Φίλιππος Γράψας (Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη)

Μεταξύ άλλων, έγραψε για τη Θεσσαλονίκη μερικά από τα πιο ουσιαστικά τραγούδια της ιστορίας του ελληνικού τραγουδιού και συνεχίζει να γράφει και να στηρίζει νέους δημιουργούς. Απολαμβάνει την κυκλοφορία του βιβλίου του «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», με το σύνολο των στίχων του και μας μεταφέρει τις αγωνίες του για τον Λόγο και το τραγούδι.
O Φίλιππος Γράψας έδωσε συνέντευξη στον Χρήστο Μιχαλέρη και το περιοδικό CITY.

Φωτο: Δημήτρης Τσαχπίνης

Τι σήμανε το βιβλίο σου για σένα;
Με χαρά δέχτηκα την πρόταση του «Ιανού» για μια έκδοση που θα αφορά την ενασχόληση μου με το στίχο, κάτι που ειλικρινά το ήθελα από καιρό. Πράγματι, βγήκε μετά από λίγο το βιβλίο με τίτλο «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», από τον τίτλο του τραγουδιού που γράψαμε με τον Μάριο Τόκα το 1992 κι έγινε μεγάλη επιτυχία. Το βιβλίο αυτό βοηθάει τους φίλους να με γνωρίσουν, αλλά με έναν περίεργο τρόπο βοήθησε κι εμένα να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου. Περιλαμβάνει, βεβαίως, κάποια βιογραφικά στοιχεία από τα παιδικά μου χρόνια, στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, περιλαμβάνει όλους τους στίχους μου που έγιναν τραγούδια, κριτικές για το έργο μου, γνώμες ανθρώπων της Τέχνης για μένα, φωτογραφίες από εκδηλώσεις, φεστιβάλ, παρουσιάσεις και απονομές δίσκων, καθώς και ανέκδοτους στίχους. Περιγράφει την ουσιαστική γνωριμία μου με τον Μάνο Χατζιδάκι και με άλλους σπουδαίους ανθρώπους του χώρου, που επηρέασαν την πορεία μου.

Η απήχηση του ποια μπορεί να είναι σήμερα;
Βλέπω με ικανοποίηση ότι έχει μια δυναμική η πορεία του βιβλίου, αφού Δήμοι, πολιτιστικοί σύλλογοι κ.λ.π. το παρουσίασαν και συνεχίζουν να το παρουσιάζουν μέχρι σήμερα. Μέσα στον Απρίλιο αναμένεται να παρουσιαστεί και στον Δήμο Πανοράματος. Όσον αφορά την πιο εμπορική του απήχηση, αλήθεια, δεν τα ρωτάω αυτά, δεν την γνωρίζω.

Πώς μπορεί να γίνει ένας στιχουργός αναγνωρίσιμος κι αν φτάνει αυτό για να επιβιώνει ως στιχουργός;
Δεν ξέρω κανέναν στιχουργό που να ζει από την γραφή των στίχων μόνο!! Η αλήθεια είναι ότι οι στιχουργοί δεν είναι και πολύ αναγνωρίσιμοι, αυτά είναι πράγματα που τα κερδίζουν περισσότερο οι τραγουδιστές. Σε κάθε περίπτωση, εμένα με ενδιαφέρει να ακούγονται τα τραγούδια μου και δευτερεύον θέμα είναι αν με γνωρίζουν και φατσικά ή όχι. Έχουμε συνηθίσει να λένε πολλοί ραδιοφωνικοί παραγωγοί, ότι «τώρα θα σας βάλουμε ένα τραγούδι του Δημήτρη Μητροπάνου» και αδιαφορούν ότι αυτό το τραγούδι το έχουν γράψει κάποιοι δημιουργοί, ένας στιχουργός κι ένας συνθέτης. Δυστυχώς, αυτό γινόταν πάντα, ας ελπίσουμε ότι όσο περνάει ο καιρός, αυτό θα γίνεται λιγότερο.

Έδωσες πρόσφατα τραγούδια σε δυο δημιουργούς της πόλης, τον Ιωάννη Λάκη και το Θωμά Βάκουλη…
Θεωρώ τον Ιωάννη Λάκη μία από τις πιο ωραίες φωνές και έναν από τους δυνατούς ερμηνευτές του μέλλοντος. Έγραψα δέκα τραγούδια για το νέο του cd «Φύγε για να μείνεις», ενώ έδωσα και πέντε τραγούδια σε ένα άλλο φίλο τραγουδοποιό της πόλης, που έβγαλε μια πολύ ωραία δουλειά, τον Θωμά Βάκουλη, στον δίσκο «Μην αργήσεις απόψε» που έχει τις ερμηνευτικές συμμετοχές, του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, του Κώστα Μακεδόνα, του Παντελή Θεοχαρίδη, του Κώστα Μάντζιου και της Βούλας Σαββίδη, αλλά και κάποιους στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη, όπως και στον δίσκο του Ιωάννη Λάκη.

Οι άνθρωποι του λόγου, δεν έχουν ευθύνη σήμερα;
Εγώ βλέπω ανθρώπους της Τέχνης και της διανόησης να μιλούν, όχι όλους, αλλά αρκετούς. Καθένας έχει το δικό του μετερίζι και μπορεί να παλεύει διαφορετικά, με έναν τρόπο ιδιαίτερο… Ακούω πολλές φορές, συνεντεύξεις και βλέπω πολλή αγανάκτηση, πολλή πίκρα και πολλή θυμός να βγαίνει… Υπάρχουν και άλλοι – σε όλες τις εποχές υπήρχαν, που δεν μιλάνε… Δεν έχει σταματήσει το σύμπαν…

Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα επηρεάζει τη δημιουργική γραφή;
Και βέβαια επηρεάζει! Ο άνθρωπος γράφει όταν βρίσκεται μέσα σε μεγάλες φουρτούνες. Η καρδιά του ανθρώπου τι είναι; Πάλλεται… Είμαστε σε μία πολύ δύσκολη εποχή, βλέπεις ανθρώπους κατηφείς, μαγαζιά να κλείνουν, βλέπεις παιδιά να ψάχνουν δουλειά. Όλα αυτά δημιουργούν μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, που ο στιχουργός θα αναγκαστεί να πιάσει το μολύβι του, δεν υπάρχει περίπτωση να μην γίνει έτσι. Θυμάμαι ότι κάποτε ο Μπιθικώτσης είχε πει ότι « τα μεγάλα τραγούδια γράφονται μετά από τους πολέμους». Αν αναλογιστείς ότι αυτή τη στιγμή έχουμε ένα είδος πολέμου…

Να περιμένουμε το τέλος και αυτού του πολέμου, δηλαδή…
Ναι, ίσως τώρα γεμίζουν οι μπαταρίες…

Η γραφή μέσα στη σημερινή φουρτούνα δεν θα έβγαζε μελαγχολία; Λένε ότι ο κόσμος ζητάει «χαρά» για να ξεφεύγει…
Είναι δυνατόν μέσα από αυτό που περνάμε να βγουν τραγούδια χαρούμενα;
Στο χέρι και το ταλέντο του στιχουργού είναι να αφήνει και ψήγματα αισιοδοξίας. Είναι κι αυτό μια μεγάλη ευθύνη. Όλοι έχουμε ευθύνη. Αλλά ας μη γελιόμαστε, σε μεγάλες χαρές, πολύ σπάνια να γραφτούν μεγάλα τραγούδια. Τα μεγάλα τραγούδια βγαίνουν σε περίοδο πίκρας και θυμού. Φυσικά τα χαρούμενα τραγούδια γίνονται τα μεγαλύτερα σουξέ. Πιστεύω πως το συναίσθημα της λύπης σε κάνει και γράφεις περισσότερο και όχι της χαράς. Το ίδιο συμβαίνει και με τους μουσικούς ρυθμούς. Ο νταλγκάς βγάζει τον δημοφιλέστερο ελληνικό χορό, τον ζεϊμπέκικο…

Μετά και το φευγιό συναδέλφων, όπως ο Ηλίας Κατσούλης και ο Άλκης Αλκαίος, το κενό αναπληρώνεται από το νέο αίμα; Μαζί ένα σχόλιο για ελληνικό τραγούδι, εντός ή εκτός κρίσης…
Μεγάλο πλήγμα για το ελληνικό τραγούδι, το φευγιό των δύο σπουδαίων στιχουργών. Από τα χρόνια που πρωτάκουσα τα ονόματα τους μέχρι το τέλος, χάρισαν στο ελληνικό τραγούδι, εξαιρετικό λόγο με απόλυτο σεβασμό στο ελληνικό πνεύμα στην ελληνική γλώσσα. Θεωρώ ότι αν η στιχουργική μας έχει τρεις – τέσσερις κορυφές εξαιρετικών δημιουργών δυο κορυφές ανήκουν σε αυτούς τους δυο σπουδαίους στιχουργούς.

ίnfo:
Παρουσίαση βιβλίου
Τετάρτη 13 Μαρτίου
Mamisio, Βαλαωρίτου 19, 2ος όροφος
Ώρα έναρξης: 20:00