«Ελεύθερος πολιορκημένος» ο σύγχρονος άνθρωπος

«Εν ζωή και μέσα στη γυάλα».
Όπως λέει το τραγούδι: «…. Γιατί το σύστημα έχει κι άλλα συστήματα φριχτά,
σε κλείνει μες στη γυάλα, σε κόβει σε λεφτά,
σε παίρνει σε σηκώνει, σε αποσυντονίζει σε καταβαραθρώνει,
σε στύβει, σε λιώνει, σου δένει το σκοινί…..»

Επιταγή του συστήματος στον 21ο αιώνα: «ελεύθερος πολιορκημένος». Είναι το μοντέλο του σύγχρονου ανθρώπου στον πλανήτη μας.

Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας! Ένας αέναος κύκλος γέννησης, επιβίωσης, εξέλιξης, φθοράς, θανάτου. Καταστροφές και τεχνικά επιτεύγματα, ανθρώπων έργα.

Στο καλό χειροκροτούμε, επιχαίρουμε για την όποια εφεύρεση προς όφελος της κοινωνίας. Στο κακό, οι ευθύνες συλλογικές. Μας συμφέρει έτσι. Τις ατομικές, τις εξοστρακίζουμε στον πίσω σάκο. Βολικό! Ο οπορτουνισμός, άλλωστε, ίδιον του χαρακτήρα όλων μας.

Ας το παραδεχτούμε, επιτέλους. Ευκρινέστατη δε έκφραση μικροψυχίας, οίησης, εγωισμού και μιας φιλο – θεαθήναι διάθεσης, οι κρίσεις και επικρίσεις. Υπό την επίφαση της ελεύθερης έκφρασης αποδομούμε αντί να χτίζουμε. Ανερυθρίαστα κι αναίσχυντα.

H άρνηση απογραφής

Τελευταίο τραγελαφικό γεγονός η άρνηση απογραφής, οι εκδηλώσεις- διαμαρτυρίες και οι κραυγές ζωολογικού κήπου εναντίον της. Όταν όλοι μας είμαστε γραμμένοι και ραμμένοι σε δημόσιους φορείς με ακρωνύμια όπως ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, ΕΦΚΑ, ΔΕΗ, ΟΤΕ, σε διπλώματα οδήγησης, σε αστυνομικές ταυτότητες, σε πιστωτικές κάρτες, σε εκπτωτικές κάρτες επιχειρήσεων, σε πιστοποιητικά εμβολιασμού ή τι άλλο, η άρνηση απογραφής είναι το άκρον άωτον του παραλογισμού. Όντως, η βλακεία είναι ανίκητη.

Προσωπικά, γνωρίστηκα με την «αποδόμηση» λίγα χρόνια πριν. Όχι ότι δεν ήξερα πως ο άνθρωπος, φύσει ανήσυχο ον, έχει την τάση να αμφισβητεί και να ισοπεδώνει. Αλλά δεν μπορούσα να διανοηθώ την ευκολία με την οποία το κάνει πίσω από ένα πληκτρολόγιο, το οποίο δίνει, συγχρόνως, ανωνυμία και βήμα σε ανθρώπους που, παλιότερα, δε θα τολμούσαν να εκφέρουν δημόσια προσβλητική γνώμη, πόσω μάλλον να δηλώσουν αποστροφή, δυσαρέσκεια, ακόμα και μίσος, με τον χείριστο τρόπο.

Διότι η έκφραση τής διαφωνίας είναι δημοκρατία, η δήλωσή της όμως από τον διαμαρτυρόμενο με τρόπο μειωτικό, χωρίς να θέλει ν’ ακούσει, να καταλάβει, να «δει» πίσω απ’ αυτό που κοιτάζει, να χλευάσει το λάθος τού άλλου, ως αναμάρτητος που «πρώτος τον λίθον βαλέτω», να μην έχει καμία δύναμη – ούτε καν στην κατάσταση του θανάτου τού απέναντι – να σωπαίνει (αν όχι να συγχωρεί), αλλά να καταριέται μέσα στην επικρατούσα λογική του «χάσου από προσώπου γης», είναι κάτι που ξεπερνάει αγωγή, παιδεία και στοιχειώδη ανθρωπιά.

Επομένως, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο άνθρωπος, ως «ζώο» πολιτικό και ξεχωριστό, μπορεί να γίνει εξολοθρευτής των ομοίων του, εξαιτίας του ίδιου του όπλου (του έναρθρου λόγου), που τον καθιστά ξεχωριστό.

Πόσο εύκολα πυροβολούμε σήμερα την αντίθετη άποψη του «άλλου» ως πρόσωπο, ως προσωπικότητα εξέχουσα ή μη, ως κόμμα, ως παράταξη, ως ομάδα, ως κοινωνία. Δε μένουμε στο λάθος σα μεμονωμένο γεγονός, αλλά το χρησιμοποιούμε για να απαξιώσουμε παντελώς κάτι ή κάποιον.

Ο χώρος του διαδικτύου και δη των «social media» είναι ένα μεγάλο σχολείο που διδάσκει όλα τα παραπάνω- με το παραπάνω- και άλλα, όπως: ποιος θα λοιδορήσει ποιον, ποιος θα φανεί πιο πατριώτης, πιο εναλλακτικός, πιο καλλιεργημένος, πιο μορφωμένος, πιο προοδευτικός, πιο άξιος, πιο ενήμερος, πιο πολιτικοποιημένος, πιο διαβασμένος!

Η δύναμη του βήματος ήταν ζητούμενο από τότε που έπαψε να υπάρχει η άμεση Δημοκρατία, από τότε που μόνο η πολιτική ή η πνευματική ελίτ τής κάθε κοινωνίας στον χωροχρόνο είχε λόγο κι όλοι οι υπόλοιποι ήταν καταδικασμένοι στην πολιτική του καφενείου, όπου η φωνή τους δεν μπορούσε να διαπεράσει τον απέναντι τοίχο. Τώρα πια, μπορεί ν’ ακουστεί στα μήκη και στα πλάτη όλης της γης.

Αποδόμηση

Θα σταθώ στη γνωριμία μου με την «κυρία» Αποδόμηση. Πολλές οι αφορμές. Από τον προσωπικό μου βίο: επαγγελματικό, κοινωνικό ή ευρύτερα πολιτικό και πολιτισμικό, βλέπω τελευταία να γκρεμίζονται προσωπικότητες του παρελθόντος ή του παρόντος για ασήμαντες αιτίες.

Ομάδες κοινωνικές ή πολιτικές που, χάρη σ’ αυτές, θεωρητικά τουλάχιστον, απολαμβάνουμε σήμερα πολλά αγαθά, κατακεραυνώνονται. Άνθρωποι που προσέφεραν πολλά στην επιστήμη, καρατομούνται. Αποδομείται όλη τους η προσφορά, σα να μην υπήρξαν! Σβήνεται μονοκοντυλιά το όποιο θετικό έργο τους!

Στη βάση αυτή, το γεγονός των συλλαλητηρίων και της συνεπακόλουθης παρεκτροπής τους, δεν με εκπλήσσει από καμία πλευρά. Έχουν οι μικράριθμες κάστες όσα χρειάζονται για να προξενήσουν γεγονότα, που άπτονται λεπτών θεμάτων, ώστε δεν ξέρεις πού να τα κατατάξεις. Σε άκρα ή σε μέσα. Γι’ αυτούς που πάνε στα συλλαλητήρια αλλά και για όσους δεν πάνε, αναρωτιέμαι ποιοι και πόσοι σχοινοβατούν μεταξύ εθνικισμού, διεθνισμού, αντιεξουσιαστικής πεποίθησης ή παντελούς αδιαφορίας.

Υπάρχουν, λοιπόν, Αυτοί, οι Άλλοι και Εκείνοι. Και εδώ έρχεται η αποδόμηση. Όταν θες να αποσοβήσεις ένα κραυγαλέο γεγονός, βρίσκεις τρόπο! Κι όταν θες να το μεγαλοποιήσεις, επίσης!

Όλα καταλήγουν στην παιδεία

Τη θεσμική παιδεία που παρέχουν οι κρατικές αρχές, οι οποίες εδώ και εκατό, τουλάχιστον, χρόνια μιλούν από τη μία για αλυτρωτισμό και για «Μεγάλες Ιδέες» και απ’ την άλλη, για φιλελευθερισμό και για διεθνοποίηση.

Εκεί που υπάρχει συμφέρον φωνάζουμε για ενότητα, εκεί που το χάνουμε επιβάλλουμε τον όρο «εθνική συνείδηση».

Η κάθε ηγεσία παρακινεί μάζες και υποκινεί νήματα χειραγώγησης. Αριστερά, Δεξιά, Κεντρώα, δεξιότερη της Αριστεράς ή αριστερότερη της Δεξιάς και πάει λέγοντας. Και κλαίγοντας! Διότι, όταν ο λαός – μπερδεμένος πια – συμπεριφέρεται παράλογα, ψηφίζει αυτούς που τον «καταψηφίζουν». Πιστεύει εκείνους που του πουλάνε φρούδες ελπίδες. Δεν καταλαβαίνω, τελικά, αν είναι ο γιαλός στραβός ή αν εμείς στραβά αρμενίζουμε. Προσπαθώ, απλά, να αιτιολογήσω πού οφείλεται η άγνοια και δη η απόγνωσή μου! Μάταιο.

Στην παρούσα δε χρονική περίοδο, που όλα τα σκιάζει η φοβέρα του φονικού ιού και τα πλακώνει η σκλαβιά του lockdown, είναι πρόσφορο το έδαφος για απολογισμούς, αυτοκριτικές, επαναπροσδιορίσεις στάσεων ζωής και αξιολογήσεις συμπεριφορών. Δικών μας και των απέναντι στην οθόνη του υπολογιστή μας. Σε περίπτωση που ο δεσμός είναι «γόρδιος», υπάρχει πρόβλημα. Οι «Μεγάλοι», που έλυναν παρόμοιους, δεν υπάρχουν πια. Μήτε γνωρίζουμε πού είναι ο τάφος τους. Κρατήστε μια φράση του Λουντέμη από το «Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος» :

«ανάμεσα στα σκουπίδια λαμπυρίζουν κάτι ομορφιές, από ανθρώπους που δεν ξέχασαν πως μια μέρα θα πεθάνουν».

Στο μεταξύ, εμείς προχωράμε «Εν ζωή και μέσα στη γυάλα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Τσιτάτα, κλισέ & «ειδησεογραφικά» σκουπίδια

Κείμενο Παύλος Λεμοντζής | cityportal.gr

Φωτογραφίες Pixabay