Στις 21 Μαρτίου του 1920 γεννιέται ο Μανώλης Χιώτης. Υπήρξε λαϊκός συνθέτης και δεξιοτέχνης του μπουζουκιού από τους σημαντικότερους του είδους. Ο Χιώτης καινοτόμησε, προσθέτοντας στο όργανο μία επιπλέον χορδή, δημιουργώντας έτσι το «τετράχορδο μπουζούκι». Τραγική ειρωνία… έφυγε από τη ζωή ανήμερα των γενεθλίων του.
Έφερε επανάσταση στο λαϊκό τραγούδι και στην ελληνική μουσική γενικότερα, επινοώντας την τετράχορδη παραλλαγή του μπουζουκιού, αλλά και δημιουργώντας το πρώτο «κοσμικό κέντρο»
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε μετακομίσει η οικογένειά του από το Ναύπλιο. Κατά τη διάρκεια των μαθητικών του χρόνων πήρε μαθήματα κιθάρας, μπουζουκιού και ούτι από τον διάσημο μουσικοδιδάσκαλο Γεώργιο Λώλο. Το 1935 επέστρεψε με την οικογένειά του στο Ναύπλιο. Σε ηλικία μόλις 15 ετών έκανε τις πρώτες εμφανίσεις του σε μαγαζιά της περιοχής.
Η αλήθεια είναι ότι ο Μανώλης Χιώτης δεν έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια. Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη. Η μητέρα του μάλιστα διατηρούσε ένα από τα πλέον αριστοκρατικά μπαρ της εποχής. Αυτό το αρχοντικό στυλ στο πάλκο διατήρησε και ο ίδιος στη μετέπειτα πορεία του.
Η κάθοδος στην Αθήνα
Το 1936 πήγε στην Αθήνα προκειμένου να σπουδάσει βιολί και ήταν τότε που γνωρίστηκε με τον Στράτο Παγιουμτζή. Αυτός τον προσέλαβε να παίζει δίπλα του μπουζούκι στο κέντρο «Δάσος» του Βοτανικού. Ήταν ακόμα 16 χρονών, ωστόσο ο Παγιουμτζής, διακρίνοντας το ταλέντο του, τον παρουσίασε στην Columbia. Με την Columbia υπέγραψε το πρώτο του συμβόλαιο, ως «διευθύνον πρίμο όργανο», το χειμώνα του 1936.
Την επόμενη χρονιά φωνογράφησε και το πρώτο του τραγούδι «Γιατί δεν λες το ναι» (Το χρήμα δεν το λογαριάζω), με εκτελεστή τον Στράτο Παγιουμτζή. Λίγο αργότερα γνωρίζεται με τον Μπαγιαντέρα και παίζει μαζί του στις κλασικές εκτελέσεις των προπολεμικών επιτυχιών του, «Νυχτερίδα», «Μ’ έχεις μαγεμένο», «Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη» κ.ά.
Το τετράχορδο μπουζούκι…. και ο ενισχυτής
Μέχρι τον πόλεμο, αλλά και μετά απ’ αυτόν, συνέχισε να γράφει τραγούδια, πλην όμως βλέποντας ότι με το «κλασικό» μπουζούκι δεν μπορούσε να αποδώσει γρηγορότερες σε ρυθμό μουσικές εκτελέσεις, προχώρησε στη μεγάλη καινοτομία προσθέτοντας άλλη μία χορδή στο όργανο, δημιουργώντας έτσι το «τετράχορδο μπουζούκι». Με το τετράχορδο πλέον μπουζούκι, άνοιξε ο ορίζοντας για ασύλληπτες σε ταχύτητα εκτελέσεις σε σχέση με το κλασικό μπουζούκι.
Ταυτόχρονα στη δεκαετία του 1950, πρώτος αυτός εφαρμόζει τη χρήση του ενισχυτή σε λαϊκό όργανο. Έτσι καινοτομώντας, αρχίζει η περίοδος του αρχοντορεμπέτικου όπου πλέον το μπουζούκι γίνεται αποδεκτό και από την λεγόμενη υψηλή κοινωνία, για χατίρι της οποίας άρχισε επιλέγοντας να γράφει τραγούδια με λατινοαμερικάνικο χαρακτήρα, κυρίως του μάμπο. Αυτή η δεύτερη καινοτομία του, τον καθιέρωσε πλέον ως ηγέτη ιδιαίτερης μουσικής σχολής και τραγουδιού από το κοινό της εποχής του. Εκείνη ακριβώς την περίοδο, ο αθηναϊκός τύπος τον αποκαλούσε «οδηγό του μπουζουκιού στα σαλόνια».
Ήταν ένας αληθινός κοσμοπολίτης του λαϊκού μας τραγουδιού. Αφομοίωσε με περισσότερη φαντασία και τόλμη από κάθε άλλον στοιχεία από διαφορετικές παραδόσεις, όπως η λάτιν, ακόμη και το τσιγγάνικο σουίνγκ. Αυτό, όμως, δεν μείωσε καθόλου τον προσωπικό του ήχο, τον γεμάτο από γενναιόδωρη μελωδικότητα και αίσθημα
Το πρώτο «κοσμικό κέντρο» της Αθήνας και ο Μανώλης Χιώτης
Το πρώτο κέντρο διασκέδασης που ο ίδιος δημιούργησε ήταν, μετά τον πόλεμο, το «Πιγκάλ», που ήταν και το πρώτο «κοσμικό κέντρο» της Αθήνας.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 συνέχισε να παρουσιάζει το πρόγραμμά του στο πασίγνωστο τότε κέντρο «Σπηλιά» ή «Σπηλιά του Παρασκευά» στον Πειραιά, στη πίστα του οποίου γυρίστηκαν και τα περισσότερα πλάνα των σχετικών κινηματογραφικών του συμμετοχών.
Οι γάμοι και η Μαίρη Λίντα
Οι μεγαλύτερές του επιτυχίες αποδόθηκαν από την τραγουδίστρια Μαίρη Λίντα, που υπήρξε η δεύτερη σύζυγός του για μια δεκαετία, με την οποία εμφανίσθηκε και στον κινηματογράφο. Σημειώνεται ότι ο Μανόλης Χιώτης είχε νυμφευθεί τρεις φορές.
Η πρώτη του σύζυγος ήταν η Ζωή Νάχη, με την οποία και απέκτησαν δύο παιδιά.
Το 1958 παντρεύτηκε τη σπουδαία παρτεναίρ του, Μαίρη Λίντα που όμως έληξε απρόσμενα το 1967. Στη συνέχεια ο Μανώλης Χιώτης παντρεύτηκε την Μπέμπα Κυριακίδου (1936-2019), με την οποία και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του.
Με τη Μαίρη Λίντα κάνουν μαζί ένα ανεπανάληπτο ντουέτο που κυριάρχησε στο ελληνικό τραγούδι μέχρι το ’66. Αξεπέραστες επιτυχίες, κλασικές φιγούρες στον κινηματογράφο που κορυφώνονταν σε οργιαστικά σόλα.
Παράλληλα, δίνει και εκπληκτικά, κλασικού ύφους, σουξέ στον Στέλιο Καζαντζίδη, κυρίως σε στίχους του Χρήστου Κολοκοτρώνη.
Η συνεργασία Μανώλης Χιώτης – Μίκης Θεοδωράκης
Το 1959 ενορχηστρώνει τον «Επιτάφιο» του Μίκη Θεοδωράκη, που έχει κάνει ήδη μια αποτυχημένη έκδοση, και τον απογειώνει.
Ακολουθούν οι «Λιποτάκτες», η «Πολιτεία» και το «Αρχιπέλαγος». Με τις ενορχηστρώσεις του Χιώτη και τις φωνές της Μαίρης Λίντα, του Γρηγόρη Μπιθικώτση, του Στέλιου Καζαντζίδη και της Μαρινέλλας, τα έργα του Θεοδωράκη, αλλά και του Χατζιδάκι -του οποίου υπήρξε για καιρό σολίστας- αποκτούν λαϊκή απήχηση.
Είναι ουσιαστικά αυτός που ανοίγει το δρόμο και στους άλλους λαϊκούς μουσικούς να συνεργαστούν με τους λόγιους συνθέτες, με αποτέλεσμα την έκρηξη του λεγόμενου «Έντεχνου».
Το 1970 ο Χιώτης πήγε μαζί με άλλους τρεις καλλιτέχνες έξω από τις φυλακές του Ωρωπού, παίζοντας μουσική προς τιμήν του κρατούμενου Θεοδωράκη, ως πράξη αντίστασης στη Χούντα. Για τον λόγο αυτό συνελήφθη και στη συνέχεια βασανίσθηκε από την χουντική Ασφάλεια
Ανήμερα των 50ων γενεθλίων του ο Μανώλης Χιώτης θα αφήσει την τελευταία του πνοή
Τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του ήταν και τα πιο δραματικά. Χωρίζει με τη Λίντα (πράγμα που του στοίχισε πολύ), κάνει αποτυχημένες συνεργασίες και ο καρκίνος αρχίζει να τον κατατρώγει.
Στις 21 Μαρτίου του 1970, ανήμερα των 50ων γενεθλίων του, ο Μανώλης Χιώτης αφήνει την τελευταία του πνοή. Στην κηδεία του, στο Α’ νεκροταφείο Αθηνών, ο Γιάννης Καραμπεσίνης παίζει με το μπουζούκι του Χιώτη τα «Ηλιοβασιλέματα» και το δακρυσμένο πλήθος τραγουδά. Μαζί και οι τρεις συντρόφισσες της ζωής του: Ζωή Νάχη, Μαίρη Λίντα και Μπέμπα Κυριακίδου.
Ο Μανώλης Χιώτης υπήρξε μία προσωπικότητα που άλλαξε την ιστορία και την εξέλιξη της μουσικής στην Ελλάδα. Η καινοτομία των τεσσάρων χορδών στο μπουζούκι το έκανε αποδεκτό σε όλη την Ελλάδα, μιας και μέχρι τότε ήτανε απαγορευμένο και χαρακτηρισμένο ως «υπερβολικά λαϊκό», αλλά και γνωστό στον υπόλοιπο κόσμο
Διαβάστε: Μαρίκα Νίνου. Μια από τις μεγαλύτερες γυναικείες φωνές που πέρασαν από την Ελλάδα
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
