Εταιρεία Θεάτρου «Χώρος» (παράσταση «erofili synopsis»)

Πρόσωπα της Εταιρείας Θεάτρου «Χώρος». Ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας, οι ηθοποιοί Ελενα Μαυρίδου και Δήμητρα Κούζα και η υπεύθυνη παραγωγής Στέλα Τενεκετζή. 
Μιλούν στον αρχισυντάκτη του περιοδικού City, Σωτήρη Ζήκο, με αφορμή την παράσταση «erofili synopsis» βασισμένη στο έργο «Ερωφίλη» του Γ. Χορτάτση, μια παραγωγή της Εταιρείας Θεάτρου «Χώρος» σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου που επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη μετά τα Δημήτρια, για τη μέχρι τώρα πορεία τους.

Ας ξεκινήσουμε με κάτι χρηστικό: ποιά είναι συνοπτικά η υπόθεση της κλασικής «Ερωφίλης»;
Δήμητρα: Ο Πανάρετος και η Ερωφίλη, η κόρη του βασιλιά Φιλόγονου της Αιγύπτου, έχουν από παιδιά μεγαλώσει μαζί μέσα στο παλάτι. Ερωτεύονται και αποφασίζουν να παντρευτούν κρυφά από τον Φιλόγονο. Όταν μαθαίνει ο βασιλιάς για τον παράνομό τους γάμο, εξοργίζεται και φυλακίζει τον Πανάρετο, ο οποίος μάταια προσπαθεί να τον πείσει για την ευγενική καταγωγή του. Καλεί την Ερωφίλη για να της πει ότι την συγχώρεσε και πως μπορεί να παντρευτεί τον αγαπημένο της, ενώ μετά βασανίζει και θανατώνει τον Πανάρετο. Οταν προσφέρει, στο τέλος, τα μέλη του ως γαμήλιο δώρο στην Ερωφίλη, εκείνη αφού θρηνεί τον αγαπημένο της, αυτοκτονεί δίπλα του. Ο χορός των γυναικών που παρακολουθεί τα πάντα απο την αρχή σκοτώνει τον βασιλιά μην αντέχοντας αλλο την αλαζονεία του.
 
Γιατί πάλι ως βάση ένα έργο της Κρητικής Αναγέννησης;
Σίμος: Mε την Κρητική αναγέννηση γενικότερα ασχοληθήκαμε παράπλευρα της εργασίας μας πάνω στο συγκεκριμένο έργο. Ο «Απόκοπος» και τα πρώτα δύο σχεδιάσματα της «Ερωφίλης» ήταν ασκήσεις ουσιαστικά ενώπιον κοινού, δεν είχαν κάποια πρόταση να κάνουν, αλλά να εξετάσουν κάποια πιστεύω και θέσεις μας και τεχνικές με τη δικαιολογία της παράστασης. Στην Κρήτη ακολουθείται μια συγκεκριμένη αντιμετώπιση όσον αφορά στην ερμηνεία του δεκαπεντασύλλαβου, επιθυμούσαμε να έρθουμε σε επαφή με αυτό και να επινοήσουμε τεχνικές, αυτός ήταν ο σκοπός μας από την αρχή και όχι γενικά η Κρητική Αναγέννηση. Τελικά το έργο αυτό ήταν η βάση στη δουλειά μας με τον έμμετρο λόγο.

Από πού ξεκίνησε, ποιά στάδια πέρασε και πώς έφτασε σε αυτήν τη μορφή η «erofili synopsis»;
Στέλα: Η «Ερωφίλη» έκανε την πρεμιέρα της το 2008 στα Ζωνιανά, σε ένα θέατρο στην άκρη του γκρεμού, και συνέχισε με περιοδεία μόνο σε χωριά της Κρήτης. Η δεύτερη εκδοχή του έργου, «Ερωφίλη – άσκηση 2» παρουσιάστηκε το 2010 στη μικρή Επίδαυρο, η παράσταση έκλεισε με κρητικό γλέντι με κέντρο τον Ερωτόκριτο, έξω απο το θέατρο. Ήταν ένα πολύ ωραίο βράδυ, όπως και η πρώτη περιοδεία της «Ερωφίλης». Ήταν η κατάληξη όλων αυτών των στοιχείων που αποκομήσαμε από την επαφή με την Κρήτη και τους ανθρώπους της. Η «erofili synopsis» ήρθε όταν όλα αυτά ωρίμασαν.

Τι προσπαθείτε να βρείτε «παιδεύοντας» όχι απλώς μήνες αλλά και χρόνια ένα πρώτο υλικό, που είναι ένα γνωστό, κλασικό έργο της δικής μας παράδοσης;
Σίμος: Αυτό το κάναμε για τα συγκεκριμένα έργα και με πολύ συγκεκριμένο λόγο. Η θεωρητική υπόθεση μιας θεατρικής παράδοσης, το ζήτημα της ταυτότητας του πολιτισμού μας, η τεχνική του ηθοποιού, το μπουλούκι και οι λαικοί θίασοι όλα διερευνήθηκαν μέσα από την «Γκόλφω» και την «Ερωφίλη». Κάθε φορά παρουσιαζόταν μια εκδοχή ανάλογα με το σημείο που βρισκόταν η έρευνα.

Βλέποντας την παράσταση, στα βουβά δρώμενα είχα την αίσθηση ότι παρακολουθούσα υψηλού επιπέδου σκηνές – πράξεις χοροθεάτρου, ενώ τυπικά δεν είναι αυτή η τέχνη σας…
Δήμητρα: Το σώμα είναι κυρίαρχο στην δουλειά μας. Η ενασχόληση με την μάσκα απαιτεί έντονη σωματικότητα. Ασκούμαστε καθημερινά με διάφορους τρόπους. Yoga, χορό, γυμναστική…Στοιχεία τα οποία συνδυάζουμε πολλές φορές και στο αποτέλεσμα μιας δουλειάς.
Έλενα: Το σώμα είναι το σπίτι που κατοικεί κάτι μέσα μας που ονομάζεται ψυχή… δεν ξέρουμε εάν υπάρχει αλλά την αισθανόμαστε εκεί… κινεί το σώμα μας, το κατευθύνει και επικοινωνούμε μέσα από αυτήν την ώθηση. Όσο πιο εκφραστικό είναι το σώμα τόσο περισσότερα πράγματα μπορεί να εκφράσει. Εκπαιδεύουμε το σώμα μας μέσα από την τέχνη του χορού για να πετύχουμε αυτό που το κάθε έργο απαιτεί από εμάς.
 
Δεν θα μπορούσε η δική σας «Γκόλφω» όπως και αυτή η δική σας «Ερωφίλη» να παίζεται επ’ άπειρον με κάποια διαλείμματα αγρανάπαυσης;
Στέλα: Νομίζω ότι μένεις σε ένα έργο όσο κάτι δεν έχει ολοκληρωθεί. Για τον ίδιο λόγο επιστρέφεις σε αυτό μετά από κάποια παύση. Πόσο επ’άπειρον να παίζεται; Είναι λίγο τρομακτικό αυτό!
Σίμος: Ίσως και να μπορούσε και κατά κάποιο τρόπο συμβαίνει κάτι τέτοιο. Τώρα που κλείνει ο κύκλος με το συγκεκριμένο ρεπερτόριο εγώ προσωπικά δεν θέλω να ξαναγυρίσω σε αυτό. Ότι ήταν να κάνουμε και να πάρουμε, το κάναμε πιστεύω.
Έλενα: Κάθε έργο θα μπορούσε να παίζεται για πάντα εάν κάποιος αισθανόταν μια καλλιτεχνική ανάγκη να το κάνει. Παίζουμε την «Γκόλφω» 8 χρόνια τώρα. Κάθε εκδοχή του έργου ήταν μια δυνατή και βαθιά εμπλοκή με την ποίηση του Περεσιάδη και τον 15σύλλαβο και εμβαθύναμε σε αυτά τα στοιχεία μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Αφοσιωθήκαμε. Όπως όμως και μια σχέση κάποια στιγμή τελειώνει, εμείς μεγαλώνουμε και προχωράμε σε καινούρια πράγματα, η «Γκόλφω» θα μείνει για πάντα 16 ετών… κλείνει ο κύκλος της φέτος την αποχαιρετάμε γιορταστικά με μια τελευταία παράσταση. Η «Ερωφίλη» επίσης ολοκληρώνεται σε αυτήν την τελευταία της εκδοχή. Δήμητρα: Έρχεται κάποια στιγμή που νιώθεις ότι θέλεις να βάλεις μια τελεία. Και αν το νιώσεις νομίζω πρέπει να το κάνεις.
 
Για πού συνεχίζετε μετά και από αυτές τις παραστάσεις;
Στέλα: Θα ολοκληρώσουμε την περιοδεία της παράστασης που ξεκίνησε το καλοκαίρι από την Κρήτη στις πόλεις της Βόρειας Ελλάδας – στην Αλεξανδρούπολη, την Καβάλα, την Ξάνθη, την Κομοτηνή και την Δράμα για να καταλήξει η παράσταση στην Αθήνα, στο Ιδρυμα Μ. Κακογιάννη.
 
info:
«erofili synopsis» στο θέατρο Αυλαία
φωτό: γιώργος κλαδούρης