homo universalis καί multi-homo ...

… Εκεί λοιπόν πού κάνεις τό διάδρομό σου στό γυμναστήριο, ένα ήσυχο, υγρό καί συννεφιασμένο πρωινό εκτός δουλειάς, παρακολουθώντας περισσότερο τά πεύκα καί τά δύο όμορφα σπίτια απέναντι μέ τή ραθυμία ξεθυμασμένου ηδονοβλεψία, νά πού στήν οθόνη τής τηλεοράσεως τού «διαδρόμου», κάτι τραβάει τήν προσοχή σου

… Σέ κάποια άγνωστή σου πρωινάδικη εκπομπή κάποιου διαύλου (αντ)εθνικής εμβελείας, διευθυνόμενη από δύο άρρενος φύλου αλλ’ ακαθορίστου υποστάσεως κνώδαλα, συνεντευξιάζεται μέ ύφος τριάντα πετυχημένων Ρωμαίων Συγκλητικών καί μέ σταυρωμένα τά πόδια, έτσι ώστε η πατούσα νά είναι επιμελώς ατημέλητα γυρισμένη πρός τό φακό (καί τόν θεατή) ο μέγας καί τρισένδοξος Antonius Remus. Η συζήτηση αφορά, όπως συνήθως γίνεται σέ αυτού τού είδους τίς εκπομπές, στό πάν επιστητόν (γιά «επιστυτόν», δέν ξέρω, μέ τέτοια ξενερουά «ανδροπαρέα»). Αυτή τή φορά όμως, τό διασκέδασα τό πράμα, κι άς διάβαζα μονάχα υποτίτλους (καθ’ όσον στά γυμναστήρια τής εποχής μας δέν βάζουν λόγους επιφανών ανδρών, όπως στήν Κίνα τού Μάο ή στή Γερμανία τού Χίτλερ, αλλά, στήν καλλίτερη, Λαίηντυ Γκάγκα). Απεφαίνετο λοιπόν ο μέγας Antonius Remus, προφανώς κατόπιν ερωτήσεων τών ανδροειδών, πού έδειχναν νά κρέμωνται από τό παχιών αγελάδων προγούλι του …

… ‘Οτι ο εθνικός μας Ηλίας είναι άνθρωπος μέ ξεχωριστό δυναμικό, πού σέ μία δημοτική αρχή θά δημιουργήση εκπλήξεις (τάχα, τί περισσότερες ή διαφορετικές από εκείνες πού είχεν επιφυλάξει ο κ. Αλιφέρης τής Τήλου;)…

… Ότι ο ίδιος συνεβούλευσε τόν εθνικό μας (αλλ’ όχι καί «πολυεθνικό μας») Sacius Rufus νά αποκτήση παιδί, «γιά νά αισθανθή θεός» (θού, Κύριε φυλακήν τώ στόματί μου, αλλά δέν κατάλαβε ο τροφαντός τροβαδούρος ακόμη στή ζωή του ότι όταν ένας θεός γεννήση τό διάδοχό του, έχει ήδη εκπέσει από τό θείο του βάθρο; ή τάχα νά εννοούσε ότι μόνο ως θεία παρέμβαση θά ήταν δυνατόν νά εξηγηθή η μύηση τού Sacius Rufus στήν πατρότητα;).

… ‘Οτι «πολλοί νέοι, μέ ευθύνη τών ιδίων ή καί τών οικείων τους, επιδιώκουν τήν εύκολη ανέλιξη στό καλλιτεχνικό στερέωμα χωρίς πολλή δουλειά ή ταλέντο, μέσα από τηλεοπτικά σώου κττ» (ανασφάλειες, Αντώνιε, ανασφάλειες; Γεγονός είναι ότι οι ανασφάλειες σέ συνδυασμό μέ τήν πάροδο τής ηλικίας, προκαλούν πάντα κρίσεις ηθικολογίας!). Άς εννοηθή ότι δέν θά ενδώσωμε στόν πειρασμό τού σχολιασμού τών προσωπικών εκμυστηρεύσεων τού ειδώλου, πού, άλλωστε, μεταξύ τέτοιων κυρίων, ασφαλώς θά ήσαν απολύτως ειλικρινείς, καί honni soit qui mal y pense

… Η λέξις «είδωλο», άλλωστε, τά λέει όλα: ένα είδωλο δέν είναι ποτέ αληθινό! Τό ερώτημα όμως, άν κανείς παρακάμψη τήν ατέλειωτη πλάκα, είναι τό «πόση σχέση έχει ο εγκέφαλος τών συντελεστών τής εκπομπής, αλλά καί τών θεατών της, μέ τή φαιά του ουσία». Πώς ένας κάποιος Αντωνάκης είναι δυνατόν νά εκφράζη γνώμες γιά τίς ζωές τών άλλων, γιά πολιτική, γιά ήθη (ναί, ναί, καί γι’ αυτά …), στό μοτίβο τού πιό κατινίστικου κουτσομπολιού. Πώς καί γιατί θά πρέπη ο τηλεθεατής, έστω καί από σπόντα, όπως εγώ εκείνο το πρωϊ, νά υφίσταται τήν ξερολοσύνη τού ινδάλματος. Σέ εποχές παλαιότερες, όταν τό επιστητό ήταν πολύ πιό συρρικνωμένο απ’ όσο τώρα, ένας άνθρωπος πολυμαθής, ευρυμαθής, ευφυής καί διορατικός, χαρακτηριζόταν σάν homo universalis – «καθολικός άνθρωπος», ικανός νά περιφέρεται σέ πολλά πεδία κάθε πνευματικής ή σωματικής ανθρώπινης δραστηριότητος.

Οι εποχές πέρασαν, οι γνώσεις μάς οδήγησαν στήν μονομέρεια καί τήν εξειδίκευση, κι έτσι, ο «καθολικός άνθρωπος» σήμερα δέν μπορεί νά υπάρχη (όχι, πάντως, μέ κάποια έννοια βαρύτερη από απλώς έναν «πολυτάλαντο» ή «ικανό» άνθρωπο). Η ανάγκη μας όμως γιά τήν, έστω καί έμμεση, επαφή μέ τήν ιδιοφυϊα ή τήν παληά πολυμέρεια καί ευρύνοια, μάς οδηγούν σήμερα όχι κάν σέ αυτόν τόν «homo universalis», αλλά στόν multi-homo, τόν «πολύ – άνθρωπο», τόν άνθρωπο χωρίς άλλη ιδιαίτερη αρετή πλήν μιάς κατά σύμβασιν διασημότητας, πού αναγορεύεται σέ τιμητή, καθοδηγητή, κριτή τών όσων (γίνεται εν τή πορεία προφανές ότι) αγνοεί.

Έτσι, ελέω γυαλιού καί τών λίγων καί ανεγκεφάλων πραιτωριανών του, ο κάθε Antonius Remus γίνεται διαχειριστής τών απόψεων, τών αρχών καί τών αξιών μας καρυκεύοντάς τες αρκετά, ώστε νά χάσουν εντελώς τήν ουσία τους.