Ξεναγήσεις στην Έκθεση του ΜΙΕΤ: Το χρηματοκιβώτιο. Από την ιστορία μια οικογένειας στην ιστορία μιας εποχής.

Η έκθεση παρουσιάζει μια ιστορία μυστηρίου όπου πρωταγωνιστεί το περιεχόμενο ενός χρηματοκιβωτίου. Ερμητικά κλειστό, ξεχασμένο για περίπου εκατό χρόνια μέσα στην αποθήκη ενός παλιού αρχοντικού της Σύρου, ανοίχτηκε πριν από τρία χρόνια, χάρη στην περιέργεια ενός ανθρώπου, που από μικρό παιδί φλεγόταν να ανακαλύψει τους θησαυρούς που έκρυβε: του Άγι Τσουρού, η οικογένεια του οποίου είχε αγοράσει το αρχοντικό στις αρχές της δεκαετίας του 1960.

 

Τα ευρήματα –μακράν του να είναι ράβδοι χρυσού– αφηγούνται την ιστορία μιας άλλης οικογένειας, από τις πιο σημαντικές της Σύρας του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, της οικογένειας του Αθανάσιου Λαδόπουλου (εγγονού ενός εμπόρου της Θεσσαλονίκης που μετακόμισε το 1823 στην τότε ανεγειρόμενη Ερμούπολη) και της συζύγου του Όλγας (κόρης του γνωστού δημάρχου Ερμούπολης Δημήτριου Βαφιαδάκη): μιας μεγαλοαστικής οικογένειας που κυριάρχησε στην εκπληκτική άνθηση της Σύρου τον 19ο αιώνα, με σημαντικές εμπορικές, τραπεζικές, βιομηχανικές και εφοπλιστικές δραστηριότητες καθώς και σημαίνουσα τοπική και εθνική πολιτική δράση.

 

Το χρηματοκιβώτιο φαίνεται πως κλειδώθηκε για τελευταία φορά μετά το 1926, παρόλο που μέλη της οικογένειας επισκέπτονταν και στις επόμενες δεκαετίες το σπίτι στα Χρούσσα – έναν οικισμό με πολλά παραδοσιακά σπίτια και μεγαλοπρεπή αρχοντικά. Η οικογένεια του Τσουρού αγόρασε το σπίτι αυτό από την κόρη του Λαδόπουλου Σμαράγδα στα 1960 και από τότε ξεκίνησε για τον 8χρονο Άγι η περιπετειώδης σχέση του με το χρηματοκιβώτιο.

 

Σπάνια έγγραφα, προσωπική αλληλογραφία, ερασιτεχνικές φωτογραφίες, καρποστάλ από ταξίδια της οικογένειας, όπλα, αρχαία νομίσματα, μετάλλια και ποικίλα προσωπικά αντικείμενα  λειτουργούν σαν «χρονοκάψουλα» και προσφέρουν μια περιήγηση σε έναν ενίοτε αυστηρά προσωπικό “θησαυρό” μιας άλλης εποχής· τότε που η Ερμούπολη της Σύρου ήταν το πρώτο αστικό κέντρο με τη μεγαλύτερη οικονομική, βιομηχανική, κοινωνική και πολεοδομική ανάπτυξη στην ελεύθερη Ελλάδα. Μέσα σε ένα ξύλινο κουτί υπήρχαν 250 περίπου αρνητικά, τα περισσότερα τύπου roll-film 122, format 9×12 εκ. (σε κυκλοφορία από το 1903), με βάση ζελατίνας. Οι φωτογραφίες αυτές τραβήχτηκαν με μηχανή τύπου box camera.

 

Εντοπίσθηκαν επίσης σημαντικά έγγραφα: συμβόλαια αγοράς οικημάτων και οικοπέδων, μετοχές της Ελληνικής Ακτοπλοΐας, ο πίνακας διανομής της περιουσίας του Δημήτρη Βαφιαδάκη και η χειρόγραφη διαθήκη του γαμπρού του Αθανάσιου Λαδόπουλου –ενδεικτικά του πλούτου τους– αλλά και διάφορα εφήμερα τεκμήρια, όπως καθημερινοί λογαριασμοί και καταστάσεις εξόδων του νοικοκυριού, πληρωμές διδάκτρων και διαμονής σε σχολείο στην Ελβετία, αλληλογραφία με δικηγόρους, τράπεζες και συνεργάτες.

 

Η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το  2018 στην Αίθουσα Τέχνης Γ. & Ε. Βάτη στη Σύρο, σε συνεργασία με τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και  το Τμήμα Πολιτισμού της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.