Φυσικοθεραπεία: Αντιμετωπίζοντας τον ασθενή ως σύνολο

Πολλοί έχουμε κάνει φυσικοθεραπείες είτε σε κρατικές δομές είτε σε ιδιωτικά θεραπευτήρια. Πώς μπορούμε όμως να κρίνουμε το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών και τι πρέπει να περιμένουμε από έναν φυσικοθεραπευτή, προκειμένου να καταλήξουμε ότι είναι κατάλληλος για να αντιμετωπίσει την πάθησή μας;

Ανεξάρτητα από το σύνολο του εξοπλισμού που διαθέτει ένα φυσικοθεραπευτήριο και τις τεχνικές που ασκεί ο κάθε φυσικοθεραπευτής, πολλές φορές η θεραπεία δεν είναι αποδοτική. Η αξιολόγηση είναι ίσως το μεγαλύτερο «όπλο» στα χέρια ενός φυσικοθεραπευτή και ο λόγος που πολλές φορές φαινομενικά δύσκολα περιστατικά έχουν εξαιρετική έκβαση, ενώ σε άλλα, όπου δεν έχει εντοπιστεί το πρόβλημα, έχουμε φτωχά θεραπευτικά αποτελέσματα.

Δεν είμαστε η μαγνητική μας

Βέβαια, εδώ προκύπτει εύλογα το ερώτημα: Μα αφού έχω δισκοκήλη, το λέει η μαγνητική μου, γιατί χρειάζομαι την αξιολόγηση;  Η απάντηση σε αυτό είναι ξεκάθαρη και έχει αποδειχθεί από πολλές επιστημονικές μελέτες. Δεν είμαστε η μαγνητική μας! Η όποια απεικονιστική εξέταση δεν δείχνει απαραίτητα την αιτία των συμπτωμάτων μας ούτε είναι υποχρεωτικό να παρουσιάζονται συμπτώματα. Υπάρχουν πολλοί ασθενείς που έχουν σχετικά καλή εικόνα στις εξεταζόμενες δομές και όμως ταλαιπωρούνται από έντονους πόνους και άλλοι που, ενώ βλέποντας τις εξετάσεις τους τούς φανταζόμαστε κλινήρεις, αυτοί έχουν έρθει περιπατητικοί και με ελάχιστους πόνους.

Σας ενδιαφέρει ⇒  Οι ειδικοί σας απαντούν – συμβουλές και λύσεις

Διαβάζοντας κανείς τα παραπάνω μπορεί να θεωρήσει ότι οι απεικονιστικές μέθοδοι είναι  ανακριβείς. Δεν υπαινίσσομαι κάτι τέτοιο ούτε γνωρίζω κάποια  μελέτη που να το αποδεικνύει. Αντιθέτως, πολλές φορές είναι απαραίτητες και βοηθούν πολύ στη διάγνωση και αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων. Αυτό που θέλω να καταδείξω είναι ότι έχουν στατικό χαρακτήρα. Δεν καταγράφουν την κίνηση ούτε τις αλλαγές που προκύπτουν σε  διάφορες δομές λόγω των φορτίων που μετακινούνται κατά την κίνηση. Έτσι, ενώ αξιόπιστα απεικονίζουν ορισμένα προβλήματα, δεν μπορούν να προβλέψουν τα συμπτώματα που αντιμετωπίζουμε ούτε μπορούν να προτείνουν τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης. Μια τελευταία μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2014 (Brinjikji et al) ¹ εξετάζει τις ανωμαλίες στη σπονδυλική στήλη  ασυμπτωματικών  ασθενών και καταλήγει στα αποτελέσματα τα οποία θα σας παραθέσω σε έναν πίνακα που δημιούργησε η συνάδελφος Cassie Dionne.

Με προσεκτική παρατήρηση μπορούμε να δούμε ότι τα ποσοστά σε όλες τις ηλικίες με πρόπτωση δίσκου, εκφυλισμό και αρθρίτιδες είναι πολύ μεγάλα. Παρόλα αυτά μιλάμε για ασυμπτωματικούς ασθενείς. Δηλαδή, ενώ η απεικονιστική μέθοδος έδειξε σοβαρά προβλήματα, οι συγκεκριμένοι «ασθενείς» δεν είχαν κάποιο πόνο ή κάποιο περιορισμό και αγνοούσαν την κακή κατάσταση της σπονδυλικής τους στήλης. Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι η κλινική εικόνα δεν συνάδει υποχρεωτικά με τα αποτελέσματα των απεικονιστικών εξετάσεων στα μυοσκελετικά περιστατικά.

Δεν χρειάζεται πανικός ούτε εφησυχασμός

Δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε, όταν διαβάζουμε το πόρισμα της μαγνητικής μας ούτε και να επαναπαυόμαστε πλήρως από  μια «καθαρή» μαγνητική. Μετά τη λήψη του πορίσματος η επίσκεψη στον ιατρό, που θα καθορίσει αν χρειάζεται ιατρική παρέμβαση και φαρμακευτική αγωγή, και στη συνέχεια στον φυσικοθεραπευτή, θα μας δώσουν πληροφορίες για το ποια πραγματικά είναι η πάθησή μας και πώς μπορούμε με ηρεμία και μέθοδο να την αντιμετωπίσουμε.

Δεν υπάρχει απόλυτη θεώρηση στο ποιος είναι ο καλός θεραπευτής και ποια είναι η κατάλληλη μέθοδος αντιμετώπισης. Αυτό που είναι σίγουρο όμως είναι ότι πρέπει ο θεραπευτής να μην αντιμετωπίζει μόνο το σύμπτωμα και να μην επικεντρώνεται στα ακτινογραφικά ευρήματα. Πρέπει να αντιμετωπίζει τον ασθενή ως σύνολο και να προσπαθεί να κάνει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση που θα του επιτρέψει να καταλάβει το πραγματικό αίτιο των συμπτωμάτων του. Αν αυτό βρεθεί, η  φαρέτρα του φυσικοθεραπευτή είναι γεμάτη με τεχνικές, ασκήσεις και εξελιγμένα μηχανήματα. Ο θεραπευτικός στόχος θα επιτευχθεί.

¹ 1, .Brinjikji W, Luetmer PH2, Comstock B3, Bresnahan BW4, Chen LE4, Deyo RA5, Halabi S6, Turner JA7, Avins AL8, James K4, Wald JT1, Kallmes DF1, Jarvik JG9.
“Systematic literature review of imaging features of spinal degeneration in asymptomatic populations.” American Journal of Neuroradiology (2014) 36(4): 811-816

INFO!

Παπανικολάου Χρυσόστομος  PT, MSc, MT, CAT
Διεύθυνση: Αλεξανδρείας 84
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2313 041148
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα έως Πέμπτη 11:00-19:00
Παρασκευή 10:00-15:00

Διαβάστε επίσης: Φυσικοθεραπευτήριο Χρυσόστομου Παπανικολάου