Αναστασία Γκίτση - Έλληνες συγγραφείς προτείνουν αγαπημένα βιβλία

Η Θεσσαλονίκη είναι αναμφισβήτητα μια πόλη ποιητική. Αν ρίξουμε το βλέμμα μας σε πέντε προσωπικότητες που σημαδεύτηκαν και την σημάδεψαν με τη σειρά τους, ίσως τότε να μπορέσουμε να πλησιάσουμε κάπως την ιδιαίτερη λογοτεχνική εσωστρέφεια και τοπιογραφία της.
 

 Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Παλαιότερα ποιήματα και νεώτερα πεζά, εκδ. Α.Σ.Ε, Θεσσαλονίκη 1988, (α΄ έκδ.1980). Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (Θεσσαλονίκη, 1908 – 1993). Ο ποιητής, ο πεζογράφος, ο ζωγράφος, ο άνθρωπος που συγκέρασε με λογοτεχνική και ποιητική μαεστρία στα πονήματά του, τα ορθόδοξα νάματα και τη βυζαντινή παράδοση με τη μοντέρνα ποιητική. Με λόγο παραληρηματικό, με αναφορές συχνές στη γενέθλια πόλη τη Μητέρα Θεσσαλονίκη, με συνειρμούς που σχίζουν εγκάρσια ή και μετατοπίζουν εντελώς το κέντρο βάρους της σκέψης του, ο πολυσχιδής αυτός γραφιάς ανέδειξε με τον προσωπικό του ιδιότυπο συγγραφικό τρόπο την πόλη του και το τοπίο της, προσδίδοντας στην ιστορία της χωροχρονική και πολιτιστική συνοχή. Στίχος: Συναναστρεφόμαστε τους νεκρούς συνεχώς.

 

 Ζωή Καρέλλη, Τα ποιήματα της, Τόμοι Ι-ΙΙ, Οι εκδόσεις των φίλων 2000 (τρίτη έκδοση).

Ζωή Καρέλλη (Θεσσαλονίκη, 1901 – 1998). Η ποιήτρια των μεταφυσικών και υπαρξιακών ανησυχιών, η κάτοχος του Α? Κρατικού Βραβείου Ποίησης, η γυναίκα που καθιέρωσε ποιητικά το θηλυκό άρθρο μπροστά από τη λέξη «Άνθρωπος». Η ποίηση της Ζωής Καρέλλη είναι αναμφισβήτητα ανθρωποκεντρική. Σημείο εκκίνησης ο άνθρωπος και σημείο κατάληξης πάλι ο άνθρωπος. Στην ποίησή της τα πάντα πορεύονται, όπως εξάλλου κι η ίδια πορεύεται από το διάκενο προς τη σύνθεση. Από τα καταμερισμένα προς τα συντεθειμένα, από τα αντικρουόμενα προς τα εναρμονισμένα. Εντέλει από την ανθρώπινη οδύνη και αγωνία στην πνευματική και υπαρξιακή ευφορία. Στίχος: εγώ πια δεν του ανήκω/και πρέπει μονάχη να είμαι,/εγώ, η άνθρωπος.

 

 Μανόλης Αναγνωστάκης, Τα Ποιήματα (1941-1971), (Εποχές, Εποχές 2, Παρενθέσεις, Εποχές 3, Η Συνέχεια 2, Η Συνέχεια 3, Ο στόχος), Θεσσαλονίκη, ιδιωτ. έκδοση, 1971· Αθήνα, Πλειάς, 1976· Αθήνα, Στιγμή, 1985· Αθήνα, Νεφέλη, 2000. Μανόλης Αναγνωστάκης (Θεσσαλονίκη, 1925 – 2005). Ο αρχισυντάκτης του φοιτητικού περιοδικού «Ξεκίνημα» και μετέπειτα εκδότης του περιοδικού «Κριτική». Ο Μανούσος Φάσσης των σατιρικών ποιημάτων κι ο διαπρύσιος αγωνιστής της Αριστεράς που έγραψε τους εμβληματικούς στίχους «Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις / Να μην τις παίρνει ο άνεμος». Ο ποιητής που επικεντρώθηκε στον συντετριμμένο από κοινωνικές πιέσεις ανθρώπινο πόνο κι οραματίστηκε, μέσα από την αθωότητα των παιδιών, την ελευθερία του ανθρώπου από κάθε διεφθαρμένη κοινωνική επιβολή και πολιτική σύμβαση. Στίχος: Το θέμα είναι τώρα τί λες.

 

 Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, Ο δύσκολος θάνατος (1946-1974), Θεσσαλονίκη, εκδ. Εγνατία, (συγκεντρωτική έκδοση 1978), β έκδοση: Νεφέλη. Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου (Θεσσαλονίκη 1931 – Αθήνα 1996). Ο μελαγχολικός ποιητής των μύχιων σκέψεων και μυστικών επιθυμιών, που έγραφε ποίηση για να καταγράψει ό,τι αντιστρατεύεται και κατατρίβει τη ζωή μας. Ο ευγενικός πρίγκιπας της συντριβής της καθημερινότητας, της ανέφικτης ερωτικής συνάντησης και της αναγωγής της σε πνευματική αγωνία. Στον συγκεντρωτικό τόμο Ο δύσκολος θάνατος (1946-1974), συγκεντρώνει ο ποιητής τις προηγούμενες 7 ποιητικές του συλλογές, εμβαθύνοντας έτσι περισσότερο στη βασική του θεματολογία, κάτω από την οποία συστεγάζονται και συνενώνονται έννοιες, όπως ηανθρώπινη μοναξιά, τα αστικά ερείπια, η συνειδητοποίηση της φθοράς, η σκιά του θανάτου, η αίσθηση της ματαίωσης κ.ά. Στίχος: Τώρα βυθίζεσαι σε κάθε μου ρωγμή.
 

 Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985, εκδ. ΙΚΑΡΟΣ (Συγκεντρωτική έκδοση Μάης,

Ιούνης και Νοέμβρης, Δυο διαφορετικά ποιήματα, Κρυφοχώρι, Τα λόγια έχουν κρόσσια, Εκεί-

πέρα εδώ, τις οποίες η ίδια η ποιήτρια ένωσε με τον τίτλο Έρως Μελαχρινός (Ίκαρος 1979),

και τις δύο ποιητικές συλλογές 7 x 3 και Το δίχως άλλο-αντίστροφη αφιέρωση, που

πρωτοεκδόθηκαν από το τυπογραφείο “Κείμενα”. Τα ποιήματα που δημοσιεύονται στον τόμο αυτό έχουν γραφεί σε ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά από το 1944 ως το 1985).

Μάτση Χατζηλαζάρου (Θεσσαλονίκη, 1914 – Αθήνα 1987). Η ερωτική ποιήτρια της πόλης, η γυναίκα που την ερωτεύτηκαν και την διεκδίκησαν σπουδαίοι άντρες του πνεύματος και της τέχνης. Υπήρξε πρώτη σύζυγος του Ανδρέα Εμπειρίκου, κατόπιν σύντροφος του ποιητή Ανδρέα Καμπά, εν συνεχεία του ζωγράφου Javier Vilató, ανιψιού του Picasso, και τέλος του φιλοσόφου Κορνήλιου Καστοριάδη. Αν και δύσκολο να ενταχθεί σε κάποιο λογοτεχνικό ρεύμα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η πρώτη υπερρεαλίστρια Ελληνίδα ποιήτρια που με βιωματικό τρόπο αποτυπώνει στην ποίησή της τον ερωτικό οίστρο και το πάθος που την χαρακτήριζαν εξάλλου και στην καθημερινή της ζωή. Τα ποιήματά της καθηλώνουν τον αναγνώστη με την αμεσότητα και την ελευθερία έκφρασης όταν προσεγγίζουν τον έρωτα και τη λαχτάρα των εραστών.

Στίχος: χαμογελάς βαθιά στα σωθικά μου.

Αναστασία Γκίτση 

H Αναστασία Γκίτση γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1977. Σπούδασε Θεολογία στο Α.Π.Θ. Είναι κάτοχος master του Centre Orthodoxe du Patriarcat Œcuménique (Ελβετία). Καθηγήτρια θεολογίας στη Μέση Εκπαίδευση. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη Γερμανία (ελληνικό γυμνάσιο/λύκειο Νυρεμβέργης). Άρθρα, μελέτες και ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, εφημερίδες, περιοδικά, ανθολογίες. Ενεργή στα πολιτιστικά και εικαστικά δρώμενα της πόλης, έχει συνεργαστεί με θεατρικές ομάδες εικαστικούς, και μουσικούς, σε μια προσπάθεια εναρμόνισης του ακουστικού και οπτικού μηνύματος (Global Art, Griechische Kunstclub Nürnberg). Η ομάδα desThess έχει οπτικοποιήσει ποίησή της. Στο θέατρο έχει μεταφερθεί μονόλογός της από την ομάδα Contact Ensemble και ποιήματά της από τις ομάδες Trickortreat και PERSONA non grata.

Ποιητικές Συλλογές:

 Ξέρω! Είναι κάπως αργά…, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2000.

 Κορίτσι των σκοτεινών δασών, Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 2010.

 Συλλογικός τόμος, Λόγια Ελπίδας, εκδ. Μπαρμπουνάκης, 2011. Τα έσοδα έχουν διατεθεί στην

Πανθεσσαλική Ένωση Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας.

Αναλυτική εργογραφία στο: http://www.biblionet.gr/author/87979/Γκίτση,_Αναστασία

►Υπάρχουν βιβλία που κατέχουν ξεχωριστή θέση στο μυαλό και στην καρδιά μας. Βιβλία που μας καθορίζουν, δεν τα ξεχνάμε ποτέ και κατά καιρούς ανατρέχουμε ξανά και ξανά στις σελίδες τους, διότι από τότε που τα διαβάσαμε για πρώτη φορά έχουν γίνει ένα κομμάτι από εμάς. Αυτή είναι άλλωστε και η αξία ενός λογοτεχνικού έργου: με τον όσο πιο αρμονικό και ολοκληρωμένο συνδυασμό μορφής και ύφους, πρώτα να μας συγκινεί και κατόπιν να περνά ανεξίτηλα και παιδευτικά στη σκέψη μας. Η ελληνική λογοτεχνία έχει να επιδείξει πλείστα όσα σημαντικά έργα που αποτύπωσαν μέσα από την πλοκή τους το ιστορικό γίγνεσθαι της εποχής τους και με όχημα τους χαρακτήρες των ηρώων τους σκιαγράφησαν προβλήματα και δεινά, προβληματισμούς και οράματα, καθώς και διαφορετικές οπτικές γωνίες του κόσμου. Έργα που η λογοτεχνική τους δύναμη παραμένει αναλλοίωτη στο χρόνο. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, όπως και το γεγονός ότι ένας συγγραφέας είναι πρώτα και κύρια αναγνώστης, το cityportal.gr καλεί αγαπημένους σας σύγχρονους συγγραφείς να φανερώσουν τα δικά τους αγαπημένα βιβλία από την ελληνική λογοτεχνία, γραμμένα από το 1980 και πίσω, βιβλία που τους καθόρισαν και θα βοηθήσουν και όλους εμάς στην αναζήτηση των αναγνώσεών μας.

Μαρία Ψωμά Πετρίδου