Γέννημα θρέμα Θεσσαλονίκης και όχι Ιταλίας όπως τον θέλει το ονομά του, φύσει και θέσει κωμικός, το όνομα Πιέρρος Πατουχέας κάνει ευθείς συνειρμούς με τον Πιερότο της Κομέντια ντελ Άρτε, της αυτοσχεδιαστικής κωμωδίας της Ιταλίας του 16ου αιώνα, και ο ίδιος τιμά τις ιταλικές ρίζες που δεν έχει.
Ο Πιέρρος ασχολείται με το stand up comedy, ένα είδος αυτοσχεδιαστικής κωμωδίας που βασίζεται στην αλληλεπίδραση του κωμικού με το κοινό.
Τον βρήκα στο καφέ «Θύμησες», εκεί που ο ίδιος, με τις βραδιές Open Mic που διοργανώνει, προσπαθεί να γίνει «ευαγγελιστής» της Τέχνης του: ανοίγει τα μικρόφωνα και δίνει χώρο στο κοινό, μετατρέποντας την άλλοτε μοναχική τέχνη του stand up comedy σε συλλογική διαδικασία.
Μιλήσαμε για τον ίδιο, το stand up, το χιούμορ, τα κρύα αστεία, την πολιτική ορθότητα ενώ εκμυστηρεύτηκε τι κάνει όταν δε γελάει κανένας με τα αστεία του. Εξήγησε ποιο είναι το πρόβλημα με τα αστεία του Μάρκου Σεφερλή, τονίζοντας ότι το χιούμορ ίσως έχει μόνο ένα όριο. Μοιράστηκε τη συμβουλή που του έδωσε ο Ζαραλίκος και πιστεύει ότι το να αρχίσει να κάνει κανείς stand up είναι εύκολο, το να συνεχίσει είναι δύσκολο.
Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με το stand up;
Κοίτα να δεις, έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή σου που καταλαβαίνεις ότι δεν είσαι όμορφος, δεν είσαι γυμνασμένος και κάτι πρέπει να κάνεις…
Όχι εντάξει. Γενικά μου άρεσε να ασχολούμαι σαν κοινό με το stand up, ηδη από το σχολείο. Κάποια στιγμή έμαθα ότι γίνεται και στη Θεσσαλονίκη και πήγα. Η πρώτη παράσταση έγινε κααι το 2015 πήγε ανέλπιστα καλά. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Θυμάσαι την πρώτη σου παράσταση;
Εννοείται. Τότε στη Θεσσαλονίκη stand up εκανε μόνο το «Μαιευτήριο» και είχε μάλιστα και διαγωνιστικό κομμάτι. Εκεί συμμετείχα για πρώτη φορά και κέρδισα. Και δεν είχα φέρει καν τόσο κόσμο για να με ψηφίσει. Σίγουρα ήταν μεγάλο boost. Βέβαια τώρα που ξαναβλέπω το βίντεο, δεν είχω καμία σχέση με τότε: Είμαι παιδί – άλλος άνθρωπος τελείως. Το θυμάμαι όμως με πολλή νοσταλγία και αμηχανία κάποιες φορές.
Τι άλλο κάνεις εκτός από stand up;
Με τον φίλο μου τον Θοδωρή Τυροπώλη έχουμε ξεκινήσει μια σειρά κόμις, το Crazy Duck. Εγω γράφω τα σενάρια εκείνος κάνει τα σκίτσα. Προσωπικά γράφω σενάρια και για άλλα πράγματα πέρα από κόμικς. Επίσης αρθρογραφώ σε ιστοσελίδα και ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία. Από το 2017 διοργανώνουμε βραδιές Open Mic (Ανοιχτά Μικρόφωνα), όπου παλιοί και νέοι κωμικοί δοκιμάζουν καινούργια κείμενα ή παλιά κείμενα και αλλάζουν τον τρόπο. Όποιος θέλει στέλνει ένα μήνυμα και παίζει για πέντε λεπτά ο καθένας. Έτσι ξεκινάει ο κόσμος να ασχολείται με την κωμωδία, αυτός είναι ο τρόπος για να μπεις στο standup.
Για σένα τι είναι χιούμορ;
Όπως είπα και στην αρχή, το χιούμορ είναι ένα δώρο των θεών σε όσους δεν είναι όμορφοι γιατί πρέπει και ‘μεις να προχωρήσουμε στη ζωή μας.
Πόσο συχνά χρησιμοποιείς τα ίδια αστεία στις παραστάσεις σου;
Τον τελευταία καιρό πολύ γιατί τώρα γράφω την σόλο μου παράσταση και πρέπει να είναι όσο πιο καλή γίνεται, οπότε προφανώς χρησιμοποιώ τα ίδια αστεία για να τα δοκιμάσω: αν «περνάει» ή όχι ένα αστείο, με ποιο τρόπο θα το πεις κλπ, οπότε υπάρχει ένα συνεχές γράψε-σβήσε.
Τον περισσότερο καιρό δεν χρησιμοποιώ τα ίδια αστεία, προσπαθώ να ανανεώνω το υλικό μου. Ουσιαστικά αν τα βάλεις σε μια παράσταση «τα καις» οπότε πρέπει να γράψεις καινούργια. Οπότε επειδή θα υπάρξει μια πολύ μεγάλη αναέωση, χρησιμοποιώ όσο πιο συχνά γίνεται τα προηγούμενα. Στο τέλος κρατάω τα καλύτερα, και τον καλύτερο τρόπο ερμηνείας τους και τα «δένω».
Είσαι και λίγο ηθοποιός δηλαδή…
Όχι, δεν είμαι ηθοποιός, είμαι κωμικός, το οποίο έχει κάποια θεατρικά στοιχεία σίγουρα. Είναι παρόμοια αλλά και αρκετά διαφορετικά. Το standup είναι θεατρικό είδος μεν αλλά πολύ πιο ελεύθερο, δεν έχει τόσους πολλούς κανόνες.
Μια καλή παρομοίωση είναι μια γκαλερί έργων τέχνης και το γκράφιτι. Στη γκαλερί θαυμάζεις τα έργα αλλά δεν αλληλεπιδράς φυσικά μαζί τους, τα έργα δεν αλλάζουν, παραμένουν ίδια για όλους τους επισκέπτες. Όπως και το θέαατρο. Το standup είναι σαν το γκράφιτι. Είναι στο δρόμο, απροστάτευτο και ο καθένας μπορεί να το μεταποιήσει κάνοντάς το χειρότερο ή καλύτερο,
Δεν μπορούν τα σενάρια του standup να είναι ίδια; Όσο στο θέατρο τουλάχιστον;
Το standup δεν έχει τόσο αυστηρούς κανόνες όπως είπαμε. Μια παράσταση δικιά μου δεν έχει αρχή, μέση και τέλος. Μπορώ να αλλάξω όποια κομμάτια θέλω μεταξύ τους και να μην καταλάβει κανείς τίποτα και να είναι εξίσου καλό ή αστείο.
Έχεις σημειώσεις στην παράσταση;
Πλέον ναι. Όλοι κάναμε το ίδιο λάθος στην αρχή «Άσε, θα τα θυμάμαι» – δεν υπάρχει μεγαλύερο λάθος από αυτό.
Σου έχει τύχει να ξεχάσεις το καλό αστείο;
Ναι, στη δεύτερή μου παράσταση. Μετά το τέλος της παράστασης ήρθε μια κοπέλα και μου είπε ότι ξέχασα να πω το καλύτερο αστείο – και το είχα κάνει όντως. Οπότε, σημειώσεις.
Πόσο εύκολο είναι το standup;
Δεν θα έλεγα ότι είναι ιδιαίτερα εύκολο. Κυρίως γιατί έχει όλη τη θεατρική διαδικασία. Είσαι σκηνπθέτης, σεναριογράφος, ηθοποιός, ενδυματολόγος, τα πάντα. Δεν έχεις κανέναν ούτε πάνω, ούτε κάτω από τη σκηνή. Ειδικά αν δεν είσαι ο Ricky Gervais που έχει 15 άτομα να του γράφουν κείμενα. Άρα είναι εύκολο να το κάνεις, είναι δύσκολο να προχωρήσεις, είναι λίγο μοναχικό άθλημα. Πρέπει να γράψεις το κείμενο και να φροντίσεις για τα πάντα και αν δε πάει καλά, φταις μόνο εσύ.
Τι κάνεις όταν δεν έχεις καθόλου όρεξη πριν από μια παράσταση;
Αυτό άρχισα να το δουλεύω πολύ τον τελευταίο χρόνο. Πιο πριν μάλλον με επηρέαζε, ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα εγώ, γιατί ο κόσμος που με έβλεπε δεν καταλάβαινε διαφορά. Απ’ όσο μου έχουν πει δηλαδή. Απλά εγώ αφιερώνω 20 λεπτά πριν τη παράσταση στο να προσπαθώ να μπω στο mentality και να κάνω ό,τι μπορώ για να πάει καλά. Όταν «δεν είσαι καλά» δε σημαίνει ότι δε θα είναι καλή η παράσταση. Σημαίνει ότι θα είναι διαφορετική αλλά μπορεί να είναι εξίσου αστεία. Ο κόσμος δεν ξέρει αν είσαι ή όχι καλά οπότε δεν έχει πολλή σημασία. Το αποτέλεσμα μετράει.
Σκέψου ότι υπάρχουν κωμικοί που κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Ξενερώνουν επίτηδες πριν την παράσταση γιατί είναι αστείο να είσαι ξενερωμένος για μερικά πράγματα.
Και τι κάνεις όταν ο κόσμος δε γελάει με τα αστεία σου;
Τον σταυρό σου και προχωράς στο επόμενο. Κακά τα ψέματα, δεν υπάρχει περίπτωση να μην σε επηρεάσει. Είναι σα να μαγειρεύεις φαγητό και να στο φέρνουν πίσω. Σε πειράζει, προσπαθείς να μην το αφήσεις να σε επηρεάσει και συνεχίζεις. Το χειρότερο είναι όταν αυτό συμβαίνει στα καλά αστεία. Σε αυτό που θεωρείς ότι θα γελάσουν σίγουρα.
Η χειρότερη μου παράσταση; Ήμουν για 40 λεπτά στη σκηνή και όχι απλά δε γελούσαν, αλλά δε μου έδιναν σημασία καν. Απλά να μη γελάνε είναι και ίσως λίγο ok. Όταν επιδεικτικά όμως σε αγνοούνε είναι ό,τι χειρότερο. Ο κωμικός δεν έχει με τι άλλο να αλληλεπιδράσει, μόνο το κοινό.
Υπάρχει το standup στη Θεσσαλονίκη;
Ναι και ανεβαίνει με σταθερούς ρυθμούς. Στη Θεσσαλονίκη έχουμε πλέον 4 Open Mic; Αυτό σημαίνει 6-7 παραστάσεις το μήνα. Όταν είχαμε πρωτοξεκινήσει εμείς, κάναμε μία παράσταση το μήνα. Τώρα ένας καινούργιος μπορεί να παίξει τρεις φορές το μήνα. Δύο χρόνια με την πανδημία αποπροσανατολιστήκαμε αλλά τώρα «ξανα-ανακατεύεται η τράπουλα» και υπάρχει μια γενική κινητικότητα. Πλέον μπορεί να υπάρχουν και 4 παραστάσεις την εβδομάδα, μπορεί και παραπάνω.
Έχει κοινό το standup;
Δυστυχώς το κοινό του standup είναι μικρό ακόμα. Νομίζω ότι βρίσκεται ακόμα σε φάση ανάπτυξης. Στην Ελλάδα το standup υπάρχει τα τελευταία 20 χρόνια. Ξεκίνησε στα τέλη του 90 στην Αθήνα, μέχρι το 2010 οι κωμικοί που έκανα standup ήταν λίγοι και μετά το 2013 χοντρικά άρχισαν να ανοίγουν μαγαζιά και να γίνονται παραστάσεις. Στη Θεσσαλονίκη πολύ έντονα ήταν ίσως το 2014-2015; Ούτε μια δεκαετία. Δεν το έχει μάθει ακόμα ο κόσμος, δεν είναι mainstream διασκέδαση.
Δεν είναι στην κουλτούρα μας;
Δεν είναι αυτό, είναι ότι ο κόσμος δεν έχει καταλάβει ακόμα τι γίνεται. Το κωμικό θέατρο υπήρχε, δες την επιθεώρηση. Απλά στο standup υπάρχει μια διαφορετική αμεσότητα, μια αλληλεπίδραση στην οποία ο κόσμος δεν είναι συνηθισμένος. Και δεν διαφημίζεται και ιδιαίτερα. Δεν θα δεις συχνά κωμικούς στην τηλεόραση ή σε εκπομπές. Σπάνια έρχεται να δει παράσταση κάποιος που δεν έχει ιδέα. Το standup βρίσκεται ακόμα στο επίπεδο του «στόμα με στόμα». Αυτοί που είναι αρκετά πετυχημένοι για το κάνουν αυτό είναι κυρίως στην Αθήνα και μετρημένοι στα δάχτυλα. Αλλά γενικά στο standup δεν ανήκει στα mainstream media.
Θα φτάσουμε σε αυτό;
Νομοτελειακά – αν δε πεθάνουμε όλοι, θα φτάσουμε. Άμα δε τα παρατήσουν όλοι οι κωμικοί ταυτόχρονα η σκηνή θα συνεχίσει να μεγαλώνει. Η σκηνή ανεβαίνει εκθετικά, δεν έχει καμία σχέση με πριν πέντε ή δέκα χρόνια πριν. Οι υπόλοιπες Τέχνες έχουν περάσει από αυτή τη φάση, στο standup αυτό συμβαίνει τώρα. Είναι συγκριτικά «καινούργια» Τέχνη.
Κάνεις πολιτικό χιούμορ;
Όπως έχει πει πολύ πετυχημένα ένας φίλος μου: το πολιτικό χιούμορ είναι ένα πολύ κακό αφεντικό: θέλει δουλειά άμεσα και δε σε πληρώνει για πολύ καιρό. Αν γίνει κάτι στην επικαιρότητα πρέπει να το γράψεις τώρα και να το παίξεις το πολύ μέχρι αύριο. Αυτά που έγιναν πριν 4 μήνες τώρα δε τα θυμάται κανείς, δεν είναι καν αστεία, χάνουν και το νόημά τους. Με κοινωνικά θέματα ασχολούμαι, όχι όμως με πολιτική. Στις παραστάσεις δεν αξίζει.
Έχει όρια το χιούμορ;
Όχι. Ίσως έχει ένα, να είναι περισσότερο αστείο απ’ ότι προσβλητικό. Δηλαδή, μπορείς να κάνεις χιούμορ με τα πάντα όσο είναι πιο αστεία απ’ ότι προσβλητικά. Μπορείς να κάνεις χιούμορ με τα πάντα, αρκεί να το κάνεις καλά. Ο κόσμος δεν γελάει με τα πράγματα που δεν είναι αστεία. Οι άνθρωποι της πολιτικής ορθότητας είναι πολύ λίγοι στην πραγματικότητα, όταν απομακρύνονται δηλαδή από το σπίτι τους. Ο μέσος άνθρωπος δεν είναι έτσι. Είναι αυτό που λένε μη μπερδεύεις το μαύρο χιούμορ με την σκ@τοψυχιά. Υπάρχει ένα πολύ ξεκάθαρο όριο σε αυτά τα δύο: όσο είναι πιο αστείο κάτι που είναι προσβλητικό, είναι αστείο. Όσο είναι περισσότερο προσβλητικό απ’ ότι αστείο, είσαι χυδαίος. Αλλά αυτό το καταλαβαίνει ο κόσμος. Αν κάνεις ένα αστείο για χοντρούς πχ, η δουλειά σου είναι να γελάσουν και οι χοντροί. Άμα οι 99 στους 100 γελάνε πιο πιθανό είναι να γελάσει και ο τελευταίος, παρά να φύγει.
Το αστείο είναι και υποκειμενικό.
Και το προσβλητικό είναι υποκειμενικό.
Με αφορμή το Super Mammy που έκανε πρόσφατα πρεμιέρα, ποια η άποψή σου για τον Μάρκο Σεφερλή;
Το πρόβλημα με τα αστεία του Σεφερλή δεν είναι ότι είναι προσβλητικά, είναι ότι δεν είναι αστεία. Αν ήταν αστεία δε θα υπήρχε τέτοιο πρόβλημα. Ένα αστείο έχει μια συγκεκριμένη δομή. Το να προσπαθείς να προκαλέσεις δεν είναι αστείο. Αστείο είναι να προσπαθείς να κάνεις μια ανατροπή της πραγματικότητας. Σε αυτό βασίζεται γιατί περιμένεις να σου ρθει κάτι και σου ‘ρχεται κάτι άλλο, γι’ αυτό γελάς. Ο Σεφερλής πλέον είναι πάρα πολύ προβλέψιμος πλέον και άρα όχι αστείος. Έχει στερέψει από ιδέες και έχει αναλωθεί σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο και κάνει πάντα το ίδιο. Έχει πολύ καλά λογοπαίγνια και καλό slapstick χιούμορ. Όταν όμως 9/10 αστεία του είναι inside jokes με τον εαυτό του δεν είναι αστείος. Μπορώ να σου γράψω ένα ολόκληρο σενάριο με αστεία του Σεφερλή και να μη καταλάβεις διαφορά.
Δηλαδή δε γίνεται ένα αστείο να μην είναι προσβλητικό;
Ναι σε καμία περίπτωση. Με κάθε αστείο δυνητικά μπορεί κάποιος να προσβληθεί. Το βασικό είναι πως θα το δώσεις εσύ. Και μετά παίζεις με τα νούμερα. Αν έχεις την πλειοψηφία του κόσμου μαζί σου, τότε ήταν αστείο.
Στην εποχή της πολιτικής ορθότητας, ο κωμικός βιώνει περιορισμούς;
Όχι στην πραγματικότητα γιατί όπως προείπα, αυτοί οι άνθρωποι δεν υπάρχουν στ’ αλήθεια. Η πολιτική ορθότητα υπάρχει στο διαδίκτυο όχι στον κόσμο. Πάνω στη σκηνή δε θα με σταματήσει κάποιος αν πω κάτι που δεν του άρεσε, θα το γράψει μετά στα κοινωνικά μέσα. Για κάποιο λόγο σήμερα το social status μας καθορίζεται από την ενσυναίσθηση που δείχνουμε στο διαδίκτυο. Έχω ακούσει τα χειρότερα αστεία σε standup και κανείς δεν είπε τίποτα τόσα χρόνια. Ποτέ κανέναν κωμικό δεν τον έκαναν cancel για τα αστεία του.
Με τον Σεφερλή αυτό συμβαίνει όμως;
Όχι, ο τρόπος του φταίει. Και το ότι το κάνει στην τηλεόραση. Στις επιθεωρήσεις του δεν έχει συμβεί ποτέ αυτό, αντιθέτως όλες είναι σχεδόν sold out. Στην τηλεόραση δυνιτικά μπορούν να σε δουν 10 εκατομμύρια άνθρωποι από το σπίτι τους και σίγουρα δε θα αρέσεις σε όλους. Δεν είναι το ίδιο με την παράσταση, εκεί έρχονται γιατί θέλουν να σε δουν. Δεν άκουσα κανέναν να τον κάνει cancel στις παραστάσεις του και δε νομίζω κανείς να θεωρεί ότι δεν λέει τα ίδια αστεία και εκεί.
Υπάρχουν κρύα αστεία;
Υπάρχουν αστεία που δεν είναι αστεία. Επίσης υπάρχουν και τα πολύ εξειδικευμένα αστεία δηλαδή αυτά που θα καταλάβουν δύο άνθρωποι και θα γελάνε «μέχρι να τους πέσουν τα δόντια» και όλοι οι υπόλοιποι θα κοιτάνε. Είπαμε κάτι δεν είναι αστείο αν είναι υπερβολικά προβλέψιμο. Υπάρχουν τα διακπεραιωτικά αστεία, αυτά που πρέπει να είναι προβλέψιμα για να προχωρήσεις στο «καλό» αστείο. Τα θυσιάζεις ουσιαστικά για να ζεστάνεις το κοινό. Πρέπει να έχεις κάποια κακά αστεία για να χτίζεις την διάθεση του κόσμου και να πετάξεις την «βόμβα». Αν την πετάξεις από την αρχή θα πάει πολύ μέτρια. Υπάρχουν αστεία που δουλεύουν μόνο στον γραπτό λόγο, άλλα που δουλεύουν γιατί έχουν πολύ καλό τρόπο. Γενικά υπάρχουν πολλών ειδών. Τα κρύα αστεία είναι χρήσιμα, απλά έχουν άλλο ρόλο.
Γυναίκες έχει η standup κοινότητα;
Όχι μόνο έχει αλλά αυξάνονται και συνεχώς. Είναι πολύ καλό για το κοινό γιατί βρίσκει περισσότερος κόσμος ταύτιση. Διαφορετικά θα αγγίξει μια γυναίκα τα θέματα των γυναικών απ’ ότι ένας άντρας και το αντίθετο. Με διαφορετικά άτομα και θέματα ταυτίζεται ο καθένας.
Ποιες είναι οι επιρροές σου;
Γενικά βλέπω πολύ standup και ελληνικό και ξένο. Έχω και επιρροές από παραστάσεις αλλά και από ανθρώπους που έχω μιλήσει προσωπικά. Πχ ο Χριστόφορος Ζαραλίκος ή ο Δημήτρης Δημόπουλος μου έχουν πει κάποια πράγματα πολύ στοχευμένα. Αυτοί κάνουν standup πολλά χρόνια και ξέρουν χιλιάδες πράγματα παραπάνω όποτε ό,τι σου πουν είναι «ευαγγέλιο«. Όχι επειδή είναι αυθεντίες αλλά γιατί έχουν την εμπειρία. Ο Ζαραλίκος θυμάμαι μου είχε πει: Δούλευε τα αστεία σου, μέχρι να σταματήσεις να είσαι αστείος. Αν κάτσεις να το σκεφτείς καλά, αυτό είναι η αρχή του ξεκλειδώματος πάνω στη σκηνή. Ο Ζαραλίκος πάρα πολλές φορές δεν είναι αστείος πάνω στη σκηνή. Πολλές φορές λέει πράγματα που δε γελάει κανείς αλλά δε πειράζει γιατί είναι τόσο ικανός στο να κρατήσει το κοινό του και χτίζει, χτίζει, χτίζει μέχρι που θα πετάξει ένα αστείο και θα γίνει χαμός.
Ένα από τα αγαπημένα μου αστεία του Ζαραλίκου είναι πέντε λεπτά χωρίς ούτε μισό αστείο. Μιλούσε θεωρητικά και όταν πέταξε το punchline γελούσαν όλοι για τουλάχιστον ένα λεπτό. Ναι, ήταν πολύ καλή η συμβουλή του.
Μετά υπάρχει και η τριβή με τους άλλους κωμικούς στις παραστάσεις. Συζητάμε και αλληλοκρινόμαστε και όσο να πεις ένα τόσο εξειδικευμένο feedback ειναι πολύ χρήσιμο.
Έχεις κάποιον κωμικό που να θεωρεί ίνδαλμά σου;
Όχι γιατί είναι κάτι πολύ προσωπικό. Δημιουργείς μια περσόνα και είσαι αυτή, δε μπορείς να μιμηθείς κάποιον άλλο. Ούτε είχα κανέναν αφίσα στο δωμάτιό μου, αν ρωτάς αυτό.
Ένα αγαπημένο σου αστείο;
Δε μπορώ να σου πω, θα θυμώσουν τα άλλα.
Τι να περιμένουμε από σενα στο μέλλον;
Θα κάνουμε το επόμενο Open Mic στις 12 Μαΐου στο καφέ «Θύμησες». Στις 4-5 Ιουνίου έχουμε έκθεση κόμικς με την Crazy Ducks στην Κρήτη ενώ ετοιμάζουμε και ένα μεγάλο κόμικ που θα βγει τον Σεπτέμβρη. Ετοιμάζω επίσης την σόλο παράστασή μου που το Work In Progress, αναμένεται να βγει -προσοχή, το λέω πρώτη φορά- μέχρι πριν το καλοκαίρι.
Διαβάστε επίσης:
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
