Από τις 23 Ιουνίου έως τις 07 Νοεμβρίου 2021 το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) σε συνεργασία με το Ίδρυμα Takis – Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (ΚΕΤΕ) παρουσιάζει μια μεγάλης έκτασης έκθεση με εμβληματικά γλυπτά του διεθνώς καταξιωμένου εικαστικού Takis (Παναγιώτης Βασιλάκης, 1925-2019).
Η έκθεση με τίτλο Τakis: Κόσμος σε Κίνηση, που πραγματοποιείται με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), θα παρουσιάσει 46 αντιπροσωπευτικά έργα του κορυφαίου Έλληνα καλλιτέχνη στον δημόσιο χώρο του ΚΠΙΣΝ, συστήνοντας, έτσι, μια συνολική παρουσίαση των γλυπτών του για τη νέα γενιά, αλλά και μια καινούργια θεώρηση της σημασίας του έργου του για εκείνους που ήδη το γνωρίζουν.
Πάγια πρόθεση των εκθέσεων του ΚΠΙΣΝ, που από την αρχή της λειτουργίας του έθεσε ως στόχο τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης του κοινού με τον δημόσιο χώρο, είναι η ανάδειξη της σημασίας της Τέχνης σε αυτόν. Επιστρέφοντας, λοιπόν, και πάλι μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στη δια ζώσης διάσταση της εικαστικής εμπειρίας, τα γλυπτά του Takis έρχονται να συνομιλήσουν με τους επισκέπτες, αλλά και με το κτήριο του Renzo Piano, σε ένα χώρο διάδρασης και συνάντησης ανθρώπων κάθε ηλικίας.
Στα έργα της έκθεσης περιλαμβάνονται τα εμβληματικά Αιολικά του Takis, Σινιάλα με Φως και Βίδες του Αρχιμήδη, τα Πυροτεχνήματα, αλλά και αντιπροσωπευτικά έργα του από τις ενότητες των Μουσικών Γλυπτών, των Μαγνητικών Τοίχων-Τέταρτη Διάσταση, των Σπειρών, των Ηλεκτρικών Βαρελιών, των Λουλουδιών και των Σφαιρών.
Τα έργα μαζί, και το καθένα χωριστά, συγκροτούν έναν «κόσμο σε κίνηση», έναν κόσμο τον οποίο οι επισκέπτες θα μπορούν να εξερευνήσουν και να συνδεθούν μαζί του, σε μια έκθεση που θέτει στο κέντρο της, μεταξύ άλλων, την ενασχόληση του καλλιτέχνη με τους φυσικούς νόμους, με τις κοσμικές δυνάμεις του σύμπαντος, στην προσπάθειά του να ορίσει με υλικό τρόπο τις αόρατες δυνάμεις. Η δουλειά του Takis προκύπτει από τη σύνθεση ενός μεγάλου φάσματος ιδεών και εμπειριών – από την εντατική επιστημονική έρευνα έως την αρχαία φιλοσοφία και την πνευματικότητα – και σφυρηλατεί ένα μοναδικό όραμα που συνεχίζει να εξελίσσεται ακόμα και σήμερα μέσα από τη συναναστροφή μας με το έργο του.
«Οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να στέκονται εκτός της ζωής. Δεν είναι υπεράνω των αλλαγών που συγκλονίζουν τον κόσμο», έλεγε ο Takis.
Σήμερα, το περιβάλλον, η οικολογία, η κλιματική αλλαγή και η βιωσιμότητα είναι θέματα που όλο και πιο επιτακτικά μας απασχολούν και μας αφυπνίζουν. Σε μια στιγμή που η εικόνα ενός εύφορου πλανήτη και του μέλλοντός μας πάνω σε αυτόν γίνεται ένα ζήτημα που απαιτεί επιστημονική μελέτη, συλλογική δράση, αλλά και φαντασία, το έργο του Takis επιχειρεί να ενεργοποιήσει έναν Κόσμο σε Κίνηση: έναν κόσμο που συνδέεται ενεργά με τις δυνάμεις που διαμορφώνουν τις ζωές μας, προσκαλώντας τους θεατές να παρατηρήσουν την αόρατη ενέργεια που τους περιβάλλει και τις δημιουργικές δυνατότητες που αυτή εμπεριέχει.
Διάρκεια έκθεσης: 23/06 – 07/11
(Μουσικά Γλυπτά στον Θόλο: 23/06 – 08/08)
Ώρες λειτουργίας:
Καθημερινά 06.00 – 00.00
Είσοδος ελεύθερη
Φωτογραφίες: Πάνος Κοκκινιάς
Παράλληλες Δράσεις
Στο πλαίσιο της έκθεσης, το ΚΠΙΣΝ θα πραγματοποιήσει εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και για ενήλικες, σχολικά προγράμματα, καθώς και ξεναγήσεις με αφετηρία τα γλυπτά του Takis.
TAKIS – Βιογραφικό
Γεννημένος Παναγιώτης Βασιλάκης στην Αθήνα, ο Takis (1925–2019) πέρασε περισσότερα από εβδομήντα χρόνια διευρύνοντας το πεδίο της τέχνης και οδηγώντας το σε τομείς που προηγουμένως ανήκαν στους πειραματικούς φυσικούς. Πρωταγωνιστής στο κίνημα της κινητικής τέχνης της δεκαετίας του 1960, φιλοτέχνησε γλυπτά, πίνακες, παραστάσεις και ηχητικά έργα που ενσωματώνουν αόρατες δυνάμεις ως τέταρτη διάσταση – πιο συγκεκριμένα τον μαγνητισμό, το δια βίου θέμα μελέτης του.
Μεταξύ των πολλών έργων του που περιλαμβάνουν ηλεκτρομηχανικές συσκευές, που συχνά συνέλλεγε υλικά από εγκαταλελειμμένο στρατιωτικό εξοπλισμό, συγκαταλέγεται η σειρά «Σινιάλα», γλυπτά που μοιάζουν με κεραίες με μεταλλικά σχήματα ή φώτα που αναβοσβήνουν και τα οποία λικνίζονται στις παραμικρές δονήσεις. Ο Takis δημιούργησε επίσης ανάγλυφα, πίνακες ζωγραφικής και γλυπτά που χρησιμοποιούν μαγνήτες για να κινούν μεταλλικά αντικείμενα αναρτημένα κοντά στις επιφάνειές τους. Αντίστοιχα, μια άλλη σειρά, με τίτλο «Μουσικά», είναι αυτοματοποιημένα όργανα που χρησιμοποιούν ηλεκτρομαγνήτες και εξαρτήματα ηλεκτρικής κιθάρας για να δημιουργήσουν ατμοσφαιρικούς ήχους που ο καλλιτέχνης αποκαλούσε «ωμή μουσική».
Ο Takis ήταν αυτοδίδακτος εκ πεποιθήσεως και αυτοαποκαλούνταν «ενστικτώδης μελετητής», αλλά ως αναγνώριση των επιτευγμάτων του δέχθηκε πρόσκληση να φιλοξενηθεί ως ερευνητής στο ΜΙΤ, το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης το 1968. Στράφηκε σε τεχνολογικές ανακαλύψεις, την αρχαία φιλοσοφία και τον Ζεν Βουδισμό για να αναπτύξει μοναδικές και πολλές φορές μυστικιστικές μορφές που εμπεριέχουν χρόνο, χώρο και ενέργεια.
Ο Takis έζησε και δημιούργησε στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη και στην πατρίδα του την Ελλάδα. Συναντήθηκε με τους ποιητές της γενιάς των Beat, τους Beatles και τον Marcel Duchamp, ο οποίος και τον χαρακτήρισε «ακάματο δουλευτή των μαγνητικών πεδίων και γνώμονα των σιδηροτροχιών». Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Takis διοχέτευσε πτυχές της έρευνάς του σε κοινωνικές σφαίρες, θεωρώντας τις ανακαλύψεις του ως δυνάμεις ειρήνης και ανακούφισης. Το 1960, παρουσίασε τη δική του εκδοχή για τον διαστημικό ανταγωνισμό του Ψυχρού Πολέμου. Χρησιμοποίησε μαγνήτες για να “εκτοξεύσει” στον αέρα , σε στιγμιαία αιώρηση, τον ποιητή Sinclair Beiles, το αποκορύφωμα μιας εκδήλωσης κατά την οποία ο ποιητής διάβαζε το «αντιπολεμικό μανιφέστο» του Takis, πριν από την ιστορική πτήση του Γιούρι Γκαγκάριν, έναν χρόνο αργότερα. Επίσης, το 1969, συνίδρυσε το Art Workers Coalition στη Νέα Υόρκη, πιέζοντας για περισσότερα δικαιώματα καλλιτεχνών και ποικιλομορφία έργων στα μουσεία. Μέχρι τον θάνατό του, ο καλλιτέχνης ήταν επικεφαλής του Ιδρύματος που ίδρυσε το 1986, το Takis KETE, ένα ερευνητικό κέντρο στην Αθήνα για τις τέχνες και τις επιστήμες, το οποίο εξέληξε την έρευνά του και τις πρακτικές της εφαρμογές για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής και της μακροζωίας. Επίσης έκανε Solar Yoga, μια μορφή γιόγκα δικής του επινόησης, που επικεντρωνόταν στο να αντλεί ενέργεια από τον ήλιο.
Από τη δεκαετία του 1960, ο Takis συμμετείχε σε πολλές διεθνείς εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της Documenta στο Κάσσελ της Γερμανίας (1977 και 2017), στη Μπιενάλε της Βενετίας (1995) και στη Μπιενάλε του Παρισιού, όπου του απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο το 1985. Πιο πρόσφατα, το έργο του παρουσιάστηκε σε σημαντικές ατομικές εκθέσεις στο MACBA Museu d’Art Contemporani de Barcelona (2019), στην Tate Modern, Λονδίνο (2019), στο Palais de Tokyo, Παρίσι (2015) και στη Menil Collection, Χιούστον (2015). Του απονεμήθηκαν επίσης διπλώματα ευρεσιτεχνίας από τη γαλλική κυβέρνηση για τα έργα «Télésculpture» και «Télésculpture Electromagnétique», στατικές και κινητικές μορφές γλυπτικής, κινούμενες από μαγνητισμό.
Μεταξύ των μουσείων που έχουν αποκτήσει έργα του είναι το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, τα Μουσεία MoMA και Guggenheim στη Νέα Υόρκη, η συλλογή Menil στο Χιούστον, η Tate στο Λονδίνο και η Peggy Guggenheim Collection στη Βενετία. Το 1987 ο Takis ολοκλήρωσε το έργο Foret Lumineuse (Φωτεινό Δάσος), μια εγκατάσταση πολλαπλών «Σινιάλων» στην Espalande de La Défense του Παρισιού, που αποτελεί τη μεγαλύτερη ανάθεση έργου τέχνης σε δημόσιο χώρο της πόλης.
- 1925 Ο Παναγιώτης Βασιλάκης γεννιέται στην Αθήνα στις 29 Οκτωβρίου.
- 1952 Χτίζει το πρώτο του ατελιέ στην Αθήνα, στην περιοχή της Ανάκασας.
- 1954 Μετακομίζει στο Παρίσι και δημιουργεί τα πρώτα του γλυπτά από σφυρηλατημένο σίδηρο.
- 1955 Πραγματοποιείται η πρώτη του ατομική έκθεση, Figures in Plaster and Iron στην Hanover Gallery του Λονδίνου.
- 1955 Συλλαμβάνει την ιδέα για τα φημισμένα Σινιάλα του, αναμένοντας το τρένο στον σταθμό του Calais, στην επιστροφή για Παρίσι.
- 1958 Εμπνέεται από τα μαγνητικά πεδία και εισάγει τον μαγνητισμό στο έργο του. Δημιουργεί τα πρώτα Télésculptures.
- 1960 Πραγματοποιεί την performance L’impossible: Un Homme dans l’Espace στην galerie Iris Clert, στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια της οποίας διάβασε το περίφημο Magnetic Manifesto.
- 1960 Το γαλλικό Υπουργείο Βιομηχανίας (Ministère de l’Industrie) απονέμει στον Takis δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τα έργα του Télésculpture (1959) και Télésculpture Electromagnétique (1959).
- 1961 Δημιουργεί τα πρώτα του Télélumieres.
- 1964 Ξεκινά τις εργασίες για την εξoχική του κατοικία στον λόφο Γεροβουνό της Αττικής, όντας μόνιμος κάτοικος εξωτερικού.
- 1965 Δημιουργεί τα πρώτα του Μουσικά γλυπτά.
- 1968 Λαμβάνει υποτροφία από το Πανεπιστήμιο του Μ.Ι.Τ., όπου οι έρευνές του αποτελούν έμπνευση για τα Υδρομαγνητικά Γλυπτά.
- 1969 Συνιδρύει το Art Worker’s Coallition (Συνασπισμός Καλλιτεχνών) μαζί με άλλους καλλιτέχνες και τεχνοκριτικούς, για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των καλλιτεχνών
- 1974 Δημιουργεί τα πρώτα του Ερωτικά γλυπτά.
- 1983 Δημιουργεί τα σκηνικά και τη μουσική για την τραγωδία Ηλέκτρα του Σοφοκλή στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη και πρωταγωνίστρια την Ειρήνη Παππά.
- 1984 Το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας του απονέμει τον τίτλο του ‘Officier de l’ordre des arts et des lettres’.
- 1985 Λαμβάνει το πρώτο βραβείο στην Biennale XII του Παρισιού, με το έργο-εγκατάσταση Espace Musicale
- 1986 Ιδρύει το Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (ΚΕΤΕ).
- 1987 Δημιουργεί το Φωτεινό Δάσος, αποτελούμενο από 39 Φωτεινά Σινιάλα τα οποία τοποθετούνται στην Esplanade – Bassin de la Defense
- 1988 Βραβεύεται με το Grand Prix de Sculpture στο Παρίσι
- 1991 Το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας του απονέμει τον τίτλο του ‘Commandeur de l’ordre des arts et des lettres’.
- 1993 Πραγματοποιείται η αναδρομική έκθεση Takis Retrospective στην Εθνική Πινακοθήκη του Jeu de Paume στο Παρίσι
- 1993 Η Γαλλική Δημοκρατία τιμά τον Takis με μια ειδική έκδοση γραμματοσήμου όπου απεικονίζεται η Σπείρα του.
- 1995 Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, απονέμει στον Takis τον «Ταξιάρχη» του Τάγματος του Φοίνικα.
- 1995 Εκπροσωπεί την Ελλάδα στην Biennale XLVI της Βενετίας, όπου δηλώνει: “Είμαι πολίτης του κόσμου” και αποφασίζει να εκθέσει τα έργα του στον ανοιχτό χώρο μπροστά από το ελληνικό pavilion, προσπαθώντας έτσι να καταργήσει συμβολικά τα σύνορα στην τέχνη.
- 2001 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιo απονέμει τιμητική πλακέτα στο ΚΕΤΕ για τα καινοτόμα Ηλεκτρικά Βαρέλια του Takis.
- 2011 Παρουσιάζονται Αιολικά Γλυπτά στους κήπους του Palais Royal και ο Γάλλος Υπουργός Πολιτισμού, Frederique Mitterand, εξυμνεί τον Takis με τον λόγο του στα εγκαίνια της έκθεσης.
- 2015 Το Palais de Tokyo οργανώνει την αναδρομική έκθεση με τίτλο ‘Takis, Champs Magnetiques’.
- 2019 Αναγορεύεται Επίτημος Διδάκτoρας στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.
- 2019 Διοργανώνεται η μεγαλύτερη έκθεση του καλλιτέχνη στη Μεγάλη Βρετανία με τίτλο Takis, στο μουσείο Tate Modern του Λονδίνου, η οποία ταξιδεύει και στο MACBA της Βαρκελώνης.
- 2019 Έναν μήνα περίπου μετά τα εγκαίνια της έκθεσης στην Tate Modern, ο Takis φεύγει από τη ζωή.
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
Ακολουθείστε το Cityportal.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλα τα τελευταία νέα
Cityportal.gr Live ενημέρωση: O κορωνοϊός λεπτό προς λεπτό στην Ελλάδα και παγκοσμίως