Don't Look Up: Ο βασιλιάς απέθανε ζήτω ο...;|Κριτική

Υπάρχουν δύο τρόποι να παρακολουθήσει κάποιος την νέα ταινία του Adam McKay, “Don’t Look Up”, με πρωταγωνιστές τους Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence, Meryl Streep, Cate Blanchett και Jonah Hill.

Η πρώτη επιλογή είναι πριν πατήσει το play, να διαβάσει τις κατηγορίες που την έχει κατατάξει η πλατφόρμα του Netflix και οι οποίες είναι Δράμα, Επιστημονική Φαντασία, Κωμωδία και Κοινωνικό Δράμα.

Η δεύτερη επιλογή (και προτινόμενη) είναι να μην διαβάσει καμία εισαγωγική περιγραφή και να πατήσει άμεσα το κουμπάκι από το τηλεκοντρόλ.

Το “Don’t Look Up” χωρίς καμία αμφιβολία δεν ανήκει στην κατηγορία “Επιστημονικής Φαντασίας” κι ας έχει τους “επιστήμονες” Leonardo DiCaprio και Jennifer Lawrence να προσπαθούν να σώσουν τον πλανήτη από τον τεράστιο μετεωρίτη. Επίσης, δεν μπορεί να συμπεριληφθεί στην κατηγορία “Κωμωδία”, παρά τα κωμικά της στοιχεία π.χ τον μυθικό και δολοφονικό “Kevin” (βλ. κινηματογραφική ταινία κινουμένων σχεδίων “Up” 2009) να τρώει την Meryl Streep. Ας μην ξεχνάμε ότι η Κωμωδία γενικότερα μπορεί να πατάει με το ένα της πέλμα στην διακωμώδιση καταστάσεων,προσώπων και γεγονότων αλλά το άλλο της πέλμα στέκεται γερά πάνω από την τραγωδία. Κι εδώ η τραγωδία είναι απούσα, εκτός κι αν την εννοήσουμε πλαγίως.

Τώρα βέβαια μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος αν τα παραπάνω σχόλια ανήκουν σε κριτική ταινίας ή σε ανάλυση θεατρικών ειδών. Όλα έχουν την σημασία τους…Άλλωστε ο κινηματογράφος αποτελεί ένα παρακλάδι του θεάτρου και θα ήταν άδικο για το “Don’t Look Up” και τον θεατή να παραπλανηθεί από αυτές τις άστοχες τυπικές ετικέτες.

Κολάζ σατυρικού δράματος

O σκηνοθέτης των επιτυχιών (“Vice” 2018, “Anchorman” 2004,2013, “Ant-Man” 2015, “The Big Short 2015”, Adam McKay,  τοποθέτησε ως πυρήνα ένα αδιάφορο και χιλιο-ειπωμένο θέμα (η καταστροφή της Γης από μετεωρίτη), μετατρέποντάς το σε ένα αριστουργηματικό μίνι κολάζ σατυρικού δράματος.

Πολιτική διαφθορά, μία κοινωνία αποπροσανατολισμένη, διχασμένη και εθισμένη στα social media, εξιδανικευμένες αλλά κένες προσωπικότητες-διασημότητες και μέσα στο άδειο κουτί της Πανδώρας κάποιοι αφανείς ήρωες που “αποδεκατίζονται” αν τολμήσουν να κολυμπήσουν αντίθετα στο ρέμα.

Τα παραπάνω στοιχεία του δράματος έρχεται να στολίσει μία έξυπνη σάτιρα πλαισιωμένη από πρόσωπα καρικατούρες και κωμικές στιγμές, με σκοπό να αποσυμφορηθεί  κάπως (ως προς τον θεατή) η παρούσα τραγική κοινωνικοπολιτική και οικονομική κατάσταση που βιώνει όχι μόνο η Αμερική αλλά σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου.

Ο βασιλιάς απέθανε ζήτω ο….;

Αφήνοντας πίσω κατηγορίες, ετικέτες, αριστούργημα, μετριότητα κτλ, ίσως από τα πιο αξιοπρόσεκτα στοιχεία της ταινίας είναι η εικόνα της Προέδρου των ΗΠΑ, την οποία ενσαρκώνει η ηθοποιός Meryl Streep.

Για έναν Ευρωπαίο ή Ασιάτη ή έταιρης Ηπείρου σινεφίλ/πολίτη η διακωμώδιση μέχρι τελικής πτώσεως ενός θεσμικού προσώπου, όπως είναι αυτό του Προέδρου των ΗΠΑ είναι κάτι παραπάνω από αρεστή. Τί αντίκτυπο θα έχει όμως σε έναν Αμερικανό σινεφίλ, ο οποίος έχει γαλουχιθεί κινηματογραφικά σε μία άλλη πιο “σοβαρή” εικόνα του ηγεμόνα του;

Ας θυμηθούμε ότι στην πλειοψηφία τους οι αμερικανικές κινηματογραφικές παραγωγές παρουσιάζουν άμεσα ή έμμεσα την κεφαλή της πολιτικής σκηνής της χώρας, ως ένα άτομο αποφασιστικό, άμεμπτο, ηθικό, ηρωικό ο οποίος παίρνει τις σωστές αποφάσεις στην κατάλληλη στιγμή. Παραδείγματα ουκ ολίγα…(Air Force One, Olympus Has Fallen,The American President,W.,Armageddon κτλ).

Στο “Don’t Look Up” αυτή η εικόνα καταρρέει και τη θέση της καταλαμβάνει μία καρικατούρα- ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης μας έχει συνηθίσει από άλλες δουλειές του σε χαρακτήρες που αγγίζουν τα όρια ενός εξωπραγματικά ηλιθίου ατόμου, το οποίο απο τη μία σε εκνευρίζει αφάνταστα και από την άλλη θες και να το αγκαλιάσεις!

Ένα πρόσωπο χωρίς άποψη, λογική, ηθική, αίσθημα ευθύνης, χαμένο στον κόσμο του, που ίσως το καταλληλότερο πόστο για αυτό, θα ήταν σε κάποιο πρωινάδικο πάνελ.Αυτή η ρεαλιστική καρικατούρα του McKay δημιουργεί ένα πρόσφορο έδαφος για αναπόφευκτες συγκρίσεις με την πραγματικότητα. Π.χ. ο γιος της Προέδρου, κατέχει αδικαιολόγητα ισχυρό πόστο μέσα στον Λευκό Οίκο- βλ. αντίστοιχες περιπτώσεις Τραμπ και Μπάιντεν.

Ο McKay λοιπόν τολμά να αγγίξει “καυτά” θέματα, καθώς απομακρύνεται από τις γνωστές “αμερικανιές”, βγάζοντας ” τα άπλυτα στη φόρα” σε μία περίοδο όπου η αμερικανική κοινωνία βρίσκεται σε αναβρασμό και σε περίοδο αλλαγών (τώρα προς το καλό, προς το κακό θα το δείξει ο χρόνος).

Για τους λάτρεις της συνωμοσιολογίας, μήπως παράλληλα ο σκηνοθέτης στέλνει και ένα μήνυμα για ριζικές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό της Αμερικής;