Έφυγε από τη ζωή ο Αντρέι Φιλίπποφ ο καλλιτέχνης που δώρισε το γιγάντιο πριόνι στη Θεσσαλονίκη

Έφυγε από τη ζωή ο Αντρέι Φιλίπποφ (1959-2022), ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ρώσους εικαστικούς καλλιτέχνες.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 συμμετείχε ενεργά στην εικαστική, εννοιολογική σκηνή της Μόσχας. Ήταν μέλος καλλιτεχνικών ομάδων, όπως η «AptArt», πρωτοβουλία που ξεκίνησε ο φίλος του καλλιτέχνης Νικίτα Αλεξέγιεφ, όπου διαμερίσματα μετατρέπονταν σε χώρους εκθέσεων της λεγόμενης «ανεπίσημης» σοβιετικής τέχνης. Το 1987, όταν η Περεστρόικα προσέφερε ελευθερία στην καλλιτεχνική έκφραση, ο Φιλίπποφ έγινε ιδρυτικό μέλος της ομάδας «KLAVA» (Λέσχη Πρωτοπόρων), στην οποία συμμετείχε .

Το όνομά του έγινε γνωστό διεθνώς το 1989 όταν στην έκθεση «Mosca – Treza Roma» στην Ιταλία εξέθεσε την πολυσυζητημένη εγκατάσταση «Μυστικός Δείπνος», η οποία σήμερα βρίσκεται στη μόνιμη συλλογή του Κέντρου Πομπιντού, στο Παρίσι. Ο δικέφαλος αετός, συχνό μοτίβο των έργων του, αποτελεί μια αναφορά στις αυτοκρατορίες που μεταλλάσσονται. Από το 2008 συμμετείχε στην εννοιολογική καλλιτεχνική ομάδα “Kupidon” (Cupido) με τους Γιούρι Αλμπέρτ, Βίκτορ Σκέρσις και Παρουίρ Νταβτιάν. То 2015 του απονεμήθηκε το βραβείο Καντίνσκι.

Ο Αντρέι Φιλίπποφ αγαπούσε πολύ την Ελλάδα και ιδιαίτερα τη Θεσσαλονίκη, την οποία επισκεπτόταν τακτικά. Το 2007, στο πλαίσιο της 1ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, δώρισε στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ένα γιγάντιο πριόνι από ανοξείδωτο χάλυβα, ύψους 10 μέτρων, που βγαίνει από τη γη και μοιάζει να την κόβει στα δύο. Ο καλλιτέχνης συνέλαβε την ιδέα αυτή το 1989, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. «Το γλυπτό είναι μια κριτική αναφορά, τόσο ιστορική όσο και επίκαιρη, στους εθνικούς, οικονομικούς και θρησκευτικούς φανατισμούς που οδηγούν σε παράλογους πολέμους. Η γη έχει μια οργανικότητα και αυτοτέλεια αντίστοιχη με αυτή του ανθρώπινου σώματος και είναι αφύσικο να διχοτομείται, γι’ αυτό ένα γιγάντιο πριόνι φαντάζει αυτοκαταστροφικό. Πρόκειται για ένα βαθιά φιλειρηνικό έργο που δεν χάνει την επικαιρότητά του», αναφέρει η αν. Γενική Διευθύντρια του MOMus, Μαρία Τσαντσάνογλου.

Το έργο, που ανήκει πλέον στις συλλογές του MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / Museum of Contemporary Art-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, αποτελεί ένα εμβληματικό στοιχείο της πόλης και βρίσκεται στο προαύλιο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.