Από την αρχή της προηγούμενης δεκαετίας και με συνεχώς αυξανόμενους ρυθμούς, παρατηρήθηκαν φαινόμενα ίδρυσης εταιριών, ή μεταφοράς υπαρχουσών, σε κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς.
Η περίπτωση της Βουλγαρίας παρουσίασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Έλληνες επιχειρηματίες με ευνοικότερες φορολογικές παροχές σε πολλές περιπτώσεις αλλά και μειονεκτήματα.
Τα Πλεονεκτήματα
Κοινό μυστικό αποτελεί το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα, επέλεξαν το δρόμο της μετανάστευσης, μεταφέροντας (;) το σύνολο των δραστηριοτήτων τους στη γείτονα χώρα προκειμένου να απολαύσουν τα φορολογικά προνόμια που τους παρέχει το εκεί καθεστώς, καθώς και τα μειωμένα κόστη, εργατικά και λειτουργικά. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα είναι:
- Μειωμένο εργατικό κόστος. Σήμερα λόγου χάρη, η αμοιβή ενός εργατοτεχνίτη ανέρχεται στα 350 €
- Χαμηλές εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές.
- Μικρότερο κόστος αρκετών συντελεστών παραγωγής π.χ. Ηλεκτρική ενέργεια.
- Μικρό λειτουργικό κόστος διοίκησης.
- Μικρότερη γραφειοκρατία στην ίδρυση και διαχείριση εταιρειών. Όλα τα επαγγέλματα είναι ανοικτά και προσβάσιμα σε όλους. Πχ. δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα και κόστη αγοράς αδειών για ίδρυση μεταφορικής εταιρείας και για το λόγο αυτό πολλές μεταφορικές εταιρείες έχουν εγκατασταθεί στη γείτονα χώρα.
- Σταθερό τραπεζικό σύστημα και ύπαρξη υποκαταστημάτων των Ελληνικών τραπεζών σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Βουλγαρίας.
- Σταθερό φορολογικό σύστημα και χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές. Ενδεικτικά, ο φόρος των εταιρικών κερδών ανέρχεται στο 10% και ο φόρος μερισμάτων στο 5%.
- Η Βουλγαρία έχει συνάψει συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας με τα περισσότερα κράτη.
- Δεν υπάρχουν τεκμήρια διαβίωσης.
- Τέλος ως χώρα κράτος μέλος της Ε.Ε. απολαμβάνει όλα τα πλεονεκτήματα με την ελεύθερη διακίνηση ατόμων, εμπορευμάτων και κεφαλαίων, παράλληλα εντάσσεται σε Ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα και τέλος διατηρεί (άποψη μας) το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα να έχει δικό τη νόμισμα.
Τα Μειονεκτήματα
Πέρα από τα πλεονεκτήματα που μπορεί να αποφέρει μια τέτοια κίνηση, υπάρχουν και σημαντικά μειονεκτήματα από μια ενδεχόμενη ίδρυση εταιρείας, ή μεταφορά έδρας στη Βουλγαρία:
- Δεν υπάρχει εξειδικευμένο και συνεπές ως προς την εργασία προσωπικό.
- Κακές υποδομές.
- Άθλιο οδικό δίκτυο.
Οι Παγίδες
Την ”ευκαιρία από τα μαλλιά” θέλησαν να πιάσουν ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη τέτοιων επιχειρηματικών κινήσεων, δημιουργώντας κυκλώματα που αποτελούνταν κυρίως από δικηγόρους, λογιστές και εταιρείες σύστασης εταιρειών οι οποίο βομβάρδιζαν με πολλαπλά μηνύματα τα e-mail των φυσικών και νομικών προσώπων, υποσχόμενοι γρήγορη και ανέξοδη μεταφορά έδρας ή ίδρυση εταιρείας στη Βουλγαρία.
Οι υποσχέσεις περιλάμβαναν φορολογικές απαλλαγές χωρίς να μεταφερθούν οι δραστηριότητες στη Βουλγαρία. Προτείναν την ίδρυση μιας «εταιρείας σφραγίδα» η οποία δεν θα έχει γραφεία, προσωπικό και φυσικά καμιά δραστηριότητα, πλην της τιμολόγησης και μεταφοράς ανύπαρκτου κόστους στην Ελλάδα.
Το «κόλπο» ήταν το ακόλουθο: Στήνεται μια εταιρεία στη Βουλγαρία Κατόπιν ίδρυαν μια εταιρεία στην Ελλάδα η οποία ήταν θυγατρική της εταιρείας του εξωτερικού η οποία ήταν η μητρική.
Η θυγατρική στην Ελλάδα φορολογείται με βάση το ελληνικό φορολογικό σύστημα, δηλαδή με συντελεστές υψηλότερους σε σχέση με εκείνους της Βουλγαρίας.
Εκτός των άλλων μεθόδων αποφυγής της φορολογίας, η θυγατρική εταιρεία που έχει έδρα την Ελλάδα, προμηθευόταν τιμολόγια από την μητρική του εξωτερικού, τα οποία τα χρησιμοποιούσε για να εκπέσει δαπάνες, από τα ακαθάριστα έσοδά της.
Το «παράθυρο» αυτό κλείνει οριστικά και δεν μπορεί η θυγατρική να εκπέσει τιμολόγια που έχουν εκδοθεί από τη μητρική της, η οποία έχει έδρα σε κράτος με «προνομιακό φορολογικό καθεστώς».
Τέτοιες χώρες είναι εκείνες που ο φορολογικός τους συντελεστής είναι ίσος ή μικρότερος του 50% του ελληνικού φορολογικού συντελεστή. Η Βουλγαρία, παρότι είναι χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χαρακτηρίζεται ως χώρα με «προνομιακό φορολογικό καθεστώς».
Στη Βουλγαρία ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται στο 10% ενώ στην Ελλάδα ο φόρος επί των κερδών ανέρχεται στο 24%. Με την τελευταία απόφασή του ο οργανισμός της Διεθνούς Επίλυσης Διαφορών ΔΕΔ, (ΔΕΔ Θ 1033 – 07/05/2019) απέρριψε δαπάνες από εταιρεία της Βόρειας Ελλάδας, η οποία ήταν θυγατρική εταιρεία με έδρα στη Βουλγαρία. Η ΔΕΔ αναγνώρισε και υιοθέτησε το αποτέλεσμα του φορολογικού ελέγχου και επικύρωσε τον φόρο εισοδήματος που είχαν καταλογίσει οι ελεγκτικές υπηρεσίες.
ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Κατόπιν ελέγχων από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές και μετά από πολλαπλές διαβουλεύσεις των ιθυνόντων, αποφασίστηκε ότι πρακτικές για πλασματική μεταφορά κόστους της μητρικής ή μέσω διαφόρων τεχνασμάτων δεν αναγνωρίζονται από τις ελληνικές αρχές και χαρακτηρίζονται εικονικές από τον έλεγχο. Τέτοιες πρακτικές είναι παράνομες είτε το γνωρίζουν είτε όχι οι επιχειρηματίες.
Σύμφωνα εξάλλου με τις οδηγίες που έχουν δοθεί στους ελεγκτές της ΑΑΔΕ, ο φορολογικός έλεγχος αγνοεί τις συναλλαγές που είναι εμφανές ότι αποτελούν «τεχνητή διευθέτηση», δηλαδή είναι εικονικές, προκειμένου η επιχείρηση να φορολογηθεί με τους συντελεστές του τρίτου Κράτους και όχι με τους συντελεστές που ισχύουν στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί η εικονικότητα, επιβάλλεται κανονικά ο φόρος και άλλες κυρώσεις και έτσι χάνονται τα πλεονεκτήματα που επιχείρησε να κερδίσει ο επιχειρηματίας «μεταφέροντας» στο εξωτερικό τη δραστηριότητά του.
Ακόμη, η εικονική μεταφορά μπορεί να κοστίσει πολύ ακριβότερα, καθώς, εάν ο έλεγχος διαπιστώσει ότι υπάρχουν διανεμηθέντα κέρδη (μερίσματα), τα συγκεκριμένα ποσά θα φορολογηθούν ως κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα με συντελεστές από 9% από το πρώτο ευρώ και έως 44% (για πάνω από 40.000 ευρώ).
Ελέγχονται επίσης οι δαπάνες που επικαλείται η επιχείρηση, οι ενδο ομιλικές και οι διασυνοριακές συναλλαγές μητρικής-θυγατρικής και το πιθανότερο είναι το αποτέλεσμα του ελέγχου, να αυξήσει πολύ περισσότερο τη φορολογητέα ύλη της συγκεκριμένης επιχείρησης.
Παράλληλα οι έλεγχοι της ΑΑΔΕ, από το σύνολο των αυτοκινήτων με πινακίδες Βουλγαρίας, έχουν εντοπίσει 9.500 αυτοκίνητα τα οποία θεωρούνται ύποπτα, για φορολογικές παραβάσεις των ιδιοκτητών τους.
Η συνήθης παράβαση είναι η αποφυγή των τεκμηρίων διαβίωσης, αλλά και η αποφυγή πληρωμής των τελών κυκλοφορίας και του φόρου πολυτελείας, καθώς τα περισσότερα είναι μεγάλου κυβισμού, ενώ φυσικά τα περισσότερα κυκλοφορούν στη Βόρεια Ελλάδα.
Πλέον θα συνυπολογίζονται στην ετήσια τεκμαρτή δαπάνη του ιδιοκτήτη και τα αυτοκίνητα, με ξένες πινακίδες, τα οποία κυκλοφορούν στην Ελλάδα από Έλληνες φορολογούμενους, ενώ θα τους επιβάλλεται και φόρος πολυτελείας.
Τέλος να σημειωθεί ότι η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ότι τα κέρδη μιας επιχείρησης με έδρα τη Βουλγαρία θα φορολογούνται στο όνομα του Έλληνα μετόχου ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα με συντελεστή 24% αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο (πλέον προκαταβολή φόρου 100%) και ποσό 9.500,00 ευρώ μέχρι τις πρώτες 40.000,00 ευρώ και κατόπιν για όλο το πλεονάζον ποσό με συντελεστή 44% για τα φυσικά πρόσωπα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Τα πράγματα επομένως δεν είναι τόσο απλά και η εφορία είναι προ των πυλών στο να ασκήσει τους απαραίτητους ελέγχους για να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για ενεργείς εταιρείες ή εικονικές. Ακόμα και αν μια εταιρεία έχει μεταφέρει την καταστατική της έδρα σε άλλη χώρα και έχει φροντίσει να εγγραφεί στο αντίστοιχο εταιρικό μητρώο της χώρας αυτής, το ελληνικό κράτος μπορεί να τη θεωρήσει φορολογικό κάτοικο Ελλάδος και να απαιτήσει την καταβολή φόρου επί του παγκόσμιου εισοδήματός της. Αυτό θα συμβεί αν η άσκηση της πραγματικής διοίκησης της εταιρείας γίνεται από την Ελλάδα. Τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψιν για τον προσδιορισμό του τόπου άσκησης πραγματικής διοίκησης της εταιρείας είναι, ενδεικτικά:
- ο τόπος άσκησης της καθημερινής διοίκησης,
- ο τόπος λήψης στρατηγικών αποφάσεων,
- ο τόπος πραγματοποίησης της ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων,
- ο τόπος τήρησης βιβλίων και στοιχείων,
- ο τόπος συνεδριάσεων του ΔΣ ή άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης,
- ο τόπος κατοικίας των μελών ΔΣ ή άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης.
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, δύναται να συνεκτιμάται και η κατοικία της πλειοψηφίας των μετόχων ή εταίρων.
Επομένως, πριν από την απόφαση μεταφοράς της έδρας μιας εταιρείας σε άλλη χώρα θα πρέπει να έχει προηγηθεί η μεταφορά της πραγματικής της έδρας στην χώρα αυτή, καθώς το δίκαιο της δεύτερης υπερισχύει της πρώτης, με ό,τι φορολογικές ή νομικές επιπτώσεις αυτό μπορεί να επιφέρει.
Συντάκτης: Θοδωρής Σαλαμάνης *Τομέας Φορολογικών & Λογιστικών Ελέγχων για τη ΦΟΒΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
