Κριτική παράστασης Αριστοφάνης – Ηρώνδας: Contra tempo

Θέατρο παραστάσεις, καλοκαίρι 2022 Θεσσαλονίκη: Κριτική της παράστασης «Αριστοφάνης – Ηρώνδας: Contra tempo» που είδαμε στο θέατρο Δάσους

Κωμωδία θεάτρου για το θέατρο, σε μια ανασκόπηση συγκρίσεων εφ’ όλης της ύλης, με αφορμή την αντιπαράθεση δύο ποιητών της αρχαιότητας.

Θεατές, ταξιθέτες, ηθοποιοί, κοινό, πρωταγωνιστές, σκηνοθέτες, συντελεστές, θεατρώνες, άρχοντες, δούλοι, ήρωες, θεοί, ημίθεοι, ποιητές, μύθοι, θεατρικοί αγώνες, έπαθλα και βραβεία, όλα έγιναν ρόλοι και αναφορές, στην παράσταση που παρακολουθήσαμε.

Πολιτική, Ιστορία, οικονομία, θρησκευτικά και κοινωνικά θέματα, διακρίσεις και διαχωρισμοί, συμπεριφορές, χαρακτήρες και πρόσωπα, στον μικροσκοπικό και τηλεσκοπικό φακό εξέτασης και αξιολόγησης, στο φως της τέχνης του θεάτρου και της θεατρικής πράξης.
Παράσταση στον κύκλο του 8ου φεστιβάλ Δάσους του ΚθβΕ. Πρόσκληση στην γιορτή του θεάτρου.

Το σκηνικό, μια φωτισμένη σκηνή θεάτρου και δίπλα ένα όχημα καντίνας, ήταν δηλωτικής πρόθεσης, στην συνειρμικότητα πρόσκλησης / πρόκλησης μιας λαϊκής γιορτής. Σ’ αυτό το τοπίο κινήθηκαν τα πρόσωπα του έργου, πρωταγωνιστές και χορός, χαρακτήρες και τύποι ανθρώπων, σε έναν διασκελισμό εποχών, έργων και κριτηρίων σύγκρισης.

Οι ηθοποιοί φορώντας κοστούμια από διαφορετικές αισθητικές εποχές θεάτρου, επωμίστηκαν πολλούς ρόλους σε ένα ανάλαφρο παιχνίδι ονοματολογιών, ονοματοθεσιών, αριθμολογικών μεταχρονολογιών, παρενδυσίας και μίμησης, υπηρετώντας ένα είδος θεάτρου το οποίο θεωρείται -και είναι- δύσκολο από την φύση του. Κατάφεραν να παρασύρουν τους θεατές σε ένα παραπλανητικό ψευδαισθητικό και ρεαλιστικό, καταγγελτικό και συνενοχικό πεδίο έκθεσης αισθητικής και αισθημάτων, χτυπώντας στην φλέβα της κωμωδίας, σεξουαλική και πολιτική δια-αγωγή, ευθύνη και αντίδραση, αίσθηση και σθένος.

Κέρδισαν την εντύπωση, προκαλώντας το γέλιο των θεατών και την άμεση αντίδραση εκτόνωσης και επιβράβευσης -το χειροκρότημα- , συστήνοντας σκηνές, μονολόγους, σύνολα, με διάφορα κωμικά-ακροβατικά κόλπα: χαρακτηριστικές ατάκες, άσματα, μιμήσεις, εκφράσεις αυτοσχεδιασμών και αυτοσαρκαστικών σχολίων, απόπειρες να ειπωθεί το δυσανάγνωστο αδέξια και να ιδωθεί λοξά η δυσβάστακτη πραγματικότητα μέσα από χαρακτηριστικά στιγμιότυπα δράσης.

Τα χορικά είχαν μια ήσυχης διάστασης μελωδική τροπή και η κίνηση των δύο χορών ή και όλης της ομάδας, ήταν στην ρυθμολογία του μπλεξίματος μιας σάτιρας λαϊκής και απτής. Το κείμενο και η σκηνοθεσία του, η ενσάρκωση των χαρακτήρων και η νοηματοδότηση των λόγων, έδωσαν το αποτέλεσμα μιας σύζευξης κατανοητών γραφικών τύπων.

Στο κάδρο της σύγκρισης των δύο ποιητών, μπήκαν γραμμές αισθητικής, κανόνες γραφής, θεματολογίες και χαρακτήρες του θεάτρου, τρόποι της κωμωδίας, αναφορές σε τραγωδίες και αρχαίους ποιητές (Αισχύλος-Ευριπίδης), εποχές, ιδέες και άνθρωποι. Στο σώμα των συνδέσεων του κειμένου ενσωματώθηκαν και ονοματίστηκαν αποσπάσματα κλασικών θεατρικών έργων μεγάλων δραματουργών, αλλά και στίχοι της σύγχρονης ποίησης, υπογραμμίζοντας την συνέχεια μιας παράδοσης με λαϊκό έρεισμα, εξαίροντας και την τέχνη της ποίησης, ως κάτοπτρο αντανακλάσεων των πολιτικοκοινωνικών κραδασμών και τα ποιήματα, ως πηγή αισθητικής καθαρότητας και παραμυθίας αλλά και τον ρόλο του ποιητή (ο ποιητής ως προφήτης του λαού του, ο καλλιτέχνης ως εκφραστής-οραματιστής μιας εποχής, το έργο ως αποτύπωμα σκέψης και ίχνος αθανασίας).

Με την γκροτέσκα και εκλεπτυσμένη αντιπαράθεση, χρωματίστηκαν αναλόγως, συμπεριφορές και επιλογές, καυτηριάζοντας -στην συγχρονία των καιρών- την εκμετάλλευση, την αδικία, τις ανισότητες, τις συγκρούσεις και πολεμικές συρράξεις, την εξουσία, τα συμφέροντα, την αντίδραση του όχλου. Με τα όπλα της κωμωδίας, την σάτιρα, την κριτική, τον αυτοσαρκασμό, την έκθεση των κακώς κειμένων, την σύγκριση, τον -ρητορικό- αγώνα λόγων, την ειρωνεία, την προοπτική διεξόδου, δόθηκε το στίγμα της κωμωδίας ως ένα ιδιότυπο χαρτί διαχρονικής ανάγνωσης του κόσμου.

Έτσι έκλεισε ο κύκλος της κωμικής σύγκρουσης των αρχαίων ποιητών, Αριστοφάνης – Ηρώνδας σε …Contra tempo.

[Επειδή τα πιο σοβαρά πράγματα τα λέμε στ’ αστεία… να γελάσει…. μ’ ένα αληθινό γέλιο απ’ αυτά που στέλνουν αδιάβαστες υποκρισίες και ενοχές χρόνων. (Άκης Δήμου)

Δυο ποιητές, δυο εποχές, δυο νοοτροπίες σε σύγκρουση. Μια ακροβασία ανάμεσα στο γέλιο και το δάκρυ, ένα θεατρικό γεγονός όπου ο κάθε θεατής καλείται να επιλέξει και να υποστηρίξει τη πλευρά που προτιμά. (Γιάννης Ρήγας) ]

Αριστοφάνης – Ηρώνδας: Contra tempo

Συντελεστές
Δημιουργική σύνθεση κειμένων: Άκης Δήμου
Σκηνοθεσία: Γιάννης Ρήγας
Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξάνδρα Σιάφκου, Αριστοτέλης Καρανάνος
Μουσική-Προσαρμογή στίχων: Γιώργος Χριστιανάκης
Χορογραφία-Επιμέλεια κίνησης: Αναστασία Κελέση
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μουσική διδασκαλία: Χρύσα Τουμανίδου
Διδασκαλία ακροβατικών: Ηλέκτρα Καρτάνου
Βοηθός σκηνοθέτη: Αντρέας Κουτσουρέλης
Βοηθός σκηνογράφων-ενδυματολόγων: Δανάη Πανά
Φωτογραφίες: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου

Η μουσική της παράστασης ηχογραφήθηκε στο studio Royal Alzheimer Hall, με ηχολήπτες τον Τίτο Καργιωτάκη και τον Χρήστο Χαρμπίλα και στο studio M, με ηχολήπτες τον Γιώργο Μάνιο και Βασίλη Στεργίου.

Έπαιξαν οι μουσικοί: Γιώργος Αβραμίδης (τρομπέτα), Γιάννης Μαρίνος (τρομπόνι), Βασίλης Μπαχαρίδης (τύμπανα, κρουστά), Κώστας Τσούγκρας (ακορντεόν), Φώτης Σιώτας (βιολί, βιόλα), Νίκος Βελιώτης (τσέλο), Γιώργος Χριστιανάκης (πιάνο, πλήκτρα, κρουστά, κιθάρα).

Πρωταγωνιστούν (με σειρά εμφάνισης): Ταξιάρχης Χάνος (Αριστοφάνης-Κινησίας), Δημήτρης Πιατάς (Λέλεξ: Δούλος Αριστοφάνη -Μυρρίνη), Σταμάτης Γαρδέλης (Διόνυσος), Κωνσταντίνος Χατζησάββας (Ηρώνδας), Τάσος Χαλκιάς (Ιππώναξ: Δούλος Ηρώνδα- Κέρδωνας)

Διανομή (με σειρά εμφάνισης): Πολυξένη Σπυροπούλου (Ταξιθέτρια), Βιβή Μιτσίτσκα (Σάσα Ψαρομηλίγκου), Μαργαρίτα Αλεξιάδη (Βίττινα), Παναγιώτης Καμμένος (Γάστρωνας- Κότταλος- Δρίμυλος), Νίκος Βατικιώτης (Πυρρίας – Σώμα – Γρύλλος- Κυρία), Ηλέκτρα Καρτάνου (Μητρίχη), Λίνος Μάνεσης (Γύλλη), Μάρα Μαλγαρινού (Λυσιστράτη), Τερέζα Καζιτόρη (Γυναίκα – Κυκνώ – Κυρία), Σπύρος Σιδέρης (Γέρος), Θαλασσινή Βοσταντζόγλου (Μυρρίνη – Γυναίκα), Θεοφανώ Τζαλαβρά (Λαμπιτώ), Γιάννης Τσεμπερλίδης (Κλεονίκη), Βασίλης Παπαδόπουλος (Κήρυκας), Αριστοτέλης Ζαχαράκης (Λαμπρίσκος – Οπίσθιος), Γρηγόρης Παπαδόπουλος (Θράσσα–Πρόβουλος), Βιργινία Ταμπαροπούλου (Μητροτίμη), Ιωάννα Δεμερτζίδου (Μητρώ), Τάσος Τυρογαλάς (Κυρία), Θάνος Κοντογιώργης (Λεωνίδας Χασαλεύρης)

Χορός

• Θίασος Αριστοφάνη: Θαλασσινή Βοσταντζόγλου, Τερέζα Καζιτόρη, Θάνος Κοντογιώργης, Μάρα Μαλγαρινού, Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Βασίλης Παπαδόπουλος, Σπύρος Σιδέρης, Θεοφανώ Τζαλαβρά, Γιάννης Τσεμπερλίδης
• Θίασος Ηρώνδα: Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Νίκος Βατικιώτης, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Αριστοτέλης Ζαχαράκης, Παναγιώτης Καμμένος, Ηλέκτρα Καρτάνου, Λίνος Μάνεσης, Βιργινία Ταμπαροπούλου, Τάσος Τυρογαλάς.

Αριστοφάνης – Ηρώνδας: Contra tempo | κριτική  Αγγέλα Μάντζιου  | cityportal.gr

Προστάτες (ΚΘΒΕ) – κριτική της παράστασης