Η Άλωση της Θεσσαλονίκης το 904 από τους Σαρακηνούς πειρατές ήταν μία από τις χειρότερες καταστροφές που βρήκαν την πόλη και γενικότερα την Βυζαντινή Αυτοκρατορία στη διάρκεια του 10ου αιώνα.
Ένας μουσουλμανικός στόλος, οδηγούμενος από τον αποστάτη Λέοντα τον Τριπολίτη*, έχοντας ως αρχικό του στόχο την πρωτεύουσα, Κωνσταντινούπολη, απέπλευσε από την Συρία. Οι Μουσουλμάνοι αποθαρρύνθηκαν από το να επιτεθούν στην καλά φρουρημένη Κωνσταντινούπολη, γι αυτό και στράφηκαν, στη Θεσσαλονίκη, εκπλήσσοντας πλήρως τους Βυζαντινούς, των οποίων το ναυτικό αδυνατούσε να αντιδράσει εγκαίρως.
Τα τείχη της πόλης, ειδικά εκείνα που βρίσκονταν κοντά στην θάλασσα, βρίσκονταν σε παραμελημένη κατάσταση. Σαν να μην έφθανε αυτό, η ηγεσία της πόλης έδινε αντικρουόμενες μεταξύ τους διαταγές**. Έτσι έπειτα από σύντομη σχετικά πολιορκία, οι Σαρακηνοί κατάφεραν να εισβάλουν από τα τείχη της θάλασσας, κατέβαλαν την αντίσταση των Θεσσαλονικιών και στις 29 Ιουλίου, κατέλαβαν την πόλη.
Η άλωση της Θεσσαλονίκης έγινε το 904 και διήρκεσε περίπου 10 μέρες μέχρι που οι επιδρομείς αποχώρησαν για τις βάσεις τους στον Λεβάντε. Απελευθέρωσαν 4.000 Μουσουλμάνους φυλακισμένους και μαζί με τα λάφυρα πήραν μαζί τους και 22.000 αιχμαλώτους Θεσσαλονικείς, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήσαν νεαρής ηλικίας. Κάποιοι εκ των αιχμαλώτων, συμπεριλαμβανομένου του Ιωάννη Καμινιάτη***, (περιέγραψε την άλωση της Θεσσαλονίκης), εξαγοράσθηκαν από τους Βυζαντινούς ή ανταλλάχθηκαν με Μουσουλμάνους αιχμαλώτους.
Αξίζει να σημειωθεί πως το 904 ήταν η πρώτη φορά που η πόλη αλώθηκε. Μέχρι τότε αν και πολλοί στρατοί έφθασαν ως τα τείχη της, ποτέ δεν κατάφεραν να τα παραβιάσουν. Η Θεσσαλονίκη στα 2.300 χρόνια της ιστορίας της, αλώθηκε τρεις φορές:
- το 904 από τους Σαρακηνούς,
- το 1185 από τους Νορμανδούς
- το 1430 από τους Τούρκους που έμειναν στην πόλη για σχεδόν πέντε αιώνες.
* Ο Λέων Τριπολίτης ή Παραβάτης ήταν αρχικά χριστιανός αλλά στη συνέχεια έγινε μουσουλμάνος και μάλιστα αρχηγός των αραβικών επιδρομών. Ο ιστορικός αλ Μασουντί τον θεωρούσε ως έναν από τους κορυφαίους θαλασσοπόρους της εποχής. Σκοτώθηκε το 922 σε ναυμαχία.
** Πηγές αναφέρουν ότι στον βυθό του κόλπου της Θεσσαλονίκης βρίσκονται ακόμα αρκετές μαρμάρινες σαρκοφάγοι που ουδείς έκτοτε κατάφερε να εντοπίσει και βέβαια να ανελκύσει. Οι σαρκοφάγοι λέγεται πως ρίχτηκαν στην θάλασσα με εντολή του επιφορτισμένου με την άμυνα πρωτοσπαθάριου της εποχής Πετρωνά, ως μέθοδος παρεμβολής εμποδίων (τεχνητοί ύφαλοι) για να μην μπορέσουν να προσεγγίσουν τα πειρατικά πλοία… Το φιλόδοξο σχέδιο είχε πιθανότητες να πετύχει αλλά οι εσφαλμένες αντιλήψεις της ηγεσίας εμπόδισαν τον Πετρωνά να ολοκληρώσει το έργο του
*** Βασική πηγή για την άλωση της Θεσσαλονίκης, αποτελεί η αφήγηση του ιερέα Ιωάννη Καμινιάτη, ο οποίος ήταν παρών στα γεγονότα, αφού αιχμαλωτίσθηκε και στη συνέχεια απελευθερώθηκε.
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
