Το νέο έργο της Κατερίνας Ζαχαροπούλου με τίτλο «Petronella Oortman» παρουσιάζεται στα Λουτρά Παράδεισος (Μπέη Χαμάμ), σε επιμέλεια της διευθύντριας του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Συραγούς Τσιάρα.
Με αφετηρία της το αυθεντικό κουκλόσπιτο της Πετρονέλα, έργο του 1690, που εκτίθεται στο Rijksmuseum του Άμστερνταμ, δημιούργησε έναν χώρο που σχοινοβατεί ανάμεσα στην πραγματικότητα και το παραμύθι.
Στην έκθεση που πραγματοποιείται, η γνωστή εικαστικός καταθέτει μέσα από οκτώ βιντεοτοιχογραφίες και μία εγκατάσταση, μια σπονδυλωτή οπτική αφήγηση σκηνών από τη ζωή της Petronella Oortman, μιας γυναίκας όπως τόσες άλλες.
Μια αφήγηση σκηνών από τη ζωή της γυναίκας της διπλανής πόρτας.
Ακολουθεί συνέντευξη – συζήτηση της Κατερίνας Ζαχαροπούλου και της Συραγούς Τσιάρα με την Μαρία Κενανίδου για το περιοδικό CITY.
Ποια η σχέση με την προηγούμενη δουλειά σου;
Κ.Ζ. : Δεν έχει άμεση σχέση με την προηγούμενη δουλειά. Από το 2000 μέχρι εδώ φαίνεται ότι υπάρχει μια κοινή βάση που είναι η μεταμφίεση, η μεταφορά, η μετατροπή έννοιες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής μου. Όλα αυτά τα χρόνια αναδύεται όλο και περισσότερο επίμονα, έντονα και σχεδόν αυτόνομα η έννοια των πολλαπλών προσώπων-προσωπείων μέσα στην ανθρώπινη ζωή, είτε ιδιωτικά είτε δημόσια… Στη δουλειά μου εκφράζονται αυτές οι περσόνες, όπως το 2000 με τις νύφες… Έχει να κάνει με το παραμύθι, με το στοιχείο των μεταμφιέσεων, για τις οποίες μιλά η κυρία Τσιάρα. Κατά την περίοδο δημιουργίας του έργου, έπρεπε να εισβάλω, να βιώσω, να διεισδύσω και να βγω από αυτή τη προσωπικότητα.
Πώς εντάσσεται η δουλειά της κ. Ζαχαροπούλου στα ζητήματα έμφυλων ταυτοτήτων που αποτελούν εκθεσιακό πυρήνα για το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης
Σ. ΤΣ: Τα τελευταία χρόνια τα ζητήματα έμφυλων ταυτοτήτων αποτελούν πυρήνα και εκθεσιακό και ερευνητικό για το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης… βλέπε τις προηγούμενες εκθέσεις των καλλιτεχνών που έχουν παρουσιαστεί μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, όπως της Λίζης Καλλιγά ή της Νίκης Καναγκίνη. Η αναζήτηση της γυναικείας υποκειμενικότητας της Κατερίνας Ζαχαροπούλου με το έργο «Petronella Oortman» διερευνά ζητήματα που άπτονται στον πυρήνα του προβληματισμού που θέτει το Κέντρο, τόσο σε εκθεσιακό, όσο και σε θεωρητικό επίπεδο, όπως η συγκρότηση των έμφυλων ταυτοτήτων, η σχέση ιδιωτικού και δημόσιου πεδίου και ο ρόλος της μνήμης –προσωπικής και συλλογικής- στην καλλιτεχνική πράξη. Η έκθεση της Κατερίνας ενισχύει αυτό, ώστε να φαίνονται οι τρόποι εκδραμάτισης του φύλου, πώς αυτές πραγματοποιούνται και υλοποιούνται. Αυτό επίσης έχει σχέση και με την επιλογή του μέσου της Κατερίνας, που έχει να κάνει και με το χώρο: σωμάτων, αισθήσεων, πραγμάτων. Σαν το σπίτι που κατασκευάζει η Oortman να είναι μια μεταφορά, που η Κατερίνα το εξελίσσει μέσα στο χώρο που επιλέγει να το ενσωματώσει, στο χώρο του χαμάμ.
Ποια η εμπλοκή ιδιωτικού και δημόσιου στο έργο;
Κ.Z: Δεν πιστεύω ότι η ιδιωτική και δημόσια ζωή απέχουν πολύ η μία από την άλλη… Πρόκειται για την ίδια προσωπικότητα και στο δημόσιο και στο ιδιωτικό χώρο. Είτε ως συμπεριφορά, είτε ως δηλώσεις, πρέπει να βρω μέσω των μεταμφιέσεων ένα πέρασμα από δημόσιο στο ιδιωτικό μέσω του στοχασμού. Και έτσι όπως το σκέφτομαι, ως σύνδεση του έργου με τον συγκεκριμένο χώρο έκθεσής του, μπαίνοντας μέσα στο χαμάμ οι άνθρωποι αποδύονται τα ρούχα τους ως εκφορά δημόσιας ένδυσης και έρχονται σε μια ιδιωτική συνθήκη στο δημόσιο λουτρό, σε μια πιο ιδιωτική στιγμή, δημιουργώντας μια συνθήκη απελευθέρωσης…
Η σύνδεση με Πετρονέλα…
Σ.Τσ: Χρησιμοποιεί με δομικό τρόπο και αχρονικά τα στοιχεία αυτού του μικρόκοσμου σε μια διεργασία υποκειμενοποίησης. Οι βινεοσκοπημένες performances που στο οθωμανικό λουτρό αποτελούν ένα είδος επανεπένδυσης της μνήμης του χώρου, μέσα από πράξεις, χειρονομίες, στάσεις και συμπεριφορές που ορίζουν τη συγκρότηση της έμφυλης υποκειμενικότητας. Η Κατερίνα επιλέγει τη μεταμφίεση ως μέσο οικειοποίησης και εκδραμάτισης των ρόλων που βιώνει. Η Πετρονέλα υπήρξε σύζυγος πλούσιου εμπόρου μεταξιού. Την περίοδο που έφτιαχνε ένα σπίτι σε κάποιο από τα κανάλια του Άμστερνταμ, αποφάσισε να κατασκευάσει συγχρόνως ένα απόλυτο αντίγραφο ακριβώς με τα ίδια υλικά, ακόμη και με ίδιο κομμάτι ύφασμα στα έπιπλα… αυτό το κουκλόσπιτο στοίχισε στην Πετρονέλα λίγο περισσότερο από το πραγματικό της σπίτι. Και αυτό αποτελεί έμμεσα ένα σχόλιο για την έννοια του εγκλωβισμού ή της ιδιοκτησίας.
Πως λειτουργεί σε σχέση με τον θεατή στις μέρες μας;
Κ. Ζ. : Η Πετρονέλα ζει μέσα στο σπίτι της στιγμές, όπως όλοι οι άντρες και οι γυναίκες μέσα στο προσωπικό τους χώρο, και οι στιγμές του ιδιωτικού της βίου μέσω της κοινοποίησής τους στον θεατή, εμπλέκουν το ιδιωτικό και το δημόσιο, όπως και μέσα στο λουτρό οι στιγμές ιδιωτικού και δημόσιου χώρου εμπλέκονται με εκκίνηση την έκθεση του γυμνού σώματος σε δημόσια θέαση, ως στιγμές επικοινωνίας, περισυλλογής είτε συνειδητοποιήσεων. Οι εγκαταστάσεις φιλοξενούν μοναχικές πράξεις, ψυχικές και συναισθηματικές διεργασίες που δεν χρειάζεται η παρουσία τρίτου για να πραγματοποιηθούν, όπως για παράδειγμα ανάγνωση, βηματισμός, καθάρισμα, αναμονή, αναπόληση, κόψιμο νυχιών, γράψιμο βιβλίου… δράσεις που δεν χρειαζόμαστε κοινό. Η μοιρασμένη προς το κοινό μοναχικότητα δημιουργεί μία συνθήκη μοιρασιάς του ιδιωτικού στο δημόσιο που επιτυγχάνεται με μια κοινή συμφωνία ανάμεσα στο θεατή και το έργο. Το Εγώ έχει να κάνει με τον Άλλο. Αν καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε μέσω ταυτίσεων στιγμές της δικής μας προσωπικής ζωής, αν καταφέρουμε να επέλθουμε σε συνειδητοποιήσεις, αν χρειάζεται να μεταμφιεστούμε για να το πετύχουμε, ας το κάνουμε κι αυτό!
Info
Διάρκεια: 26 Μαΐου – 26 Ιουνίου 2011
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
