Κριτική της παράστασης Lemon

Η χειροποίητη θεατρική επιτέλεση, Lemon, έχει συμπληρώσει μεγάλο αριθμό παραστάσεων και συνεχίζει τις εξερευνητικές περιοδείες. Στον γιορτινό της κύκλο, πιάνει σε λιμάνια και σταθμούς, αγκυροβολεί σε πόλεις και χωριά σε χώρους κλειστούς και υπαίθριους-εξωθεατρικούς, αφού μετατοπίζεται εντός και εκτός θεατρικών αιθουσών. Εμείς παρακολουθήσαμε το γεγονός της συνάντησης και θέασης της ιστορίας Lemon, στο θέατρο Αυλαία.

Η ιστορία που αφηγούνται οι δύο ηθοποιοί επί σκηνής, προσαρμοσμένη σε πολλούς ρόλους και με σκηνική οικονομία μέσων, υπό τους ήχους της μουσικής, αντλείται από την λογοτεχνία. Εξιστορείται παραστατικά και με θεατρικά τεχνάσματα η περίπτωση ενός ανθρώπου ο οποίος εγκαταλείφθηκε βρέφος σε ένα καράβι που η ρότα το οδήγησε κάποτε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το έκθετο βρέφος βρέθηκε μέσα σε ένα χαρτοκιβώτιο αφημένο πάνω σε ένα πιάνο στο σαλόνι της πρώτης θέσης. Αυτός που βρέθηκε τυχαία πάνω στο Virginian από έναν ναύτη, (μικρός κύκλος της ανακάλυψης όχι μιας χώρας, αλλά ενός μωρού αγνώστων στοιχείων καταγωγής), έζησε μια ζωή πάνω στο καράβι σχεδόν αθέατος, παρατηρώντας το πλήθος των επιβατών και των πληρωμάτων, παίζοντας πιάνο, πλάθοντας κι ακούγοντας φανταστικές και πραγματικές ιστορίες δικές του και άλλων ανθρώπων. Του χαρίστηκε το όνομα του ναύτη που τον βοήθησε να επιζήσει και επιπρόσθετα ονοματίστηκε με το όνομα-λογότυπο μιας εμπορικής φίρμας, ζωγραφισμένης πάνω στο χαρτόκουτο στο οποίο βρέθηκε (T. D. Lemons) κι ενός αριθμού, 1900 (millenovecento), δηλωτικό της έναρξης μιας νέας -τότε- εποχής. Μέσα στο πλοίο αυτό έζησε για όλη του την ζωή, ο αριθμός που έγινε όνομα κι όταν του δόθηκε η ευκαιρία-δυνατότητα- προτροπή να βγει στον κόσμο της στεριάς, αρνήθηκε να εγκαταλείψει το ιδιότυπο σπίτι (πλοίο-πιάνο), επιλέγοντας να ανατιναχθεί μαζί με το άχρηστο κουφάρι του παροπλισμένου πλοίου.

Φαντάσου λοιπόν ότι σε μια παλαιά εποχή ανεβαίνεις σε ένα ατμόπλοιο για ένα υπερατλαντικό ταξίδι στην άλλη άκρη του ωκεανού, τότε που τα δηλωμένα με διάφορες προθέσεις ταξίδια, εγγεγραμμένα στο ταξικό κοινωνικό οικονομικό πολιτικό σύστημα της συγκυρίας εκείνης, γίνονταν οργανωμένα ή μη, είτε εξ ανάγκης, για επιβίωση- αναζήτηση καλύτερης τύχης, διεκπεραιώνοντας εμπορικές συναλλαγές, εξυπηρετώντας αποστολές, αναθέσεις, είτε ένεκα επιθυμίας, ως απόφαση επιλογής για αναψυχή, εμπειρία, γνώση, εξερεύνηση και περιπέτεια…

Έτσι κάπως μια νύχτα στο θέατρο, επιβιβαστήκαμε νοερά σε ένα τέτοιο καράβι και ξανακούσαμε μια ιστορία με πολλές αποχρώσεις. Βρεθήκαμε να ταξιδεύουμε στον ωκεανό ξορκίζοντας φόβους με την συνοδεία μουσικής της εποχής της τζαζ και των μοντέρνων ρυθμών.

Η ιστορία ξεκίνησε ως αναδρομική αφήγηση ανάμνησης και συνάντησης, από το τέλος προς την αρχή. Οι δύο ηθοποιοί της παράστασης με συγχρονισμένα αντανακλαστικά και συγχρωτισμένη αίσθηση, έδωσαν αληθοφάνεια στο δρώμενο και άνοιξαν τις απαιτούμενες ρωγμές συγκίνησης ελέγχοντας την συναισθηματική αντίδραση και επίδραση, ενθαρρύνοντας την αμεσότητα συμμετοχής των θεατών. Η ενέργεια συγκεντρώθηκε και αναπτύχθηκε σπειροειδώς σε σκηνές δράσης με μια ποικιλία αισθημάτων και αισθήσεων ιδιαίτερα εκφραστική.

Με την εναργή τους αλληλεπίδραση έδωσαν ένταση στις περιπέτειες τις οποίες μας αφηγήθηκαν με φωνές, εκφράσεις και προσωπεία ρόλων που άγγιξαν ουσιαστικά το οικείο και το παράδοξο, το κωμικό και δραματικό στοιχείο. Με τα τεχνάσματά τους έχρισαν ποιοτικές βαθμίδες συναισθηματικών εναλλαγών. Χρωμάτισαν με τα μαγικά κόλπα του θεάτρου τον κώδικα αφήγησης φτιάχνοντας με τα σώματα και ποικίλες φωνές, το περιβάλλον και την ατμόσφαιρα, ανοίγοντας τις θεματικές σε σκηνές δυναμικές και άλλες ήσυχες, εσωτερικές, πιο μελαγχολικές στην ειδολογική επίγνωση καθολικότητάς τους.
Ο σκηνικός διάκοσμος ήταν λιτός. Διακρίνονταν ως σκηνικά αντικείμενα, κομμένα λεμόνια, όγκοι από κιβώτια με δηλωτικές επιγραφές (προοικονομώντας το τέλος της ιστορίας), ένα πιάνο -πολυεργαλείο, καταφύγιο και εστία, ένας παγκόσμιος χάρτης χρωματισμένος με απαλά χρώματα. Ένας χάρτης σαν εκείνους τους σχολικούς, μιας περασμένης εποχής, όπου οι δάσκαλοι μας μάθαιναν την γεωγραφία του κόσμου, σημαδεύοντας ηπείρους, χώρες, ωκεανούς, διαδρομές, αποστάσεις, σημειώνοντας και δείχνοντας με την βέργα τους σύνορα και σημεία στις γραμμές των οριζόντων, εξάπτοντας φαντασία και ενεργοποιώντας αντιδράσεις μελλοντικών επιλογών.

Εντός αυτού του πεδίου οι σκηνοθετικές γραμμές έδειξαν τα πρωταρχικά στοιχεία της θεατρικής συνέργειας. Συνάντηση ανθρώπων στον κύκλο ενός παραμυθιού με το χάρισμα της παραστατικής αφήγησης μιας ιστορίας, αίσθηση μοιράσματος της ενισχυτικής επίδρασης μιας βιωματικής διαδικασίας.

Ο απλός τρόπος της αφήγησης, μια ισόρροπη αντανακλαστική παιχνιδιάρικη διάθεση αποκάλυψης και απόκρυψης κωδίκων, μια λεπτή διαισθητική ένταση για τις συνιστώσες των ορίων του κόσμου και το ταξίδι της ζωής, συγκίνηση, ανάμνηση, βίωμα και εμπειρία συμμετοχής, όλα προσφέρθηκαν και αφέθηκαν σε συγκρίσεις, αντιπαραβολές και αναλογίες πάνω σε υφές αισθημάτων, ανακαλώντας αδρά μυρωδιές, τόπους, τύπους ταξιδιωτών, κοψιές και συμπεριφορές ανθρώπων, συμβολισμούς, διαθέσεις.

Τα φώτα έσβησαν. Οι ηθοποιοί μίλησαν για τον τρόπο και τους χώρους που επιλέγουν προκειμένου να συναντηθούν στο ταξίδι με τους θεατές τους.

Πριν φύγουμε από την αίθουσα μια κοπέλα είπε στις δύο φίλες της -Δεν ξέρω γιατί, αλλά έκλαψα. Αποχωρώντας από την αίθουσα του θεάτρου γυρίσαμε για λίγο πίσω. Είδαμε τα τρία κορίτσια καθισμένα στη δεύτερη σειρά να κοιτάζουν προς την άδεια σκηνή. Τα βλέμματα πολλαπλασιάστηκαν όπως κοιτάζει κανείς σ’ ένα πρίσμα. Ύστερα βγήκαμε στους δρόμους που ηχούσαν οι πανηγυρισμοί κάποιων φιλάθλων για την νίκη της ομάδας τους. Αντήχησαν στην νύχτα οι φωνές, μεγεθύνθηκαν εικόνες, αισθήματα, αυτά που καταγράφει αενάως η ζωή και αποτυπώνει η τέχνη.

Συντελεστές
Ιδέα – Καλλιτεχνική Διεύθυνση – Σκηνική Προσαρμογή: Μελαχρινός Βελέντζας
Συγγραφέας: Alessandro Baricco
Mετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου
Διασκευή – Σκηνοθεσία – Κίνηση: Γεωργία Τσαγκαράκη
Σκηνογραφία: Νατάσα Τσιντικίδη
Κατασκευή πιάνο: Θωμάς Μαριάς
Κοστούμια: Κέλλυ Σταματοπούλου
Ήχος – Φώτα: Λευτέρης Δούρος
Χορηγίες: Κατερίνα Ποδηματά
Παίζουν: Μελαχρινός Βελέντζας (1900) & Γιώργος Δρίβας (Τιμ Τούνυ)
Παραγωγή: MV Productions

• Από την Ικαρία ανταπόκριση
  

🍋 Πιστεύουμε ότι θέατρο υπάρχει όπου υπάρχουν θεατές. Ταξιδεύουμε κυρίως σε αποκεντρωμένες περιοχές της Ελλάδας προσαρμόζοντας την ιστορία του πιανίστα 1900 στον κάθε φορά διαφορετικό τόπο (site-adaptive theatre) και δημιουργώντας μία πρωτότυπη εμπειρία για τους θεατές. Επιθυμία μας είναι να παρουσιάσουμε αυτό το έργο σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές των οποίων οι κάτοικοι είναι αποκλεισμένοι από τη δυνατότητα να βλέπουν συχνά θέατρο, αποκλεισμένοι από μία πολιτιστική δυνατότητα.
Παρακολουθώντας τη θεατρική παράσταση Lemon, υποστηρίζετε την πολιτιστική μας πρόταση για ένα θέατρο ενεργό, με κοινωνικό αποτύπωμα (socially-engaged theatre) και προσβάσιμο στους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών 🍋

• Σε εργοστάσιο συσκευασίας λεμονιών
  

Lemon | Κριτική της παράστασης  Αγγέλα Μάντζιου