Ο Dr. Γιάννης Λεοντάρης, σκηνοθέτης / καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών – Σχολή Καλών Τεχνών – Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη με αφορμή την παράσταση «Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα», που σκηνοθετεί και που θα παρακολουθήσουμε Θέατρο Τ,
Ο Γιάννης Λεοντάρης είναι ένας καλλιτέχνης που βρίσκεται στη “πρώτη γραμμή” καθώς σκηνοθετεί σε θέατρο και κινηματογράφο αλλά παράλληλα αφουγκράζεται ως καθηγητής τις φιλοδοξίες, τους πόθους, τα όνειρα των φοιτητών στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών που διδάσκει. Πολύ κοντά λοιπόν στις εξελίξεις που αφορούν τα πρόσφατα γεγονότα και τις αντιδράσεις στο Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) για τα πτυχία των καλλιτεχνών, απέναντι στο οποίο στεκεται σύσσωμος ο καλλιτεχνικός χώρος. Υποστηρίζει ευθαρσώς πως το ΠΔ «πέρα απο υποβάθμιση των πτυχίων χιλιάδων νέων, ταυτόχρονα είναι προσβλητικό για όλους τους καλλιτέχνες».
Για το προεδρικό διάταγμα ο κ Λεοντάρης είναι κάθετος: «Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να διορθώσει το παραμικρό. Το πολιτικό προσωπικό δεν επιθυμεί να διαταράξει το δίκτυο πελατειακών σχέσεων αλλά και το καθεστώς αδιαφάνειας (που συχνά συνοδεύεται από φαινόμενα διαφθοράς) το οποίο χαρακτηρίζει σε μεγάλο ποσοστό την διαχείριση των κονδυλίων του πολιτισμού στην ελληνική περιφέρεια». Παράλληλα μας μίλησε για τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας και δεν έκρυψε ότι είναι πεπεισμένος πως η κυβέρνηση θέλει να “εξυπηρετήσει” «… ιδιώτες κολλεγιάρχες που θα πουλάνε πτυχία, υποκριτικής, σκηνοθεσίας και χορού σε τιμές ευκαιρίας και εξόφληση με δόσεις και εκπτωτικά κουπόνια».
Διαβάστε την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε, στο cityportal.gr στον Παύλο Λεμοντζή.
Συνέντευξη Γιάννης Λεοντάρης
Eίχατε δημοσιοποιήσει μια άποψή σας σχετικά με ένα δίκτυο κρατικών θέατρων στην περιφέρεια, όπως προτείνατε, στο πλαίσιο προτάσεων για «πολιτιστική αποκέντρωση» Ποια ήταν η τύχη της;Το ρωτώ, επειδή έχω διαβάσει πρόσφατα ότι το υφυπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε την προκήρυξη του Προγράμματος «Πολιτιστική Αποκέντρωση» για το έτος 2023.
Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να διορθώσει το παραμικρό. Το πολιτικό προσωπικό δεν επιθυμεί να διαταράξει το δίκτυο πελατειακών σχέσεων αλλά και το καθεστώς αδιαφάνειας (που συχνά συνοδεύεται από φαινόμενα διαφθοράς) το οποίο χαρακτηρίζει σε μεγάλο ποσοστό την διαχείριση των κονδυλίων του πολιτισμού στην ελληνική περιφέρεια.
Είναι απαράδεκτη η ισχύουσα «ελληνική πατέντα», σύμφωνα με την οποία η πολιτιστική πολιτική της περιφέρειας ασκείται και καθορίζεται από την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία και διαχειρίζεται τα ΔΗΠΕΘΕ. Ο πολιτισμός αποτελεί δημόσιο αγαθό όπως η παιδεία και η υγεία και – όπως συμβαίνει παντού στην Ευρώπη – η ισόρροπη και δίκαιη παροχή του στο σύνολο του πληθυσμού μιας χώρας, καθορίζεται από την κεντρική διοίκηση δηλαδή το ΥΠΠΟΑ. Οι δήμοι και οι περιφέρειες έπονται και συνεργάζονται ως αρωγοί συμβάλλοντας οικονομικά και διοικητικά στον κεντρικό σχεδιασμό.
Επίσης, μόνο έτσι θα πάψει η περιφερειακή πολιτιστική πολιτική να λειτουργεί πελατειακά και να στηρίζεται κατά βάση στους τοπικούς ερασιτεχνικούς θιάσους και τις ψήφους που αυτοί αντιπροσωπεύουν για τις δημοτικές εκλογές.
Τα αιτήματα που προκύπτουν από τις παραπάνω παραδοχές είναι:
- Αντικατάσταση των ΔΗΠΕΘΕ από (λιγότερα σε σχέση με σήμερα / περίπου επτά ή οκτώ) Κρατικά Περιφερειακά Θέατρα ανά Περιφέρεια/ες. Τα θέατρα αυτά θα χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από το ΥΠΠΟΑ βάσει διετούς καλλιτεχνικού προγραμματισμού (εναλλασσόμενου ρεπερτορίου και ensemble ηθοποιών) και θα εντάσσονται σε δύο ευρύτερες γεωγραφικές ζώνες (Βόρεια και Νότια Ελλάδα) στο εσωτερικό των οποίων αποφασίζουν μεταξύ τους συμπράξεις, συμπαραγωγές, συνεργασίες κλπ. σε παράλληλη συνεννόηση και με το Εθνικό Θέατρο και το ΚΘΒΕ. Επίσης θα ιδρύουν κρατικές περιφερειακές δραματικές σχολές και θα μεριμνούν για τη συνεργασία τους με δημοτικά θέατρα μικρότερων πόλεων της περιφέρειάς τους.
- Ίδρυση περιφερειακών οργανισμών θεατρικών επιχορηγήσεων οι οποίοι διαχειρίζονται μέρος του συνολικού ποσού των θεατρικών επιχορηγήσεων για επιπλέον χρηματοδότηση θεατρικών παραγωγών στα Κρατικά Περιφερειακά Θέατρα. γ. η τοπική δημοτική αυτοδιοίκηση αναλαμβάνει την οικονομική ενίσχυση του ερασιτεχνικού θεάτρου ενώ επιδοτεί με εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης και ειδικά κίνητρα (π.χ. αξιοποίηση ΕΣΠΑ για τον πολιτισμό, έξοδα διαμονής και μετακίνησης καλλιτεχνικών συντελεστών από το κέντρο στην περιφέρεια, επικοινωνία κλπ) τις επαγγελματικές θεατρικές παραγωγές που παράγονται στην περιφέρεια.
Τα παραπάνω σας φαίνονται λογικά και αυτονόητα; Κι εμένα. Κανείς όμως δεν αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος να τα εφαρμόσει και έτσι η τριτοκοσμική εικόνα του πολιτισμού στην περιφέρεια, διαιωνίζεται.
Σχετικά με την αναστάτωση και τους προβληματισμούς που έχει φέρει η νέα κυβερνητική απόφαση, η οποία αφορά την υποβάθμιση των πτυχίων Δραματικών Σχολών, ποια είναι η θέση σας, με δεδομένο ότι λειτουργούν στη χώρα μας πάμπολλες ιδιωτικές σχολές, τις οποίες οι συμπολίτες μας κατατάσσουν σε χαμηλές, μέτριες και υψηλές βαθμίδες, ίσως όχι άδικα;
Με αφορμή το αδιανόητο και προσβλητικό για τους καλλιτέχνες Προεδρικό Διάταγμα είναι ώρα να (ξανα)βγεί στο φως του ήλιου η κακοφορμισμένη πληγή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η προβληματική σύνδεση της με το Λύκειο και ο αποτυχημένος σχεδιασμός διαβάθμισης των βαθμίδων των σπουδών, τόσο μεταξύ τους όσο και σε σχέση με την επαγγελματική απορρόφηση των αποφοίτων των καλλιτεχνικών σχολών αλλά και γενικότερα των ΑΕΙ.
Το πρόβλημα της Παιδείας, ή ακριβέστερα, η Παιδεία ως πρόβλημα και όχι ως λύση, βρίσκεται στη βάση μιας σειράς από παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας. Πρόκειται για βόμβα στα θεμέλιά της, η οποία έχει ήδη εκραγεί: υποβάθμιση διαπροσωπικών και κοινωνικών σχέσεων, ενδοοικογενειακή βία, συντηρητικοποίηση, μισαλλοδοξία, ρατσισμός, φασισμός, σεξισμός, είναι μερικές μόνο από τις συνέπειες της υποβαθμισμένης παιδείας που παρέχεται εδώ και χρόνια στα παιδιά και τους νέους αυτής της χώρας.
Όλες οι κυβερνήσεις της περιόδου της μεταπολίτευσης επέμειναν στην πρωτοφανή παραφωνία υπαγωγής των καλλιτεχνικών σπουδών στο ΥΠΠΟΑ αντί του Υπουργείου Παιδείας. Έτσι, οι τριετείς επαγγελματικές σπουδές θεάτρου, χορού, κινηματογράφου κλπ. οι οποίες παντού στην Ευρώπη αναγνωρίζονται ως επαγγελματικό bachelor/licence παρέχοντας δυνατότητα πρόσβασης στον επόμενο κύκλο (master), στην Ελλάδα παραμένουν εκτός του δικτύου διαβάθμισης σπουδών γιατί υπάγονται σε λάθος υπουργείο. Έτσι, δεν είναι εφικτή η πιστοποίηση τους βάσει των διεθνών προτύπων, η διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών τους (υποδομές, ποιότητα διδασκόντων, πρόγραμμα σπουδών, ποσοστό επαγγελματικής απορρόφησης αποφοίτων κλπ.) τους και η αναγνώριση ECTS (διδακτικών μονάδων).
Την «πιστοποίηση» αυτή βέβαια, έσπευσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη να την «τακτοποιήσει» για τους ιδιώτες κολλεγιάρχες σε πλείστα επιστημονικά και καλλιτεχνικά αντικείμενα απαλλάσσοντας τις ιδιωτικές εκπαιδευτικές δομές από οποιαδήποτε διαδικασία αξιολόγησης. Πολύ σύντομα, ως συνέπεια του πρόσφατου ΠΔ, θα δούμε τους επιχειρηματίες της παιδείας να προσφέρουν «προϊόντα καλλιτεχνικής εκπαίδευσης» πουλώντας πτυχία, υποκριτικής, σκηνοθεσίας και χορού σε τιμές ευκαιρίας και εξόφληση με δόσεις και εκπτωτικά κουπόνια.
Υπάρχουν εξαιρετικές ιδιωτικές δραματικές σχολές, σχολές χορού κλπ. Υπάρχουν και άλλες που είναι απλώς οίκοι εμπορίου και πρέπει να κλείσουν. Υπό τις παρούσες συνθήκες, οι οποίες είμαι βέβαιος ότι θα αλλάξουν σύντομα μετά τη μεγαλειώδη κινητοποίηση και τον αγώνα των καλλιτεχνών, δεν είναι εφικτή η διαφοροποίηση των μεν από τις δε και όλοι μπαίνουν στο ίδιο καλάθι στο όνομα της ελευθερίας της αγοράς.
«Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα» Σκηνοθεσία
Παράλληλα ο κ Λεοντάρης μας μίλησε για το έργο που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία του στο Θέατρο Τ, «Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα»
Ο διακαής πόθος του Συριανού συζύγου για την φιλάρεσκη και «δραστήρια» σύζυγό του είναι ένας εξομολογητικός ύμνος στον έρωτα. Ανατρέπεται η ψυχολογία ενός ερωτευμένου , παθιασμένου άνδρα, από μια γυναίκα που αφηγείται τα πάθια του έρωτα ή η καινοτομία της παράστασης να αντικαταστήσει τον ήρωα μια θηλυκή οντότητα συμβολίζει το άφυλο του πανανθρώπινου συναισθήματος; Ο έρωτας «τυφλώνει» , κατά το σύνηθες, αδιακρίτως. Και ο ανδρικός εγωκεντρισμός; Εκμηδενίζεται; Μήπως η διασκευή φέρνει σε πρώτο πλάνο τη σύζυγο Χριστίνα και της δίνει τον λόγο, μόνο ως αντικείμενο πόθου;
Η πρώτη εντύπωση που δημιουργείται από τη διασκευή της Ψυχολογίας Συριανού Συζύγου από την Αιμιλία Βάλβη σε θεατρικό μονόλογο, είναι πως πρόκειται για μετατροπή ενός ανδρικού μονολόγου σε γυναικείο. Ωστόσο δεν μετατρέπεται η ανδρική αφήγηση σε γυναικεία αφήγηση. Στον Ροΐδη, ο άνδρας μονολογεί και αφηγείται, στη διασκευή μας η γυναίκα αφηγείται την αφήγηση του άνδρα. Στην πρωτότυπη νουβέλα, ως αναγνώστες “ακούμε” τον σύζυγο και “βλέπουμε” τη σιωπηλή – βουβή γυναίκα.
Το μοτίβο της σιωπηλής γυναίκας στη λογοτεχνία το συναντάμε αρκετά συχνά: οι φρόνιμες και καλές γυναίκες παραμένουν σιωπηλές και βουβές, ενώ οι γυναικείες μορφές που μιλούν πολύ είναι οι ενοχλητικές, κακές γυναίκες και οι μάγισσες. Στην σκηνική διασκευή μας η συνθήκη έχει αντιστραφεί: η γυναίκα μιλάει και ο άνδρας παραμένει σιωπηλός. Βλέπουμε στην κυριολεξία πια τη γυναίκα και ακούμε – με γυναικεία φωνή – τα λόγια του άνδρα που υπάρχει στον σκηνικό χώρο βουβός.
Σκοπός της διασκευής μέσω της αλλαγής της αφηγηματικής οπτικής, είναι να αποκαλυφθεί ο στερεοτυπικός και επιτελεστικός τελικά πατριαρχικός λόγος, φορέας μια εποχής που τα ζητήματα φύλου πολύ δειλά πρωτοεμφανίζονται στη Ελλάδα (Ερμούπολη, στο τέλος της δεκαετίας του 1890) και να προκαλέσει έναν διάλογο με τη σύγχρονή μας πραγματικότητα. Επιπλέον η γυναίκα επαναλαμβάνει κι ενσωματώνει τον πατριαρχικό λόγο μέχρι να κατορθώσει να τον αποβάλει, σε μια επίπονη και συχνά οδυνηρή διαδικασία αυτοσυνείδησης κι επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας της.
Ο θεατής εισπράττει από την παράσταση την αναλογία, που αντιστοιχεί στην ανδρική ψυχολογία, όταν στο μυαλό του ερωτευμένου αρσενικού ξεκινάει μια μεγάλη μάχη ανάμεσα στη λογική και συνεσταλμένη του πλευρά και σ’ αυτή που κυριαρχείται από το έντονο συναίσθημα και την παρορμητικότητα;
Στην παράστασή μας η σχέση ηθοποιού και θεατή τοποθετείται στο εδώ και το τώρα, προσδίδοντας στο σκηνικό γεγονός τα χαρακτηριστικά της performance: κατάργηση του τέταρτου τοίχου, διάδραση με τους θεατές, επινόηση κειμένου επί σκηνής, δράση στον παρόντα σκηνικό χρόνο.
Ο άνδρας που βρίσκεται επί σκηνής δεν είναι άμεσος αποδέκτης του λόγου. Λειτουργεί κυρίως ως «ερώτημα» ή μάλλον ως «πρόβλημα» προς διερεύνηση. Ειδικά σε μια εποχή σαν τη σημερινή που οι έμφυλες ταυτότητες επαναπροσδιορίζονται με δραματικό τρόπο. Η Βιρτζίνια Γουλφ στο δοκίμιο Ένα δικό σου δωμάτιο αποκαλύπτει ότι οι γυναίκες λειτουργούν ως «καθρέφτης» για τους άνδρες τους, και μάλιστα παραμορφωτικός καθρέφτης όπου ο άνδρας καθρεφτίζεται «υπερμεγέθης» και σπουδαιότερος από όσο είναι στην πραγματικότητα. Είναι ακόμα ένας ρόλος που τους προτείνεται ή τους επιβάλλεται να παίξουν.
Στην παράσταση μας η γυναίκα επαναλαμβάνοντας τα λόγια του άνδρα, λειτουργεί ακόμα μια φορά σαν καθρέφτης, αλλά με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που μέχρι τότε παρίστανε. Δεν είναι πλέον ο καθρέφτης που αναδεικνύει την ανωτερότητα του συζύγου της. Υποδύεται τον καθρέφτη αλλιώς και επιδιώκει από το ανδρικό κοινό, το γυναικείο κοινό και τον σύζυγο να στρέψουν το βλέμμα και να αφουγκραστούν αυτόν το νέο καθρέφτη που διαμορφώνεται κομμάτι-κομμάτι μπροστά στα μάτια τους. Το κοινό θα τον παρακολουθήσει, ενώ ο άντρας, στην παράσταση, είναι τοποθετημένος επί σκηνής με την πλάτη γυρισμένη τόσο στη γυναίκα, όσο και στους θεατές, και τελικά δεν βλέπει ποτέ την γυναίκα – καθρέφτη του.
Μετά από την επιτυχημένη παρουσίαση του σε θέατρα-σταθμούς ανά την Ελλάδα, το έργο «Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα», σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Τ, για τρεις μόλις παραστάσεις στις 13, 14 και 15 Φεβρουαρίου στις 9.30μ.μ..
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
