Μίλαν Κούντερα «ο πέπλος» | βιβλιοκριτική

Το δοκίμιο του Μίλαν Κούντερα «ο πέπλος», είναι μία μελέτη του Ευρωπαϊκού μυθιστορήματος μέσα στο πλαίσιο της ιστορικής του εξέλιξης. Ο Τσέχος συγγραφέας –στοχαστής- διατρέχει το σώμα του μυθιστορήματος ως συστήματος αξιών και θεώρησης του κόσμου, μέσα από την ποιητική της τέχνης του. Από τις Ισλανδικές Σάγκες, τον Ραμπελαί και τον Θερβάντες, το μυθιστόρημα του 18ου αιώνα στην Αγγλία, στη Γαλλία και στη Ρωσσία ως τη σύγχρονη εποχή, ο τρόπος αφήγησης ως ανάμνηση, o ρόλος του συγγραφέα και ο μοντερνισμός στον πυρήνα της σκέψης, η λάμψη του κωμικού, ο χρόνος και η λήθη της ιστορίας, η σαγήνη της ομορφιάς, η γραφειοκρατία, είναι οι άξονες του προβληματισμού αυτού του γοητευτικού μυθιστοριογράφου που υπό το πρίσμα της τέχνης της μουσικής στην κεντρική Ευρώπη συνδέει τους μυθιστοριογράφους με το ιστορικό πλαίσιο.

Διακρίνει το μικρό πλαίσιο ανάγνωσης του μυθιστορήματος κυρίως των μικρών κρατών που, λόγω της γλώσσας, περιορίζεται το εύρος του και παρερμηνεύεται εξαιτίας του εθνικού του χαρακτήρα και το υπερεθνικό που αδυνατεί να εκτιμήσει την ουσία και την αξία του, βυθισμένο στον επαρχιωτισμό τόσο του μικρού όσο και του μεγάλου ιστορικού πλαισίου.

Η έννοια του κιτς, της κατάλυσης των συνόρων του κόσμου μέσω του μυθιστορήματος, ο συμπυκνωμένος χρόνος της δράσης στον Ντοστογιέφσκι και σ τον Μπαλζάκ, η καθημερινότητα του Φλωμπέρ, ο εσωτερικός μονόλογος του Τολστόι,οι περιγραφές του Προυστ, ο μοντερνισμός του Μούζιλ και του Μπροχ, το εργαστήριτ του Γκομπρόβιτς, τα μυθιστορήματα που σκέφτονται και ακτινοβολούν σε άλλα έργα, ο Κάφκα που ενσωματώνει στο έργο του τον υπερρεαλισμό και τον υπαρξισμό και γράφει με τον Τζόυς την Ιλιάδα και την Οδύσεια αντίστοιχα. Ο Ραμπελαί που κατανόησε ο Μπαχτίν, ο Ντοστογιέφσκι που δάβασε ο Ζιντ, ο Τζόυς που αποκάλυψε ο Μπροχ οι Γάλλοι που διάβασαν τους Χεμινγουέι, Φώκνερ, Ντος Πάσος. Μυθιστοριογράφοι της κεντρικής Ευρώπης που βρίσκονται σε συντονισμό με τους Λατινοαμερικανούς, έθνη της περιφέρειας που ανυψώνουν την τέχνη του μυθιστορήματος με την ελευθερία της φαντασίας. Να ο κόσμος της λογοτεχνίας και οι ιστορίες των ηρώων της.

Το κωμικό στοιχείο του Θερβάντες, ως κατανόηση της ασημαντότητας της ζωής, οι συγγραφείς που σχίζουν τον πέπλο της προερμηνείας και των συμβόλων, η σχέση τους με τον αναγνώστη, οι πλευρές της ύπαρξης που φωτίζουν, οι αξίες του μυθιστορήματος στην ιστορική ροή,η φόρμα, ο επαναπροσδιορισμός του έργου τέχνης, η λήθη ,με αναφορές στην τέχνη της ζωγραφικής και κυρίως της μουσικής είναι το φόντο του προβληματισμού αυτού του τόσο ξεχωριστού διανοητή, για την ιδιαίτερη τέχνη του μυθιστορήματος, την Ευρωπαϊκή ταυτότητα, τη φθαρτή ιστορία της τέχνης και την αιώνια φλυαρία της.

MIΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ Ο ΠΕΠΛΟΣ
ΔΟΚΙΜΙΟ ΣΕ ΕΦΤΑ ΜΕΡΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΓΙΑΝΝΗΣ Η.ΧΑΡΗΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ