Η Μαροκινή συγγραφέας Μιριέλ Μπαρμπερί με το δεύτερο βιβλίο της «Η κομψότητα του σκαντζόχοιρου», που κέρδισε πολλά βραβεία και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, επινοεί ένα λογοτεχνικό σύμπαν για τις δύο απρόσμενες ηρωίδες της και εκπλήσσει ευχάριστα τον αναγνώστη, όχι τόσο εξαιτίας της μυθιστορηματικής πλοκής των ιστοριών που αφηγείται, αλλά χάρις στο ρυθμό της αφήγησης στοχασμών που αναβλύζουν στη σκέψη των λογοτεχνικών «προσωπείων» της, κυρίως εξαιτίας της συνάφειάς τους με τους ιστούς της λογοτεχνίας και της ελκτικής δύναμης της τέχνης που διέπει τις ζωές τους.
Η Ρενέ είναι μία άσημη θυρωρός μιας αριστοκρατικής πολυκατοικίας του πέμπτου διαμερίσματος στο Παρίσι και η Παλόμα ένα ανήσυχο δωδεκάχρονο κορίτσι που κατοικεί με τους γονείς, την αδελφή και τους γάτους Κονστιτουσιόν και Παλερμάν στην πολυκατοικία της οδού Γκρενέλ. Η Ρενέ πενηντατεσσάρων ετών, χήρα, μικρόσωμη και άσχημη, τα τελευταία είκοσι εφτά χρόνια είναι η θυρωρός του κτιρίου στην οδό Γκρενέλ 7. Ζει με τον τεμπέλη γάτο της Λεόν. Η Παλόμα γράφει βαθυστόχαστες σκέψεις στο ημερολόγιό της και, διαπιστώνοντας το παράλογο της ζωής , εξομολογείται ότι σκοπεύει να αυτοκτονήσει στις 16 ιουνίου, όταν θα κλείνει τα δεκατρία της χρόνια. Διαβάζει μάγκα και χαϊκού και είναι περήφανη για την Ιαπωνική πλευρά της. Αλλά και η Ρενέ διαβάζει πολύ και κυρίως λογοτεχνία. Η σκέψη της υπερβαίνοντας τα κοινωνικά όρια, διατηρείται ζωντανή με λογοτεχνικές φράσεις που ακινητοποιούν τον πραγματικό χρόνο στη σαγήνη της ομορφιάς της τέχνης. Η Παλόμα παρατηρεί τους ανθρώπους γύρω της, τις βαρετές συναντήσεις της αριστοκρατικής τάξης, γνωρίζει πριν περάσει το κατώφλι της ενήλικης ζωής τους μηχανισμούς πάνω στους οποίους στηρίζεται. Ακριβώς τους ίδιους μηχανισμούς στερεοτύπων γνωρίζει και η Ρενέ και αναγκάζεται να κρύβεται. Πίσω από το προσωπείο της φτωχής κοινωνικά αμόρφωτης και άξεστης θυρωρού, κρύβεται ένα άλλο πρόσωπο που αγαπά τις λογοτεχνικές αναγνώσεις και αποκαλύπτεται στα μάτια της δωδεκάχρονης παρατηρητικότητας όταν ένα βιβλίο φιλοσοφίας πέφτει από το ζεμπίλι της, κρυμμένο κάτω από παντζάρια και σαπούνι Μασσαλίας. Κυρίως όμως αποκαλύπτεται όταν ο καινούριος Ιάπωνας ένοικος διαπιστώνει, από την ανεπαίσθητη αντίδρασή της στις λογοτεχνικές φράσεις, την πνευματική τους συνάφεια, την αγάπη για τη Ρώσικη λογοτεχνία,τον Ιαπωνικό κινηματογράφο και το σύμπαν της τέχνης που ενώνει ετερόκλητες δυνάμεις στο πρίσμα ενός άλλου νοήματος. Οι δεσμοί της συμπάθειας ανάμεσα στα τρία αυτά εκλεπτυσμένα πρόσωπα, οι εκλεκτικοί μηχανισμοί της πνευματικής συνενοχής, ο ρόλος της τέχνης ως γεφυροποιού των κοινωνικών ανισοτήτων, η αξία της φιλίας και ο πόνος του θανάτου οριοθετούν το νόημα της ζωής ως υπόσχεση και υπεράσπιση της μνήμης των προσώπων που μας περιβάλλουν.
Η κομψότητα του σκαντζόχοιρου είναι ένα βιβλίο λογοτεχνικών αναφορών που σίγουρα το υπερβαίνουν, ωστόσο αξίζει να διαβαστεί για τη νεανική λάμψη της αστραπής στο λογοτεχνικό πρωτοπρόσωπο πυρήνα του.
MURIEL BARBERY , L’ ELÉGANCE DU HÉRISSON
ΜΙΡΙΕΛ ΜΠΑΡΜΠΕΡΙ , Η ΚΟΜΨΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΚΑΝΤΖΟΧΟΙΡΟΥ
GALLIMARD 2006
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΡΙΤΑ ΚΟΛΑΪΤΗ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
