Γιάννης Ρίτσος (1 Μαϊου 1909 -11 Νοεμβρίου 1990)

Cityportal.gr > Απόψεις > Πρόσωπα & ιστορίες > Γιάννης Ρίτσος (1 Μαϊου 1909 -11 Νοεμβρίου 1990)

Newsroom

11/11/2020 - 21:30

Ο μεγάλος ποιητής της Ρωμιοσύνης που προτάθηκε για Νόμπελ Λογοτεχνίας

O Γιάννης Ρίτσος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές. Η φήμη και η ακτινοβολία του ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας.

Ο Ρίτσος γεννήθηκε στην Μονεμβασιά στις 1 Μαΐου του 1909. Το 1925 εγκαταστάθηκε με την αδερφή του στην Αθήνα, όπου εκεί θα περάσει τον μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Πολιτικά ενταγμένος στην Αριστερά ο ποιητής έλαβε ενεργό δράση στην Εθνική Αντίσταση, ενταγμένος στο ΕΑΜ ενώ κατά την περίοδο του Εμφυλίου εξορίστηκε στην Μακρόνησο, στην Λήμνο και στον Άγιο Ευστράτιο.Kατά τη διάρκεια της δικτατορίας εξορίστηκε και πάλι, στη Γυάρο και στη Λέρο. Κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης το έργο του έγινε ευρέως γνωστό, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Ο Γιάννης Ρίτσος πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου του 1990 και στη συνέχεια θάφτηκε στη γενέτειρα του στην Μονεμβασιά.

Η συγγραφική δραστηριότητα του Ρίτσου άρχισε από την παιδική του ηλικία. Στο σύνολο του, το συγγραφικό έργο του Γιάννη Ρίτσου αποτελείται πάνω από 100 ποιητικές συλλογές, πεζογραφήματα αλλά και θεατρικά έργα. Ο Ρίτσος μέσα στα ποιήματά του γίνεται άλλοτε ερωτικός κι άλλοτε βαθιά υπαρξιακός. Έλαβε πολλές εγχώριες και διεθνείς βραβεύσεις ενώ το 1978 προτάθηκε για το Νόμπελ Λογοτεχνίας μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη.

Τα σημαντικότερα βραβεία που απέσπασε

– Πρώτο Κρατικό Βραβείο ποίησης “Η Σονάτα του σεληνόφωτος” (1956)

– Μέγα διεθνές βραβείο ποίησης (Βέλγιο, 1972)

– Διεθνές βραβείο “Γκεόργκι Δημητρώφ” (Βουλγαρία, 1975)

– Mέγα βραβείο ποίησης “Αλφρέ ντε Βινύ” (Γαλλία, 1975)

– Διεθνές βραβείο “Αίτνα-Ταορμίνα” (Ιταλία, 1976)

– “Βραβείο Ειρήνης του Λένιν” (ΕΣΣΔ, 1977)

– Διεθνές βραβείο “Μποντέλο” (1978)

Από τα πιο διάσημα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου είναι ο «Επιτάφιος», η Σονάτα στο Σεληνόφως» και η Ρωμιοσύνη, η οποία μαζί με τον «Επιτάφιο» μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη.

Σχετικά με τον «Επιτάφιο», ήταν η έμπνευσή του ποιητή από τη φωτογραφία της μάνας του Τάσου Τούση που θρηνεί πάνω από το δολοφονημένο κορμί του γιού της, κατά την διάρκεια των επεισοδίων στην Θεσσαλονίκη από την διαδήλωση των καπνεργατών το 1936. Ο Ρίτσος βλέποντας την φωτογραφία στις εφημερίδες θα γράψει στην σοφίτα του σπιτιού του τα τρία πρώτα μέρη του ποιήματος.

Απόσπασμα από το ποίημα Ρωμιοσύνη

Αὐτὰ τὰ δέντρα δὲ βολεύονται μὲ λιγότερο οὐρανό,

αὐτὲς οἱ πέτρες δὲ βολεύονται κάτου ἀπ᾿ τὰ ξένα βήματα,

αὐτὰ τὰ πρόσωπα δὲ βολεύονται παρὰ μόνο στὸν ἥλιο,

αὐτὲς οἱ καρδιὲς δὲ βολεύονται παρὰ μόνο στὸ δίκιο.

Ἐτοῦτο τὸ τοπίο εἶναι σκληρὸ σὰν τὴ σιωπή,

σφίγγει στὸν κόρφο του τὰ πυρωμένα του λιθάρια,

σφίγγει στὸ φῶς τὶς ὀρφανὲς ἐλιές του καὶ τ᾿ ἀμπέλια του,

σφίγγει τὰ δόντια. Δὲν ὑπάρχει νερό. Μονάχα φῶς.

Ὁ δρόμος χάνεται στὸ φῶς κι ὁ ἴσκιος τῆς μάντρας εἶναι σίδερο.

Μαρμάρωσαν τὰ δέντρα, τὰ ποτάμια κ᾿ οἱ φωνὲς μὲς στὸν ἀσβέστη τοῦ ἥλιου.

Ἡ ρίζα σκοντάφτει στὸ μάρμαρο. Τὰ σκονισμένα σκοίνα.

Τὸ μουλάρι κι ὁ βράχος. Λαχανιάζουν. Δὲν ὑπάρχει νερό.

Ὅλοι διψᾶνε. Χρόνια τώρα. Ὅλοι μασᾶνε μία μπουκιὰ οὐρανὸ πάνου ἀπ᾿ τὴν πίκρα τους.

Τὰ μάτια τους εἶναι κόκκινα ἀπ᾿ τὴν ἀγρύπνια,

μία βαθειὰ χαρακιὰ σφηνωμένη ἀνάμεσα στὰ φρύδια τους

σὰν ἕνα κυπαρίσσι ἀνάμεσα σὲ δυὸ βουνὰ τὸ λιόγερμα.

Τὸ χέρι τους εἶναι κολλημένο στὸ ντουφέκι

τὸ ντουφέκι εἶναι συνέχεια τοῦ χεριοῦ τους

τὸ χέρι τους εἶναι συνέχεια τῆς ψυχῆς τους –

ἔχουν στὰ χείλια τους ἀπάνου τὸ θυμὸ

κ᾿ ἔχουνε τὸν καημὸ βαθιὰ-βαθιὰ στὰ μάτια τους

σὰν ἕνα ἀστέρι σὲ μία γοῦβα ἁλάτι.

Ακολουθήστε το cityportal.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις Διαβάστε για Συναυλίες, Σινεμά, Θέατρο, βιβλία, τέχνες, εκδρομές στην ατζέντα (ημερολόγιο) αλλά και όλα τα Τελευταία νέα από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον Κόσμο, σήμερα, τώρα που συμβαίνουν.

ΑΤΖΕΝΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΔΩΡΕΑΝ ΤΑΙΝΙΕΣ ΣΤΗΝ TV CINE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ