Με τον όρο ίλιγγος εννοούμε την ψευδαίσθηση της κίνησης, ενώ το σώμα παραμένει ακίνητο. Αυτό εκδηλώνεται με την αίσθηση της περιστροφής του σώματος, της ώθησης, της τάσης για πτώση ή της αιώρησης προς τα πλάγια, εμπρός, πίσω, πάνω ή κάτω.
Ο ασθενής βέβαια σχεδόν πάντα γνωρίζει ότι τα συμπτώματα αυτά είναι ψευδή και τις περισσότερες φορές, παρότι είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά δεν είναι επικίνδυνα.
Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως (BPPV)
Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως (BPPV) είναι η συνηθέστερη και η πιο απλή αιτία ιλίγγου, που προκαλεί όμως σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα των ασθενών.
Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 50 έως 70 ετών, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τα δύο φύλλα, αλλά και όλες τις ηλικιακές ομάδες. Στην παιδική ηλικία είναι κάτι σπάνιο.
Έχει αυτή την ονομασία γιατί ακριβώς είναι:
- καλοήθης, δηλαδή δεν υποκρύπτει κάποια κακοήθεια
- παροξυσμικός, γιατί διαρκεί μόνον κάποια δευτερόλεπτα
- ίλιγγος, γιατί συνοδεύεται μόνον από αίσθημα περιστροφής, χωρίς πτώση της ακοής ή εμβοές
- θέσεως, γιατί προκαλείται από απότομες κινήσεις της κεφαλής
Ίλιγγος – συμπτώματα
Τα συμπτώματα του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- ζάλη
- ίλιγγο (αίσθηση ότι το άτομο ή το περιβάλλον του περιστρέφεται)
- αστάθεια ή απώλεια ισορροπίας
- ναυτία
- επεισόδια εμέτου
Τα συμπτώματα του BPPV συνήθως διαρκούν ελάχιστα λεπτά ή και δευτερόλεπτα και είναι πιθανός να εξαφανίζονται για ένα διάστημα και στη συνέχεια να επανεμφανίζονται.
Οι συνηθέστερες δραστηριότητες που προκαλούνε τα συμπτώματα του ιλίγγου είναι
- η αλλαγή πλευρού στο κρεβάτι
- η κατάκλιση και η έγερση από το κρεβάτι
- η επίκυψη, π.χ. για να δέσει ο ασθενής τα κορδόνια των παπουτσιών
- η έκταση της κεφαλής, π.χ. για να κοιτάξει ο ασθενής ψηλά σε ένα ράφι, ή για να τοποθετήσεις αντικείμενα σε ψηλό ντουλάπι, για να λούσει τα μαλλιά σε λουτήρα κομμωτηρίου κλπ
Που οφείλεται
Το όργανο ισορροπίας του ανθρώπου είναι ο λαβύρινθος. Μέσα στον λαβύρινθο υπάρχουν τρεις ημικύκλιοι σωλήνες με υγρό, οι οποίοι αντιλαμβάνονται τις κινήσεις στο χώρο και τις μεταδίδουν στον εγκέφαλο, για να ξέρουμε ότι κινούμαστε και προς ποια κατεύθυνση πηγαίνουμε.
Μέσα στους σωλήνες αυτούς υπάρχουνε κάποια μικροσκοπικά πετραδάκια-κρυσταλλάκια σαν κόκκοι ζάχαρης (ωτόλιθοι) που, αν αποκολληθούν από τη θέση τους, πλέουν μέσα στο υγρό και τα μικροκύματα που προκαλεί η κίνησή τους δίνουν την ψευδαίσθηση της κίνησης στον ασθενή, ενώ είναι ακίνητος!
Συνήθως διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα, αν και το αίσθημα της ζάλης μπορεί να παραμείνει για ώρες. Αυτός ο μηχανισμός είναι υπεύθυνος για τον παροξυσμικό ίλιγγο θέσεως.
Πως προκαλείται
Σε νεαρά άτομα, δηλαδή άτομα κάτω των πενήντα ετών, η πλέον συχνή αιτία του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης είναι ο τραυματισμός της κεφαλής ή μία απότομη κίνηση.
Η συχνότητα του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης αυξάνεται με την πρόοδο της ηλικίας και στις περιπτώσεις αυτές συνήθως οφείλεται στην σταδιακή εκφύλιση του λαβυρίνθου του έσω ωτός. Έτσι σε ηλικίες άνω των πενήντα ετών είναι περισσότερο συχνός.
Οι μισές και πλέον περίπου περιπτώσεις του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης καλούνται “ιδιοπαθείς”, που σημαίνει μη αναγνώριση εμφανούς αιτιολογίας.
Διάφοροι ιοι μπορούν να προσβάλουν το έσω ους και πιθανόν να σχετίζονται με την εμφάνιση του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης, όπως οι ιοι που προκαλούνε την αιθουσέα νευρονίτιδα.
Επίσης, διαταραχές αιμάτωσης, καθώς και η νόσος του Menier είναι σημαντικά, αλλά μάλλον ασυνήθη αίτια πρόκλησης του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται από τον ωτορινολαρυγγολόγο με την δοκιμασία DIX-Hallpike. Πρόκειται για έναν χειρισμό κατά τον οποίο ο ασθενής μετακινείται απότομα σε οριζόντια θέση, με το κεφάλι σε υπερέκταση και στραμμένο προς τα δεξιά ή τα αριστερά.
Θεραπεία
Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως δεν χρήζει φαρμακευτικής αγωγής (σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις) αλλά αντιμετωπίζεται με μηχανικούς χειρισμούς που πραγματοποιούνται στον ασθενή στο ιατρείο, με εντυπωσιακά αποτελέσματα σε πολύ μεγάλο ποσοστό ήδη από την πρώτη συνεδρία. Με τους χειρισμούς αυτούς οι ωτόλιθοι (κρυσταλλάκια) που βρίσκονται ελεύθεροι στον ημικύκλιο σωλήνα και προκαλούν τον ίλιγγο, γίνεται προσπάθεια να επανατοποθετηθούν στη θέση τους (ανάταξη) και να παραμείνουν εκεί ούτως ώστε ο ασθενής να μείνει ελεύθερος συμπτωμάτων.
Οι πιο γνωστοί χειρισμοί είναι του Epley και του Semont
Πως επηρεάζει ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης την καθημερινή ζωή
Επί επιμονής του ιλίγγου και μέχρι αποθεραπείας του είναι αναγκαίο να τροποποιηθούν μερικές καθημερινές συνήθειες και δραστηριότητες για να ελεγχθεί αποτελεσματικότερα η πιθανή έκλυση του ιλίγγου.
- Αποφεύγουμε να πλαγιάσουμε στην πλευρά του αυτιού που πάσχει.
- Προσέχουμε τις κινήσεις της κεφαλής στο κομμωτήριο, στον οδοντίατρο, στο γυμναστήριο και το κολυμβητήριο.
- Αποφεύγουμε την έντονη καταπόνηση, το σκύψιμο και το απότομα σήκωμα, καθώς και την κίνηση της κεφαλής σε ακραίες θέσεις. Αποφεύγουμε την έντονη και απότομη κίνηση πάνω, κάτω ή αριστερά, δεξιά.
- Μόλις ξυπνήσουμε το πρωί παραμένουμε στο άκρο του κρεβατιού για ένα με δύο λεπτά πριν σηκωθούμε από το κρεβάτι.
- Αποφεύγουμε να ξαπλώσουμε ύπτια, με την πλάτη μας, χωρίς να υποστηρίζεται ο αυχένας μας από μαξιλάρι
Εάν μετά την επανάληψη των εξετάσεων για ένα χρόνο οι κρίσεις του ιλίγγου δεν έχουν ελεγχθεί ή επανεμφανίζονται ή τα συμπτώματα διαρκούνε για ένα χρόνο ή και περισσότερο, πρέπει να συζητηθεί το ενδεχόμενο χειρουργικής αντιμετώπισης.
Ιωάννης Καλοτεράκης
Χειρούργος Ωτορινολαρυγγολόγος
Υπεύθυνος ΩΡΛ
Τμήματος Κλινικής Άγιος Λουκάς
Κρήτης 30, Ελευθέριο – Κορδελιό, 56334, Θεσσαλονίκη
2310703838, 2310380000
6977515690
yanniskal@yahoo.com
Κύρια Φωτογραφία άρθρου από Gerd Altmann
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
