All that Jazz – μία σινεφίλ ανάμνηση από το καλοκαίρι του 81

Τώρα που το καλοκαίρι πάει να γίνει ανάμνηση, μια εικόνα από το παρελθόν πέρασε φευγαλέα από μπροστά μου. Καθώς ο Αύγουστος εξαφανίστηκε, πρόλαβε να αφήσει πίσω του μια μυρωδιά ξεθυμασμένης μπύρας, της παρθενικής φοράς σε μπαράκι και ένα ακαθόριστο μουσικό ήχο. Στήνοντας αυτί προσεκτικά ξεχώρισα το woman του John Lennon να ξιφομαχεί με το σκληρό Another one bites the dust των Queen. Αμέσως όλα πήραν τις πραγματικές τους διαστάσεις το καλοκαίρι του 81.
 

Θερινό σινεμά, ξεχαρβαλωμένες πολυθρόνες του σκηνοθέτη, πασατέμπο με θορυβώδες φτύσιμο της φλούδας στα χαλίκια. Μια φίλη μεγαλύτερη, φοιτήτρια, ανέλαβε να με μυήσει στον κόσμο των ποιοτικών σινεφίλ. Διάλεξε το all that jazz του Bob Fosse, αφού είχε ήδη σαρώσει στα Oscar. Με πλήρη άγνοια για Oscar, σκηνοθέτες, μανιέρες και ρυθμούς βρέθηκα στις ετοιμόρροπες πολυθρόνες ενός θερινού σινεμά για να πάρω το βάφτισμα.
 

Από την πρώτη σκηνή με συνεπήρε ο Bob στο αυτοβιογραφικό ταξίδι του. Η τεράστια σκηνή του θεάτρου στο Broadway, γεμάτη από τα όνειρα , τις ελπίδες , το άγχος και τις απογοητεύσεις των επίδοξων σταρ- χορευτών. Με μόνο στολίδι την βελούδινη μαύρη φωνή του George Benson να γεμίζει την σκηνή. Ο super τέλειος χορογράφος- σκηνοθέτης που μοίραζε αβέρτα συναισθήματα είτε χαράς, είτε λύπης στους διαγωνιζόμενους με καθήλωσε. Βρέθηκα να παρακολουθώ με κομμένη την ανάσα τον αγώνα του να ισορροπεί 24 ώρες non stop σε τεντωμένο σχοινί.

Να είναι ο καλύτερος στη δουλειά του ακόμα κι αν αυτό απαιτούσε να θυσιάζει την υγεία του. Να εξορίζει τις ανασφάλειες του αλλάζοντας διαρκώς ερωτικές παρτενέρ. Να αποφεύγει την συναισθηματική δέσμευση όπως ο διάβολος το λιβάνι, με αντίτιμο την εσωτερική μοναξιά. Και όλα αυτά σε έναν συνεχή διάλογο με την συνείδηση; Τον φανταστικό ψυχοθεραπευτή του; Το μυαλό του το ίδιο που έπαιζε παιχνίδια προετοιμασίας για την τελική κρίση; Αφήνεται στον έλεγχο του θεατή να του δώσει μορφή . Ο ίδιος σωματοποίησε τον ανακριτή του σε γοητευτική γυναίκα. Άλλωστε δεν είχε κερδίσει τζάμπα τον τίτλο του γυναικά. Ήξερε εξ αρχής ότι η ζωή του βρισκόταν σε συνεχή ελεύθερη πτώση χωρίς προστατευτικό δίχτυ. Κι όμως συνέχιζε μεθοδικά τον μοναχικό δρόμο του χωρίς ελιγμούς σωτηρίας. Πέρασε βιαστικά χωρίς να πενθήσει τα δύσκολα παιδικά του χρόνια, σατιρίζοντας πικρά την εφηβεία του και αναλώθηκε στην τέχνη. Το αμερικάνικο όνειρο καταξίωσης δεν αστειεύεται. Ανταμοιβή μόνο κατόπιν υπεράνθρωπης προσπάθειας.

 

Έτσι, σαν γνήσιος καλλιτέχνης οργάνωνε υποσυνείδητα την έξοδο του από την ζωή σκηνοθετώντας και χορογραφώντας ταυτόχρονα τα δύο τελευταία δημιουργήματα του. Φροντίζοντας συστηματικά αλλά σταθερά να υποσκάπτει την υγεία του , χορογραφώντας ακόμα και την χειρουργική του επέμβαση στο κρύο μεταλλικό κρεβάτι του χειρουργείου. Σκηνοθέτησε ένα επικήδειο αποχαιρετισμό, που πολλοί θα θέλαμε να είχαμε την δυνατότητα να ζήσουμε. Ποιος δεν θάθελε κατά βάθος, αντί να αποδημήσει εξαθλιωμένος σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου να δώσει μια τελευταία παράσταση με κοινό τους δικούς του ανθρώπους. Ο Φόσσι πέρα από καλλιτέχνης γίνεται και ψυχοθεραπευτής με εξειδίκευση την επιθανάτια αξιοπρέπεια. Συγκεντρώνει όχι μόνο τους δικούς του ανθρώπους, αλλά και άσπονδους φίλους. Ακόμη και όσους άφησαν το στίγμα τους στην πορεία του από την παιδική του ηλικία και μετά, εν ζωή ή μη.

 

Ολο αυτό το θέαμα παραήταν μεγαλειώδες για τα εφηβικά μου μάτια. Ακόμα και τώρα ξαναβλέποντας την ταινία επαναστατώ όταν τον βλέπω να φλερτάρει με την κατάθλιψη και να κάνει έρωτα με την αυτοκαταστροφή. Αγανακτώ με την καμουφλαρισμένη βία που ασκεί στον εαυτό του όταν χτυπιέται στους διαδρόμους του νοσοκομείου. Ξεσηκώνομαι όταν βλέπω να αυτοσαμποτάρεται συστηματικά σε κάθε μορφή ανάσυρσης του κουρασμένου του σαρκίου. Κάτι τέτοιες στιγμές έρχεται στο νου μου η τελευταία σκηνή της ζωής ετοιμοθάνατου ασθενή στην εντατική, μετά από ολονύχτια μάχη στα μαρμαρένια αλώνια. Περνώντας δίπλα από το κρεβάτι του σε ώρα εφημερίας μου άδραξε σφιχτά το χέρι. Δεν βγαίνει εύκολα η ψυχή του ανθρώπου , μάτια μου. Η λαβή χαλάρωσε.