*Της Αικατερίνης Χρηστίδη, ειδικής καρδιολόγου
Η μαγνητική τομογραφία καρδιάς (Cardiac Magnetic Resonance, CMR) είναι μια εξειδικευμένη, μη επεμβατική, απεικονιστική μέθοδος που επιτρέπει ταυτόχρονα τη μελέτη της ανατομίας, την ακριβή εκτίμηση της λειτουργίας και τον χαρακτηρισμό των ιστών της καρδιάς. Είναι ασφαλής, ανώδυνη, δεν απαιτεί ειδική προετοιμασία και δεν εκθέτει τον ασθενή σε ιονίζουσα ακτινοβολία. Η κλινική της σημασία φαίνεται από τις ολοένα και περισσότερες εξετάσεις που διενεργούνται παγκοσμίως.
Πώς λειτουργεί η μαγνητική τομογραφία καρδιάς;
Ο μαγνητικός τομογράφος χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία και ραδιοκύματα για την παραγωγή τρισδιάστατων δεδομένων που μεταφράζονται σε εικόνες υψηλής ευκρίνειας από έναν υπολογιστή με ειδικό λογισμικό. Στις περισσότερες περιπτώσεις χορηγείται σκιαγραφική ουσία (γαδολίνιο) για τη λήψη περαιτέρω πληροφοριών.
Πότε κάνουμε μαγνητική τομογραφία καρδιάς;
Οι κυριότερες ενδείξεις της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς είναι:
- η εκτίμηση της καρδιακής ανατομίας και λειτουργίας
- η διερεύνηση των αιτιών της καρδιακής ανεπάρκειας ή αρρυθμίας
- η μυοκαρδίτιδα (φλεγμονή της καρδιάς) και οι μυοκαρδιοπάθειες (παθήσεις του καρδιακού μυός, κληρονομικές ή επίκτητες)
- οι διηθητικές νόσοι (σαρκοείδωση, αμυλοείδωση)
- ο έλεγχος της βιωσιμότητας του μυοκαρδίου έπειτα από έμφραγμα
- οι συγγενείς καρδιοπάθειες (εκ γενετής ανωμαλίες διάπλασης της καρδιάς είτε πριν από χειρουργική επέμβαση είτε μετά για μακροχρόνια παρακολούθηση)
- οι παθήσεις των μεγάλων αγγείων (π.χ. διάγνωση και παρακολούθηση ανευρυσμάτων θωρακικής αορτής)
- οι παθήσεις του περικαρδίου, όπως φλεγμονή (περικαρδίτιδα)
- οι παθήσεις των καρδιακών βαλβίδων
- η καρδιαγγειακή προσβολή σε ασθενείς με συστηματικά νοσήματα (π.χ. συστηματικό ερυθηματώδη λύκο)
- ο προσδιορισμός του φορτίου σιδήρου σε πολυμεταγγιζόμενους ασθενείς
- οι καρδιακοί όγκοι/θρόμβοι
Πώς, πότε και γιατί κάνουμε δυναμική μαγνητική τομογραφία καρδιάς με αδενοσίνη (adenosine stress perfusion CMR);
Κατά τη διάρκεια της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς χορηγείται ένα φάρμακο, η αδενοσίνη, που αυξάνει το έργο της καρδιάς, όπως θα γινόταν αν ο ασθενής περπατούσε στον τάπητα κατά τη δοκιμασία κόπωσης.
Οι ενδείξεις είναι:
- η ανίχνευση ή ο αποκλεισμός ισχαιμίας του μυοκαρδίου
- μετά από έμφραγμα πριν από επέμβαση επαναιμάτωσης (αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent, bypass)
- στηθαγχικά ενοχλήματα στο πλαίσιο μυοκαρδιοπαθειών
Το βασικό πλεονέκτημα της εξέτασης είναι η υψηλότερη ευαισθησία και ειδικότητα σε σχέση με τις υπόλοιπες μεθόδους δυναμικής απεικόνισης (stress echo, σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου) για την εκτίμηση της αιμάτωσης του μυοκαρδίου, καθώς και η δυνατότητα ανάδειξης ακόμα και μικρών ισχαιμικών περιοχών και ουλών του μυοκαρδίου.
Πόσο διαρκεί;
Η εξέταση διαρκεί περίπου 50-60 λεπτά.
Υπάρχουν περιορισμοί για τη διενέργεια της εξέτασης;
Παρότι η μαγνητική τομογραφία καρδιάς είναι πολύ ασφαλής εξέταση, υπάρχουν ομάδες ασθενών στους οποίους αντενδείκνυται. Συγκεκριμένα, σε ασθενείς με:
- βηματοδότη ή απινιδωτή που δεν είναι συμβατός με το περιβάλλον του μαγνητικού τομογράφου
- αντλίες ινσουλίνης
- κοχλιακά εμφυτεύματα, αγγειακά κλιπς στον εγκέφαλο, μεταλλικά θραύσματα στο σώμα
- σοβαρού βαθμού νεφρική ανεπάρκεια
Η κλειστοφοβία δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη, καθώς με σωστή προετοιμασία οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να ολοκληρώσουν την εξέταση. Έγκυοι μπορούν επίσης να υποβληθούν στην εξέταση υπό προϋποθέσεις.
Δυναμική (stress) μαγνητική τομογραφία καρδιάς ή αξονική στεφανιογραφία;
Εξαρτάται από την πληροφορία που θέλουμε να αντλήσουμε. Σε νέους ασθενείς στους οποίους το κλινικό ερώτημα είναι η ύπαρξη αθηρωμάτωσης στις στεφανιαίες αρτηρίες προτιμάται η αξονική στεφανιογραφία. Σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 65 ετών) συστήνεται η stress μαγνητική τομογραφία καρδιάς λόγω των πολλών επασβεστώσεων των στεφανιαίων αρτηριών.
INFO!
Αικατερίνη Χρηστίδη
Ειδική Καρδιολόγος
Υπεύθυνη Τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς στη Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης