Ενα σπίτι παραμύθια (κριτική θεάτρου)

Το μεγάλο ατού της παράστασης που παρακολουθήσαμε την Κυριακή 3 Μαρτίου 2013, στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς-Μελίνα Μερκούρη (ιδέα και διδασκαλία θεάματος: Σταμάτης Κραουνάκης) είναι αναμφισβήτητα οι ρυθμικές και μελωδικές μουσικές του αγαπημένου μας καλλιτέχνη, «μπολιασμένες» με διάφορα άλλα μουσικά μοτίβα, καθώς και στοιχεία από παλιά λαϊκά τραγούδια, δημοτική μουσική, κομμάτια από … όπερα, στα οποία γλυκά μπλέκονται διάφοροι άλλοι ρυθμοί ή μελωδίες. Μαζί με όλα αυτά τα υπέροχα, έχουμε και ένα θαυμάσιο λιμπρέτο, τους στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, στους οποίους προστίθενται οι εξέχουσες ερμηνείες τεσσάρων εκφραστικότατων και εύπλαστων ηθοποιών (Στελλίνα Βογιατζή, Ηλέκτρα Γωνιάδου, Δημήτρης Δάγκαλης, Απόλλωνας Δρικούδης) και δυο ταλαντούχων μουσικών (στο πιάνο ο Τάσος Ματζάρης, στα κρουστά ο Νίκος Βαργιαμίδης) που κι αυτοί συμμετέχουν, κάποιες στιγμές και θεατρικά. Η ομάδα των ηθοποιών έχει ως επικεφαλής την Θεσσαλονικιά τραγουδίστρια–μουσικό Ελευθερία Πάτση, η οποία με την κιθάρα της ταξιδεύει τα παιδιά στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών, βοηθώντας τα να κατανοήσουν έτσι ευκολότερα το μύθο και τα νοήματά του. Όλα τα ανωτέρω σε σκηνοθεσία και χορογραφία Τατιάνας Μύρκου.

Το όλο θέαμα πρωτοανέβηκε πέρσι στην Αθηναϊδα και ήρθε στην πόλη μας με διαφορετικούς (ντόπιους) ηθοποιούς και μουσικούς, αλλά τους ίδιους βασικούς συντελεστές. Τα παραμύθια που επελέγησαν από Σταμάτη και Λίνα να παρουσιασθούν επί σκηνής ήταν (κατά σειρά παρουσίασης): «Τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα» του Hans Christian Andersen, «Η έξυπνη Γκρέτα» των αδερφών Γκριμμ, «Ο Τζακ κι η Φασολιά» του Joseph Jacobs, «Η συναυλία των ζώων» των αδερφών Γκριμμ», και «Η πεντάμορφη και το τέρας» της Gabrielle Suzanne Barbot de Villeneuve.

Η επιθυμία για θεατροποίηση αλλά και μελοποίηση παραμυθιών ήρθε στο «φως» πριν πολλά χρόνια, όταν ο Σταμάτης Κραουνάκης συνάντησε την Λίνα στο Πάντειο, όταν ήταν ακόμα φοιτητές και άγνωστοι στον ελληνικό χώρο. Από τα πρώτα πράγματα που επιθύμησαν να δημιουργήσουν μαζί, ήταν μελοποιημένα παραμύθια για παιδιά. Καταπιάστηκαν, σχεδόν αυτόματα, ο μεν Σταμάτης να δίνει μουσική πνοή και η Λίνα να μεταγράφει σε έμμετρο λόγο αγαπημένα και πασίγνωστα παραμύθια.

Την προαναφερθείσα ημέρα, η παράσταση άργησε να αρχίσει κατά 20 λεπτά απογοητεύοντας τους από μακριά ερχόμενους θεατές (έχει ώρα έναρξης την πιο μεγάλη στα παιδικά θεάματα της πόλης μας (12 μ.- γιατί;), και επιπλέον καθυστερεί να αρχίσει … Τι ώρα θα γυρίσουμε σπίτι μας όσοι ερχόμαστε από κέντρο πόλης και πιο πέρα; Μήπως η παράσταση αυτή προορίζεται μόνο για θεατές των κοντινών γύρω περιοχών; Μα έτσι χάνουν πολλούς δυνητικούς θεατές από άλλες περιοχές!..

Ανύπαρκτα τα σκηνικά, ας μιλάμε μόνο για σκηνικά αντικείμενα (των Σταμάτη Κραουνάκη και Τατιάνας Μύρκου). Ουσιαστικά είναι μόνο ένας … «καλόγερος», όπου κρεμούν και ξεκρεμούν οι ηθοποιοί άπειρες φορές τα πάμπολλα πολυσήμαντα ρούχα τους. (επιμέλεια κοστουμιών: Στέλλα Γκρεκιώτη). ΄Εχουν δημιουργηθεί, επίσης, αρκετά θεατρικά αξεσουάρ που δίνουν στους ηθοποιούς πολλές μορφές ζώων ή παράξενων ανθρώπινων μορφών καθώς και ένα έπιπλο που έχει πολλές θεατρικές χρήσεις. ΄Εξυπνη η ιδέα να μην υπάρχει διάλειμμα (αυτό μας έλειπε, με τόση καθυστέρηση) αλλά και να εξαφανισθούν τυχόν κοιλιές στο θέαμα (πολύ συχνό φαινόμενο σε άλλες παραστάσεις) αφού όλες οι αλλαγές ελάμβαναν χώρα ενώπιον των θεατών, και με ταυτόχρονη εκφορά του λόγου (δηλαδή οι ηθοποιοί που άλλαζαν ρούχα, ταυτόχρονα μιλούσαν, -ως αφηγητές ή συνδιαλεγόμενοι με τους υπόλοιπους- προετοιμάζοντας την επόμενη σκηνή).

Ένα από τα ελάχιστα «μείον» ήταν το ότι ακούσαμε πάρα πολλά τραγούδια σε σχέση με το θεατρικό μέρος. Τα τραγούδια ήταν τόσο πολλά που μας δόθηκε, μερικές φορές, η εντύπωση πως επρόκειτο για μια μουσική συναυλία και όχι μια θεατρική παράσταση. Η σκηνοθέτις ξέχασε (ή ακόμη δεν έμαθε) πως η εναλλαγή -σε ίσες δόσεις- ανάμεσα σε μουσική και θέατρο ξεκουράζει τον θεατή και του αφήνει μια γλυκιά ανάμνηση ενός μουσικο-θεατρικού θεάματος, που σίγουρα του μένει στο μυαλό για αρκετό διάστημα. Εδώ πήγαμε να δούμε θέατρο αλλά, αντιθέτως, παρακολουθήσαμε κυρίως μια μουσική συναυλία, με αφορμή και βάση θεατρικά δρώμενα… Νομίζουμε, επίσης, πως η ένταση της μουσικής ήταν πολύ μεγάλη για ένα τέτοιο χώρο, οι δυο μουσικοί υπερέβαλλαν με τα όργανά τους (λες και έπαιζαν σε ανοικτό χώρο) το ίδιο και οι ηθοποιοί με τις «ψείρες» τους … Τι μόδα κι αυτή με τα πανταχού παρόντα και κάθε μεγέθους μικρόφωνα; Πότε επιτέλους, θα ξανα-δούμε μια παράσταση σε φυσικούς ήχους; Εδώ ήταν μια καλή ευκαιρία!!…

Τα παιδιά συμμετέχουν ελαφρώς διαδραστικά στην παράσταση, τραγουδούν ελάχιστα (στην αρχή της παράστασης, περισσότερο) χορεύουν ενίοτε στις θέσεις τους (όσο αυτό είναι δυνατό) ενώ ελάχιστα από αυτά έχουν την ευκαιρία να ζήσουν τη χαρά της μεταμφίεσης, εφόσον τα πάντα διαδραματίζονται επί σκηνής χωρίς αυτά, κι έτσι αναπτύσσεται παθητικά, ή σε πολύ μικρό βαθμό, η δημιουργική τους φαντασία. Πολλές φορές τα δρώμενα εξαπλώνονται στην πλατεία (οι ηθοποιοί τρέχουν παντού, ενώ ανεβαίνουν και σε σκάλες με φωσφορίζοντα καλώδια!!) αλλά αυτό το εύρημα έχει πλέον γίνει μπανάλ, εντυπωσιάζει μόνο τους μικρούς και αμύητους θεατές, που κι αυτοί σε λίγα χρόνια θα το θεωρούν ως κάτι συνηθισμένο και αναμενόμενο (σε σημείο που να λένε: «γιατί οι ηθοποιοί δεν κατεβαίνουν από τη σκηνή να έρθουν σε εμάς;»).

Πολύ καλό και έξυπνο το μουσικό φινάλε, το οποίο βασίσθηκε στο γνωστό τραγουδάκι «Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι» και όπου αντί των ζώων ακούγαμε τα ονόματα των συντελεστών, διαδοχικά και με κατάδειξη του καθενός από τους υπόλοιπους … Περιμέναμε περισσότερα στοιχεία στο μικρό φυλλάδιο που μοιράζεται στην είσοδο (ιστορικό θιάσου, σκέψεις συντελεστών για το εγχείρημα κ.ά.) και όχι τόσο μεγάλη διαφήμιση του κατωτέρω αναφερόμενου χορηγού (?).

Το σύστημα κλήρωσης μιας δωρεάν θέσης 8 ημερών στις κατασκηνώσεις «Σκούρας» είναι χλιαρά αποδεκτό (διότι μας πήγε αρκετά χρόνια πίσω) αναρωτιόμαστε αν αυτό επιφέρει, τελικά, μεγαλύτερη προσέλευση θεατών, αλλά και αν το σύγχρονο παιδικό θέατρο έχει ανάγκη τέτοιων μεθόδων Μάρκετινγκ για να επιβιώσει… Αν σκεφτεί κανείς πως την συγκεκριμένη Κυριακή το «βραβείο» το κέρδισε ένα παιδάκι 3 ετών, η κατάσταση καταντάει λίγο αστεία … ΄Εχει ο «Σκούρας» ανάγκη τέτοιων μεθόδων για να αυξήσει την «πελατεία» του;