Η Τελευταία Συνεδρία του Φρόιντ | Κριτική

Η Τελευταία Συνεδρία του Φρόιντ (“Freud’s Last Session”) Δράμα εποχής, βρετανικής παραγωγής του 2023, με τους Άντονι Χόπκινς, Μάθιου Γκουντ, Λιβ Λίσα Φράις, Τζόντι Μπαλφούρ, Τζέρεμι Νόρθαμ κα.

Οι ταινίες βασισμένες στο σύνηθες τρίπτυχο δράμα εποχής για διάσημους – συγγραφείς, επιστήμονες, μουσικούς, αθλητές, πολιτικούς και καλλιτέχνες γενικότερα – είναι από τις πλέον διαδεδομένες και ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς αποτελούν και μια σίγουρη επιλογή, λόγω του ενδιαφέροντος που προκαλούν στο κοινό. Τις περισσότερες φορές αυτού του είδους οι ταινίες, που είναι βιογραφικές ή βασίζονται σε κάποια πραγματικά περιστατικά, είναι αδιάφορες, ακαδημαϊκά γυρισμένες και στρογγυλεμένες οι ιστορίες που διηγούνται, κάποιες είναι προσεγμένες, σκάβουν λίγο περισσότερο στις προσωπικότητες που αναφέρονται και έχουν το ενδιαφέρον τους, ενώ υπάρχουν και αυτές πραγματικά αξίζει να κρατήσουμε για πάντα, με ενδεικτικά παραδείγματα «Ο Λόρενς της Αραβίας», «Η Λίστα του Σίντλερ», «Γκάντι» και «Οργισμένο Είδωλο».

Η ταινία του Ματ Μπράουν, που είχε γυρίσει το αδιάφορο βιογραφικό δράμα «Ο Άνθρωπος που Γνώριζε το Άπειρο» πριν οχτώ χρόνια, έχει το ενδιαφέρον της, καθώς αυτή τη φορά δείχνει να βελτιώνεται και να αποφεύγει τις ευκολίες – παγίδες μιας «σύνοψης Wikipedia», κάτι που οφείλεται ίσως και στο ότι δεν βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, αλλά σε ένα θεατρικό έργο του 2009, εμπνευσμένο απ’ το βιβλίο του καθηγητή Αρμάντ Νικολί.

Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1939 κι ενώ η Γερμανία έχει εισβάλλει στην Πολωνία και η Βρετανία ετοιμάζεται να μπει στον πόλεμο, ο Σίγκμουντ Φρόιντ, που πρόσφατα έχει δραπετεύσει, με την κόρη του, από το ναζιστικό καθεστώς, προσκαλεί στο σπίτι του τον Ιρλανδό ακαδημαϊκό Κ. Σ. Λιούις, στο διαμέρισμα που διαμένει. Τι να γυρεύει άραγε ο άθεος πατέρας της ψυχανάλυσης από έναν μοντέρνο χριστιανό απολογητή και μάλιστα ενώ σκέφτεται σοβαρά την αυτοκτονία λόγω του πόνου απ’ τον καρκίνο του; Οι δυο άνδρες, θα απλώσουν τη συζήτησή τους σε μία σειρά από θέματα, από την ύπαρξη του Θεού, την οντολογία και τις υπαρξιακές τους αγωνίες, μέχρι τις σχέσεις τους με αγαπημένα πρόσωπα.

Ο κράχτης της ταινίας είναι φυσικά ο Άντονι Χόπκινς, υποδυόμενος τον Φρόιντ, κάτι που είχε ξανακάνει πριν από τριάντα χρόνια στη «Χώρα της Σκιάς», αν και ο συμπρωταγωνιστής του Μάθιου Γκουντ, τον συναγωνίζεται στα ίσα. Έτσι, πολλοί θα σκεφτούν ότι για μια ακόμη φορά πρόκειται για μια ταινία ερμηνειών και τίποτα άλλο. Και δεν θα έχουν άδικο, σε μεγάλο βαθμό, παρότι το φιλμ έχει μία συγκροτημένη αφήγηση, αν και οι εκτεταμένες αναδρομές, οι φαντασιώσεις των πρωταγωνιστών, που αναστοχάζονται και βουτούν στο «σκοτεινό δάσος του ασυνειδήτου» και της παιδικής ηλικίας, δεν είναι πάντα αποτελεσματικές, ενώ στα υπέρ είναι το μουντό κλίμα, τα υποφωτισμένα πλάνα που αναδεικνύουν την ψυχική διάθεση των ηρώων, αλλά και των δαιμόνων που κουβαλούν και δεν τους αφήνουν να ησυχάσουν.

Από κει και πέρα, το φιλμ φανερώνει τη θεατρική του καταγωγή, ενώ το σενάριο ορισμένες φορές φλυαρεί, με ένα πινγκ πονγκ από ευφυολογήματα, λογοτεχνικό λόγο και αυτό το, πολλές φορές ανυπόφορο, πάρε δώσε με λόγια μεγάλων ανδρών και κειμένων.

Παρά ταύτα, η ταινία περνάει τις αγωνίες των δυο διάσημων διανοούμενων, αν και οι δυο κοντά ώρες της διάρκειας της ταινίας μοιάζουν υπερβολικές, ενώ στα υπέρ πρέπει να συνυπολογιστούν τόσο η φροντισμένη παραγωγή, όσο και η ανάδειξη του περίεργου κλίματος της εποχής, καθώς ο κόσμος είναι έτοιμος να αρπάξει φωτιά.

Για τον Άντονι Χόπκινς, ο ρόλος είναι βούτυρο στο ψωμί του, αλλά τίποτα περισσότερο, ενώ για τον Μάθιου Γκουντ, ο ρόλος του Λιούις (μετέπειτα δημιουργού των «Χρονικών της Νάρνια»), είναι μία πρόκληση την οποία αξιοποιεί σε μεγάλο βαθμό, με τη μετρημένη εσωτερική του ερμηνεία.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ο Φρόιντ προσκαλεί τον συγγραφέα Κ. Σ. Λιούις να συζητήσουν. Η συζήτηση κυμαίνεται από την ύπαρξη του Θεού και την ιδιόρρυθμη σχέση του Φρόιντ με την κόρη του, μέχρι την αντισυμβατική σχέση του Λιούις με τη μητέρα του καλύτερου του φίλου.

ΑΠΕ ΜΠΕ / Χάρης Αναγνωστάκης