτο Νο. 4» του Ραχμάνινοφ.

Αν και τα ακριβή νούμερα αμφισβητούνται, το “Kind of Blue” αναφέρεται σαν το πρώτο σε πωλήσεις άλμπουμ του Miles Davis και σαν ο δίσκος τζαζ με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών. Χαρακτηρίζεται επίσης σαν το καλύτερο άλμπουμ μουσικής τζαζ όλων των εποχών και κατατάσσεται στην (ή κοντά στην) κορυφή της λίστας των καλύτερων άλμπουμ όλων των ειδών της μουσικής, ενώ αναγνωρίζεται από όλους τους μουσικόφιλους (της ροκ, της κλασικής, της τζαζ κ.λ.π. μουσικής) σαν ένα παγκόσμιο αριστούργημα.
Όπως γράφει ο Μάιλς Ντέιβις στην αυτοβιογραφία του ««Έγραψα αυτά τα μπλουζ προσπαθώντας να ζήσω αυτό που είχα νιώσει όταν ήμουνα έξι χρονών, τότε που περπατούσα με τον ξάδελφό μου σ΄ ένα σκοτεινό δρόμο του Αρκάνσας… Έλα όμως που γράφεις κάτι και οι άλλοι το παίρνουν σαν ερέθισμα για να παίξουν αυτά που θέλουν εκείνοι, κι έτσι τελικά αποπροσανατολίζεσαι από τον τελικό σου στόχο. Άλλα είχα στο μυαλό μου και άλλα βγήκανε στην πορεία».

Ο εφετεινός εορτασμός του “Kind of Blue” εστιάζεται στην πορεία της τζαζ μετά από εκείνη την ιστορική ηχογράφηση, στην κληρονομιά των θρυλικών μουσικών που συμμετείχαν σε αυτήν -Miles Davis με την τρομπέτα, John Coltrane στο τενόρο σαξόφωνο, Julian “Cannonball” Adderley στο άλτο σαξόφωνο, Bill Evans και Wynton Kelly στο πιάνο, Paul Chambers στο μπάσο, και Jimmy Cobb στα ντραμς- και σε όλα τα ξεχωριστά μουσικά στοιχεία που ανέδειξαν το “Kind of Blue” σε ένα μνημείο της παγκόσμιας μουσικής.

Στο ναό της Τζαζ το KIND OF BLUE είναι ένα από τα ιερά εναπομείναντα έργα … Στις κριτικές αναφέρεται ως ορόσημο του στυλ, ισότιμο με ηχογραφήσεις όπως το Hot Fives του Louis Armstrong και τα bebop κουιντέτα του Charlie Parker. Οι μουσικοί παραδέχονται την επιρροή του και έχουν ηχογραφήσει εκατοντάδες  εκδοχές της μουσικής αυτού του άλμπουμ.
Ακόμα, με ένα τρόπο που θα έκανε τον Miles Davis να χαμογελάσει, το άλμπουμ δεν ανήκει πλέον αποκλειστικά σε έναν περιορισμένο μουσικό κύκλο. Για πολλούς ακροατές πρόκειται απλά για υπέροχη μουσική, όχι μόνο υπέροχη τζαζ.
Στο πέρας των τελευταίων πέντε δεκαετιών από τότε που ηχογραφήθηκε, το KIND OF BLUE έχει γίνει πολύ δημοφιλές, περισσότερο από κάθε άλλο άλμπουμ του είδους του, τζαζ ή διαφορετικού.
 Είναι ένα από τα λίγα μουσικά άλμπουμ – και σίγουρα ένα από τα ελάχιστα τζαζ άλμπουμ – που κατατάσσονται πλέον στην κατηγορία των αριστουργημάτων.
 Η ήρεμη γοητεία που ασκεί είναι παγκόσμια : ακόμα και οι σύγχρονοι μουσικοί ορκίζονται στην απλότητα και στο συναισθηματικό του βάθος.
 Εδώ και χρόνια η επιρροή του εξαπλώνεται από τη τζαζ κοινότητα μέχρι τους μουσικούς διαφορετικών ειδών. Το Hollywood έχει τοποθετήσει τη μουσική – και φυσικά το άλμπουμ αυτό – σε ταινίες ως στιγμιαίο δείγμα ρυθμού.
Διαχρονικά μοντέρνο – εύστοχα χαρακτηρίζεται ως «αριστούργημα» – το KIND OF BLUE παραμένει ακόμα και τώρα τόσο δυνατό όσο υπήρξε τις  μέρες του 1959 που ο  θρύλος της τζαζ Miles Davis βρέθηκε με το φημισμένο σεξτέτο του σε ένα στούντιο του Μανχάταν : οι σαξοφωνίστες John Coltrane και Cannonball Adderley, οι πιανίστες Bill Evans και Wynton Kelly, ο μπασίστας Paul Chambers και ο ντράμερ Jimmy Cobb ο οποίος είναι και ο μόνος εν ζωή.
Η αμείωτη δυνατότητα του KIND OF BLUE να προσελκύει νέους ακροατές και να επεκτείνει τη γοητεία του είναι η προφανέστερη απόδειξη της επιρροής του.
Το άλμπουμ έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, καθιστώντας το best-seller μεταξύ των άλμπουμ του Miles Davis αλλά και γενικότερα της τζαζ μουσικής.
Το Kind of Blue αποδείχτηκε ένα από τα πιο σημαντικά άλμπουμ στην κορυφή των «Καλύτερων άλμπουμ του αιώνα» και στα «Top 100», μαζί με περισσότερο γνωστά όπως των Beatles, Led Zeppelin και Bruce Springsteen.
Ο κιθαρίστας John Scofield θυμάται ότι όλοι είχαν το άλμπουμ στις αρχές του ’70. «Ήμασταν στο διαμέρισμα ενός μπασίστα στο Berklee School of Music και δεν είχαν το Kind of Blue. Οπότε στις 2 τα ξημερώματα είπε ότι απλά θα πάει και θα το ζητήσει από τους γείτονες, αν και δεν τους ήξερε, απλά επειδή υπέθετε ότι θα το είχαν! Και όντως το είχαν! Ήταν σαν το Sergeant Pepper.
Φαίνεται ότι το Kind of Blue πάντα ασκούσε μια γοητεία. Η μαζική αποδοχή που απολάμβανε ως αποτέλεσμα μιας μακράς, αργής και φυσικής σχέσης μεταξύ ενός ολοένα και αυξανόμενου αριθμού ακροατών, μέχρι τα πρόσφατα χρόνια, δεν ήταν αποτέλεσμα μάρκετινγκ καθώς ποτέ δεν το χρειάστηκε. Ακόμα και πριν το θάνατο του Davis το 1991, οι περισσότεροι επέλεγαν αυτό το άλμπουμ του μέσα από τη μεγάλη συλλογή του ως το πιο χαρακτηριστικό του αριστούργημα.
Σήμερα αν υπάρχει κάποιος που έχει μόνο ένα άλμπουμ του Davis –ή γενικά ένα τζαζ άλμπουμ- αυτό συνήθως είναι το  Kind of Blue. Για πολλούς, υπήρξε ένα μέσο για να γνωρίσει κανείς τον κόσμο της τζαζ.
 Ο διάσημος παραγωγός και φίλος του Davis ο Quincy Jones το χαρακτηρίζει ως το άλμπουμ που θα μπορούσε να εξηγήσει τη τζαζ.
Τι άλλο θα μπορούσε να ζητήσει ένα άλμπουμ ;
Διαρκή δημοφιλία και  επιρροή, μυθικό στάτους, συνεχιζόμενες πωλήσεις. Γιατί όμως το Kind of Blue;
Ένας λόγος σίγουρα πηγάζει από την προσωπική μαγεία του Miles στα τέλη της δεκαετίας του ’50 , καλοντυμένος, με έμπνευση που δεν σταματούσε ποτέ και αίσθηση του ανολοκλήρωτου τόσο στην τέχνη όσο και στη ζωή.                          Για τους Αφροαμερικανούς υπήρξε ένας από τα πρώτα είδωλα της μαύρης φυλής του οποίου η ισχυρή προσωπική στάση ήταν προάγγελος των κοινωνικών αλλαγών της δεκαετίας του ’60.
Στα μάτια των θαυμαστών του σε όλο τον κόσμο, ήταν ένας ξέγνοιαστος τύπος.
Ο Bob Dylan είπε: « Για μένα ο  Miles Davis είναι η επιτομή του «κουλ» τύπου. Λάτρευα να τον βλέπω στα μικρά clubs να παίζει τα solo του, να γυρνάει την πλάτη στο κοινό, να αφήνει κάτω την κόρνα του και να φεύγει από τη σκηνή, αφήνοντας την υπόλοιπη μπάντα να παίζει και μετά να επιστρέφει για να παίξει λίγες νότες στο τέλος».
Ένας άλλος παράγοντας ήταν σίγουρα ο ήχος του Kind of Blue – μια ασυνήθιστη μίξη επιρροών που συνδύαζε την κομψότητα της σύγχρονης κλασσικής μουσικής, τους απαλούς ρυθμούς της τζαζ και τη μελαγχολική αίσθηση των μπλουζ.
 Η μελαγχολία του, σαν νυχτερινοί ψίθυροι το κάνουν να απέχει πολύ από τους τόσους πολλούς ξέφρενους δίσκους της εποχής. ( «Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα κομμάτι με υψηλότερο τέμπο», είπε ο πρωτοπόρος του hardbop Horace Silver μόλις άκουσε το Kind of Blue.)
Υπάρχει μια αξιοσημείωτη αίσθηση φυσικότητας, μια αμεσότητα του Davis, σε συνεργασία με τον Bill Evans, όπου επιλέγουν να δημιουργήσουν μοτίβα με αργή εναλλαγή των ήχων, μια αναχώρηση από τις γρήγορες αρμονίες που ορίζουν την bebop.
Η επιτυχία του Kind of Blue έγκειται επίσης στη στρατηγική το