Ιρβιν Γιάλομ Η μάνα και το νόημα της ζωής (βιβλιοκριτική Άγγ. Μάντζιου)

Ιρβιν Γιάλομ Η μάνα και το νόημα της ζωής (βιβλιοκριτική Άγγ. Μάντζιου)

Κριτική Απόψεις

Εικόνες νοσοκομείου και φυγής σε μια παιδική ανέμελη ηλικία, ταξίδι με το τρενάκι του τρόμου και μια κραυγή «Μάνα, πώς τα πήγα?» ο συγγραφέας ξυπνά από το όνειρο και ξυπνούν οι αναμνήσεις της ζωής με τη μητέρα του, της ζωής της μητέρας του στον οίκο ευγηρίας όταν τυφλή αγγίζει τα βιβλία του και η εσωτερική συνομιλία τους, αποκαλύπτει τις ενοχές για το πρόσωπό της, την απόρριψή του, το εξομολογητικό ύφος της ερώτησης «ποιο είναι το νόημα της ζωής μου?». Η Ρωσικής καταγωγής μετανάστρια στην Αμερική μητέρα του, καταπιεστική και αμόρφωτη, πεθαμένη εδώ και μια δεκαετία έρχεται στη σκέψη του ψυχοθεραπευτή βασανιστικά και προσπαθώντας να ερμηνεύσει το όνειρό του αντιλαμβάνεται ότι ο στόχος της ζωής του, ήταν η αποδοχή της μητέρας του. Η εσωτερική συνομιλία τους, αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο του διαισθητικού, δοτικού συμβόλου που βλέπει το όνειρο της παιδικής κραυγής, στο όνειρο της ενήλικης ζωής και οι κανόνες ανατρέπονται.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, η ανάμνηση ενός καθηγητή ψυχοθεραπευτή, που σχετίζεται με το πρόσωπο για να κατανοήσει την παθολογία του, διδάσκεται από τους ασθενείς και διδάσκει παράλληλα τους νεαρούς γιατρούς την τέχνη του να ακούς. Η σχέση του γιατρού με την καρκινοπαθή Πώλα, περιγράφεται έντονα και συναισθηματικά «Η Πώλα ήταν η εταίρα που με μύησε στο θάνατο.» ομολογεί ο συγγραφέας και περιγράφει τόσο συγκινητικά τις συνομιλίες τους, σκέψεις και συμβάντα της ζωής της που συναντούν δικές του αναμνήσεις και εμπειρίες της νεανικής του ηλικίας. Σκέψεις για τη ζωή, τους ανθρώπους που αγαπάμε και δεν θέλουμε να πονέσουν, γαλήνιες συνομιλίες που ακολουθούν τον θεραπευτή και τον καθοδηγούν τρυφερά, όταν ο ίδιος έρχεται αντιμέτωπος με το θάνατο της μητέρας του. Η αξία της φιλίας και ο πόνος που δεν μπόρεσε ρητά να εκφράσει το ευχαριστώ στο πρόσωπό της γιατί στο μεταξύ απασχολημένος με τα ζητήματα της καριέρας και της οικογένειας, πληροφορείται το θάνατό της από το γιο της.

Στο τρίτο κεφάλαιο ο συγγραφέας μεταφέρει προσωπικές εμπειρίες με τις ομάδες εργοθεραπείας και το βίωμα του θανάτου της μητέρας του, την ανάγκη να μοιραστεί τη θλίψη που νιώθει με τους ασθενείς του. Ο τόνος είναι άμεσος, ειλικρινής, ιδίως όταν μιλά για τη γραφειοκρατία του συστήματος υγείας και τον περιορισμένο ρόλο του γιατρού ως προς τα θεραπευτικά αποτελέσματα και την έρευνα. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, ο στοχασμός του ρόλου του ως γιατρού, οι στόχοι του και τα συναισθήματά του, εκφράζουν προβληματισμούς για θέματα όπως οι σχέσεις των ανθρώπων, η ασθένεια, το νόημα, ο κόσμος.

Στο κεφάλαιο «Εφτά μαθήματα πένθους για προχωρημένους», αφηγείται την επώδυνη διαχείριση της απώλειας αγαπημένου προσώπου, τόσο από την πλευρά του ασθενούς όσο και από φιλοσοφική ιατρική επιστημονική πλευρά, του ρόλου του ψυχοθεραπευτή, να οδηγήσει στην απαγγίστρωση και στη ζωή τους θεραπευόμενους μέσα από συζητήσεις προσωπικής βίωσης των σταδίων του πόνου γιατί «η ιδέα του θανάτου μπορεί να μας σώσει.» Οι λογοτεχνικές αναφορές, η ερμηνεία των ονείρων, η επιστημονική μέθοδος των συνεδριών και η προσωπική εμπλοκή στο παράδειγμα της Αϊρίν, δίνουν μια εναργέστερη εικόνα αυτού του βαθύτατα υπαρξιακού φασματικού κύκλου της ζωής και του θανάτου,των ορίων της ανθρώπινης μοίρας.

Στο πέμπτο κεφάλαιο ο ψυχοθεραπευτής και καθηγητής του πανεπιστημίου Στάνφορντ, χρησιμοποιεί το «προσωπείο» του Έρνεστ Λας,κεντρικού ήρωα του μυθιστορήματος «Στο ντιβάνι»(2002),για να περιγράψει τη διπλή έκθεση τόσο του θεραπευόμενου όσο και του θεραπευτή του οποίου πολλές φορές αμφισβητούνται οι επιστημονικές επιλογές και από τον καχύποπτο ασθενή, στην περίπτωσή μας μια γυναίκα, αλλά και από τις επιστημονικές ομάδες στο σεμινάριο της αντιμεταβίβασης. Οι διοικητικοί μηχανισμοί και η εμπορευματική πλευρά του συστήματος, η έννοια της υγείας ,η σχέση ασθενή γιατρού ,ο χειρισμός του γιατρού από τον ασθενή οδηγούν πολλές φορές σε αδιέξοδες καταστάσεις κι άλλες φορές, στη συνειδητοποίηση ορίων, αξιών, ταυτότητας και επαναπροσδιορίζονται οι διαδρομές βιωματικών διεργασιών στο ασυνείδητο.

Στο κεφάλαιο Η κατάρα της Ουγγαρέζικης γάτας, ο συγγραφέας έρχεται αντιμέτωπος με βαθύτερους φόβους ενός ασθενή που έχει αποφασίσει να διακόψει την ψυχοθεραπεία και αυτή η ματαίωση ξυπνά αντίστοιχα στη συνείδηση του γιατρού, τις δικές του απωθήσεις συμβόλων, προσώπων, αξιών. Η αντίδρασή του, ο ρόλος του ως γιατρού να διερευνά σκοτεινές περιοχές του ασυνειδήτου,τον φέρνουν αντιμέτωπο με τη φιλοσοφική διάσταση του θανάτου και της κατάφασης της ζωής. Η σκέψη του Νίτσε,οι λογοτεχνικές αναφορές, η περιγραφή των ηλικιακών σταδίων και η οπτική του θανάτου αλλά κυρίως η συνάντηση με τον άλλον είναι στοιχεία λυτρωτικά που οδηγούν στη δράση της ζωής, στην Επικούρεια θέση, στην ερμηνεία των ονείρων γιατί όλες οι ζωές αξίζουν την πληρότητα της απόλαυσης όταν αφήσουμε τους φόβους να πάνε στο καλό και να μην ξαναγυρίσουν.

Το βιβλίο «Η μάνα και το νόημα της Ζωής» παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί δίνει απαντήσεις σε αρχετυπικούς φόβους ως προς το νόημα της ζωής και τη διάσταση του θανάτου. Δεν είναι το καλύτερο βιβλίο του συγγραφέα, αλλά ενθαρρύνει τον αναγνώστη στη διερεύνηση σκοτεινών πλευρών μέσα από το διάλογο που μπορούν να σου προσφέρουν έμπειροι ψυχοθεραπευτές όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα και πάντα οι καλοί φίλοι, ο ίδιος σου ο εαυτός στη διαδικασία ψυχοθεραπείας που δεν είναι μόνο μόδα και χρήματα.

ΊΡΒΙΝ ΓΙΑΛΟΜ
Η ΜΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΑΝΔΡΙΤΣΑΝΟΥ- ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΡΒΑΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ
IRVIN D. YALOM
MOMMA AND THE MEANING OF LIFE

Ακολουθήστε το cityportal.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις Διαβάστε για Συναυλίες, Σινεμά, Θέατρο, βιβλία, τέχνες, εκδρομές στην ατζέντα (ημερολόγιο) αλλά και όλα τα Τελευταία νέα από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον Κόσμο, σήμερα, τώρα που συμβαίνουν.

 

Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε