Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, το οποίο καθορίζει τις στρατηγικές και τις δραστηριότητες της επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων της ανάλυσης του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος, του σχεδίου μάρκετινγκ και του προϋπολογισμού. Είναι εξίσου σημαντικό για το σύνολο των επιχειρήσεων παγκοσμίως, ανεξαρτήτου μεγέθους ή αντικειμένου δραστηριότητας. Ωστόσο, εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς, ανάλογα με το στάδιο εξέλιξης στο οποίο βρίσκεται η κάθε επιχείρηση, αλλά και τις ανάγκες που επιθυμεί αυτή να καλύψει.
Τι είναι το Business Model Canvas;
Ο Καμβάς Επιχειρηματικού Σχεδίου είναι ένα πρότυπο, ή καλύτερα μια σχηματική απεικόνιση, των συστατικών στοιχείων ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Η πρώτη φορά που εμφανίστηκε στη διεθνή σκηνή ήταν το, όχι και το τόσο μακρινό, 2005 από τον Alexander Osterwalder. Όπως είναι φυσικό, στο πέρασμα των χρόνων έχει δεχθεί πολλές αλλαγές, καθώς πλέον κάθε επιχειρηματίας με μια απλή αναζήτηση μπορεί εύκολα να βρει πρότυπα που να «κουμπώνουν» στο είδος της επιχείρησης.
Είναι ιδιαίτερα χρήσιμος για νεοσύστατες και νεοφυείς επιχειρήσεις, καθώς τις βοηθά, με δομημένο και συνοπτικό τρόπο, στην οργάνωση της επιχειρηματικής ιδέας, αλλά και στη μετατροπή της σε μια βιώσιμη επιχειρηματική πρόταση (ιδιαίτερα στην περίπτωση των νεοφυών επιχειρήσεων).
Όπως είναι εμφανές στην προηγούμενη εικόνα, ο Καμβάς Επιχειρηματικού Σχεδίου αποτελείται από 9 θεματικές ενότητες, μέσω των οποίων ο επιχειρηματίας καλείται να απεικονίσει σχηματικά το επιχειρηματικό του σχέδιο.
- Customer Segments: Ποιοι είναι οι πελάτες;
- Value Propositions: Ποια είναι η πρόταση αξίας; Ποιες ανάγκες των πελατών καλύπτονται;
- Channels: Μέσω ποιων καναλιών προσεγγίζονται τα τμήματα της αγοράς; Ποια κανάλια είναι τα αποτελεσματικότερα;
- Customer Relationships: Τι σχέσεις δημιουργούνται με κάθε τμήμα της αγοράς;
- Revenue Streams: Ποια είναι τα κανάλια εισπράξεων της επιχείρησης; Ποια τιμή είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν οι πελάτες;
- Key Activities: Ποιες είναι οι κύριες δραστηριότητες της επιχείρησης;
- Key Resources: Ποιοι πόροι είναι απαραίτητοι για τη δημιουργία της παρεχόμενης αξίας προς τους πελάτες;
- Key Partnerships: Ποιοι συνεργάτες και προμηθευτές ασκούν σημαντική επιρροή στο επιχειρηματικό σχέδιο και σε ποιους τομείς;
- Cost Structure: Ποια είναι τα κυριότερα κόστη του επιχειρηματικού σχεδίου;
Η σειρά με την οποία παρουσιάζονται οι 9 θεματικές ενότητες δεν είναι τυχαία. Ο λόγος που τα Customer Segments (Τμήματα της Αγοράς) και Value Propositions (Προτάσεις αξίας) αναφέρονται πρώτα στη λίστα, σχετίζεται άμεσα με τη σημαντικότητά τους.
Είναι εξαιρετικά χρήσιμο και επωφελές να ξεκινήσει μια επιχείρηση τη δραστηριότητά της έχοντας αποφασίσει τα τμήματα της αγοράς στα οποία θα απευθυνθεί, αλλά και την ανταγωνιστική της πρόταση.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε πως στην αγορά, ήδη, δραστηριοποιούνται 5 επιχειρήσεις παραγωγής αναψυκτικών και επιθυμούμε να εντάξουμε στην αγορά ακόμα μία. Με ποιο τρόπο θα ξεχωρίσει το αναψυκτικό της νέας επιχείρησης, ποιες ανάγκες θα καλύπτει και ποιους πελάτες θα προσπαθήσει να προσεγγίσει;
Αν δεν απαντηθούν από την αρχή τα παραπάνω ερωτήματα, τότε η επιχείρηση ακροβατεί σε ένα σχοινί.
Τέλος, οι θεματικές ενότητες του Καμβά πρέπει να συμπληρώνονται:
- Ρητά
- Συνοπτικά
- Σε bullets
Ποια είναι τα πλεονεκτήματά του;
Με βάση όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, τα πλεονεκτήματα του BMC (Business Model Canvas) είναι ποικίλα, αλλά θα μπορούσαν εύκολα να συνοψιστούν στα ακόλουθα:
- Εστίαση στην ουσία: Το παραδοσιακό επιχειρηματικό σχέδιο (business plan), λόγω του ότι χρειάζεται να αναλύσει σε βάθος την επιχείρηση, συνήθως αποτελείται από πολλές σελίδες, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολη η επικέντρωση στην ουσία. Το BMC αποτελεί τη λύση σε αυτό ακριβώς το πρόβλημα.
- Προσαρμοστικότητα: Το BMC είναι εύκολα προσαρμόσιμο χάρη στην πολύ απλή του μορφή. Είναι παρόμοια περίπτωση με αυτή των μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες, σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες, μπορούν να προσαρμοστούν στις αλλαγές ευκολότερα και αμεσότερα.
- Διαφάνεια: Η απλότητα, στην οποία έχουμε αναφερθεί συχνά, οδηγεί στη διαφάνεια. Είναι ευκολότερο για τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders), εντός κάθε οργανισμού, να κατανοήσουν το μοντέλο της επιχείρησης και έτσι να συνδράμουν ακόμα περισσότερο στην επίτευξη των στόχων της.
Online ή offline συμπλήρωση
Η εύρεση BMC προτύπων (templates) είναι μια πολύ εύκολη διαδικασία. Με μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο κάθε ενδιαφερόμενος θα συναντήσει πολλές ιστοσελίδες για την online συμπλήρωση του προσωπικού του BMC, αλλά και πολλά αρχεία σε επεξεργάσιμη μορφή που μπορεί να «κατεβάσει». Σίγουρα, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη δυνατότητα δημιουργίας ενός BMC προτύπου από το μηδέν.
Συντάκτης: Κωνσταντίνος Γκίνος
*Junior Consultant, Management Consulting Department, ΦΟΒΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Α.Ε.