Εγκαινιάζεται το νέο Δημαρχειακό Μέγαρο της Θεσσαλονίκης

Τα εγκαίνια του νέου Δημαρχείου Θεσσαλονίκης (πρ. στρατόπεδο Τσιρογιάννη) θα πραγματοποιηθούν, τη Δευτέρα 12 Οκτωβρίου, στις 19.00, από το Δήμαρχο Β. Παπαγεωργόπουλο. Το νέο Δημαρχείο, που θεμελιώθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2006, έχει σχεδιάσει η ομάδα του καθηγητή αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ Αν. Μπίρη μετά από Πανελλήνιο Διαγωνισμό.
Το κτίριο θα συγκεντρώσει όλες τις υπηρεσίες του Δήμου και επιπλέον θα προσφέρει 900 θέσεις στάθμευσης με τη λειτουργία υπόγειου πάρκινγκ.
Πρόκειται για ένα κτιριακό συγκρότημα πέντε ορόφων, με μοντέρνο και λειτουργικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που σε συνδυασμό με τις καινοτόμες τεχνολογικές εφαρμογές, θα αποτελέσει ένα Δημαρχείο- «στρατηγείο», που ταυτόχρονα θα είναι κι ένα στολίδι για την πόλη της Θεσσαλονίκης.
Το νέο Δημαρχιακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης αποτελείται από μια σύνθεση όγκων – γραμμικών πτερύγων και γλυπτικών σχημάτων – οι οποίοι βρίσκονται σε μια διαλεκτική σχέση τόσο μεταξύ τους, όσο και με τον περιβάλλοντα χώρο (γεωμορφολογία, κτίσματα) και τον υπαίθριο χώρο του ίδιου του οικοπέδου. Η καθαρή επιμήκης ψηλότερη πτέρυγα αποτελεί το φόντο – όριο της όλης σύνθεσης, και σε σχέση με την χαμηλότερη γραμμική πτέρυγα που διατρέχει τον κεντρικό χώρο του οικοπέδου, “αγκαλιάζουν” τον κεντρικό πολυώροφο χώρο, του φουαγιέ, “καρδιά” του συγκροτήματος.
Η χαμηλότερη όλων, γενικής μορφής Γ’ πτέρυγα, οριοθετεί την προς την Βασ. Γεωργίου Γ’ Σώματος Στρατού γωνία του οικοπέδου και αποτελεί την προσέγγιση – όριο – μετάβαση – στον αυστηρό ιστό της πόλης. Εδώ με γλυπτική διάθεση τοποθετούνται η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων στο ισόγειο και η Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου στον όροφο, με προβεβλημένες ανεξάρτητες εισόδους.
Το “πολύσπαστο” σύνολο των όγκων, κυρίως στις περιοχές των γραμμικών πτερύγων, λειτουργεί σαν “μηχάνημα” εξυπηρέτησης των λειτουργιών του Δημαρχείου. Παρέχει διαβαθμισμένους εργασιακούς χώρους, κυκλοφορίες, στάσεις, εξυπηρετήσεις, προβάλλοντας, διοχετεύοντας, προφυλάσσοντας, και ιεραρχώντας τους χώρους με τις λειτουργίες που σε κάθε περίπτωση περιέχονται.
Η σύνθεση των όγκων δημιουργεί και αναδεικνύει τον υπαίθριο χώρο του κτιρίου. Χώρο ρέοντα, ενοποιημένο, με σαφής όμως χωρικές επί μέρους ενότητες. Οι βασικοί υπαίθριοι χώροι του συγκροτήματος είναι δύο.
Η κεντρική ευμεγέθης “πλατεία του Δημαρχείου” σε όλη την όψη της Γ’ Σεπτεμβρίου και την συμβολή με την Βασ. Γεωργίου που αποτελεί τον μνημειακό χώρο υποδοχής του συγκροτήματος και το υπαίθριο FORUM, μια διαμερής πορεία (συνέχεια της μπροστινής πλατείας με κατεύθυνση στο πάρκο Γ’ Σώματος Στρατού) με χώρους στάσης που περιβάλλεται από τους νευραλγικούς χώρους του Δημαρχείου (εισόδους, κεντρικό φουαγιέ, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου).
Στην κεντρική pilotis που ενοποιεί τους δύο υπαίθριους χώρους, βρίσκονται οι βασικές είσοδοι του συγκροτήματος. Η είσοδος στο κεντρικό φουαγιέ με κατεύθυνση σε όλους τους γραφειακούς χώρους εξυπηρέτησης κοινού και η είσοδος στους χώρους του Δημάρχου, προβεβλημένη αλλά και ελεγχόμενη.
Ο κεντρικός εσωτερικός πολυώροφος κοινωνικός πυρήνας του Δημαρχείου (κεντρικό φουαγιέ) είναι ένας χώρος συλλογικών δράσεων, εξυπηρετήσεων, συναντήσεων και επαφών. Φωτίζεται με φυσικό φωτισμό ο οποίος εισχωρεί εκ των άνω και από τα πλάγια δημιουργώντας μεμονωμένες ή συνδυασμένες δέσμες, μέσω οπών, σχισμών και περσίδων. Προσδίδεται έτσι στον χώρο μια αίσθηση όλως ιδιαίτερη, η οποία, όπως είχε δηλωθεί στην πρόταση του διαγωνισμού, έχει την νοητική αφετηρία της στην εσωτερική χωρική διάταξη της «Ροτόντας».
Σ’ αυτόν το χώρο “αυλίζονται” στους ορόφους, σχεδόν όλες οι διοικητικές λειτουργίες του Δημαρχείου, και έχουν αναφορά. Αποτελεί το σημείο αναφοράς και αναγνωσιμότητας του χώρου όλων των γραφειακών ενοτήτων.
Τέλος, το τεθλασμένο σχήμα του παρέχει δυναμισμό και κινητικότητα στην όλη σύνθεση στον εσωτερικό και υπαίθριο χώρο αυτής. Έτσι το υπαίθριο FORUM περιβάλλεται εκατέρωθεν από απολύτως ενεργές, σε καθημερινή βάση λειτουργίες πλήθους. Από την μία πλευρά (της μικρής πτέρυγας) έχουν χαρακτήρα κυρίως πολιτιστικό – πολιτικό, ενώ από την απέναντι, που αντιστοιχεί με το κεντρικό Χολ του Δημαρχείου, έχουν χαρακτήρα κοινωνικό.
Ο διαμπερής κεντρικός αυτός υπαίθριος χώρος έχει στο σύνολο του πιο ευέλικτο σχήμα (λόγω της τεθλασμένης – ελεύθερης διάταξης των ορίων του ) από ότι ο μνημειακός μπροστινός υπαίθριος χώρος υποδοχής. Είναι ταυτοχρόνως χώρος στάσης, αλλά και περάσματος – περιπάτου που τον ενώνει με την οδό Γ΄ Σώματος Στρατού.
Με τον τρόπο αυτό το Δημαρχείο γίνεται πέρασμα που επιτρέπει στον πολίτη να διέρχεται ελευθέρα μέσω αυτού, καθιστώντας το οικείο σημείο αναφοράς της καθημερινής ζωής του. Το δάπεδο του εξωτερικού χώρου διαμορφώνεται με πλακοστρώσεις και εκτεταμένες επιφάνειες υψηλού και χαμηλού πρασίνου και νερού.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΧΩΡΟ (ΚΤΙΡΙΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ)
Α. ΣΥΝΘΕΤΙΚΟΣ
Η θετική συνέχεια του νέου Δημαρχείου με το Βυζαντινό Μουσείο επιτυγχάνεται: Α) Με την σημαντική οπισθοχώρηση της οικοδομικής του γραμμής για την δημιουργία του μεγαλύτερου δυνατού «χώρου αναπνοής» μεταξύ των δύο κτιρίων.
Β) Με τον περιορισμό του ύψους της πτέρυγας του Δημαρχείου περίπου στο ύψος αυτής του Βυζαντινού Μουσείου.
Γ) Με την πρόβλεψη δύο σημαντικών κενών – διάφανων – ζωνών θεώρησης του Βυζαντινού Μουσείου από τους επισκέπτες του Δημαρχείου.
Δ) Με την επαναδιατύπωση της μορφολόγησης του συνόλου της όψης προς το Βυζαντινολογικό Μουσείο, που μετατρέπεται από ισχυρό όριο προς την πλευρά του Μουσείου (όπως προβλεπόταν στον διαγωνισμό) σε θετική ανοιχτή κιονοστοιχία προς αυτό.
Έτσι η όψη αυτή όχι μόνο «βλέπει» συνολικά το Μουσείο αλλά ανοίγεται και στην ίδια την πόλη. Ζωντανεύει τον ενδιάμεσο χώρο παρέχοντας στον πολίτη την δυνατότητα παράλληλης με αυτήν πορείας – περιπάτου κατά μήκος της κιονοστοιχίας που προαναφέρθηκε.

Β. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΣ
Όπως και η πρόταση του διαγωνισμού, έτσι και η λύση της εφαρμογής, συνδυάζει, μέσω των υλικών κατασκευής της, σύγχρονες απόψεις για την αρχιτεκτονική (όπως π.χ. εκφράζονται στο «μοντέρνο» Αρχαιολογικό Μουσείο του Πατρόκλου Καραντινού) με αναφορές σε πρωτογενείς διατάξεις που ιστορικά παρουσιάστηκαν στον τόπο μας όπως με ποιο εικονογραφικό και οπωσδήποτε διαφορετικό τρόπο συμβαίνει με το Βυζαντινό Μουσείο του Κ. Κρόκου.
Έτσι το ανεπίχριστο επεξεργασμένο μπετόν χρησιμοποιείται και παρουσιάζεται ως σύγχρονη κατασκευή για τη συγκρότηση του στατικού φορέα (βλ. Βυζαντινό Μουσείο) ενώ εκτεταμένα φέροντα στοιχεία τοιχοπετασμάτων διαμορφώνονται με μαρμαρεπένδυση σε διάταξη «χτισμένων» δόμων. Το χρώμα της μαρμαρεπένδυσης είναι ωχρό, γαιώδες, με τελική υφή αδρή ματ, μέσω επεξεργασίας “κτυπήματος” του μαρμάρου. 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ
Στο οικόπεδο του πρώην Στρατοπέδου Τσιρογιάννη, στο Νέο Δημαρχειακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης χωροθετούνται δύο θεσμοθετημένες διαφορετικές κατηγορίες λειτουργιών.
Α) Διοικητικές λειτουργίες τοπικής αυτοδιοίκησης
Οι λειτουργίες που έχουν χωροθετηθεί στη μελέτη του Δημαρχιακού Μεγάρου Θεσσαλονίκης είναι σύμφωνες με το δοθέν από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Κτιριολογικό Πρόγραμμα, όπου εκφράζονται οι σημερινές και μελλοντικές ανάγκες στέγασης – και συστέγασης – συγκεκριμένων υπηρεσιών του Δήμου, καθώς και το Πνεύμα της Διάρθρωσης του Δημαρχιακού Μεγάρου.
Το «πνεύμα» αυτού του κτιριολογικού προγράμματος υπαγορεύει ένα Δημαρχείο «Στρατηγείο» όπου θα είναι συγκεντρωμένες οι περί τον Δήμαρχο υπηρεσίες,  υπάρχουν γραφεία – πόστα – για τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες, και  υπάρχουν βασικές υπηρεσίες εξυπη