Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (Bernardo Bertolluchi, 16 Μαρτίου 1941 – 26 Νοεμβρίου 2018) υπήρξε ένας από τους κορυφαίους κινηματογραφικούς σκηνοθέτες που ανέδειξε η Ιταλία, με σημαντικό έργο κυρίως την δεκαετία του 70.
Το 1972 σκηνοθέτησε το ερωτικό δράμα «Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι» προκαλώντας παγκόσμιο σκάνδαλο, ενώ το 1988 κέρδισε Όσκαρ καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας για την ταινία του «Ο τελευταίος αυτοκράτορας»
Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι γεννήθηκε στην Πάρμα, μέσα στην άνεση και την πολυτέλεια της διανόησης, αλλά σε εποχές σκοτεινές και δύσκολες. Γράφει ποίηση από πολύ μικρή ηλικία, ενώ ο πατέρας του Ατίλιο Μπερτολούτσι -ποιητής και κριτικός του κινηματογράφου- τον έκανε να αγαπήσει το σινεμά.
► Διαβάστε: Ποιες ταινίες παίζουν σήμερα στην τηλεόραση
Στα 15 του, ο Μπερτολούτσι δημιούργησε δύο παιδικές ταινίες, ενώ λίγο αργότερα η Ιταλία γνώρισε για πρώτη φορά το συγγραφικό του ταλέντο. Το πρώτο του βιβλίο, η μοναδική δημοσιευμένη ποιητική του συλλογή, με τίτλο «Ψάχνοντας το Μυστήριο», κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Premio Viareggio. Σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης Σύγχρονη Λογοτεχνία. Εκεί, γύρω στο 1960 θα γνωριστεί με τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι, ενώ δίπλα του ξεκινά ουσιαστικά τη διαδρομή του στο σινεμά ως βοηθός του στην ταινία «Ακατόνε».
Ήταν γύρω στα 20 όταν εγκαταλείπει το Πανεπιστήμιο της Ρώμης για να μελετήσει τον κινηματογράφο.
Λίγο μετά τα 21 του χρόνια, θα κάνει το πρώτο του βήμα στον κινηματογράφο, γυρίζοντας το δράμα μυστηρίου «Βίαιος Θάνατος», σε σενάριο Παζολίνι, δείχνοντας τα πρώτα ψήγματα του ταλέντου του. Δύο χρόνια μετά, το 1964, θα γυρίσει την πρώτη του δυνατή ταινία, αποδεικνύοντας ότι ωριμάζει πολύ γρήγορα. Πρόκειται για την ταινία «Πριν την Επανάσταση», με την οποία γνωρίζουμε το δικό του προσωπικό βλέμμα, αφήνει πίσω του την επιρροή του Παζολίνι και του νεορεαλισμού, ενώ ταυτόχρονα θα μιλήσει για τις επερχόμενες αλλαγές και τον Μάη του ‘68.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Βιτόριο ντε Σίκα: Ο πατέρας του νεορεαλισμού
Βαθιά πολιτικοποιημένος και ενταγμένος στην Αριστερά, όπως και άλλοι σπουδαίοι Ιταλοί σκηνοθέτες, δήλωνε κομμουνιστής, αλλά δεν εντάχθηκε στο ΚΚΙ, παρά μόνο στα τέλη της δεκαετίας του 60.
Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι αποτελεί έναν μέγιστο καλλιτέχνη, ίσως γιατί στο σύνολο της καριέρας του πραγματοποίησε μια σειρά από γνήσιες κινηματογραφικές επαναστάσεις
ΤΑΙΝΙΕΣ – ΣΤΑΘΜΟΙ
Η «Στρατηγική της Αράχνης»
Το 1970 θα γυρίσει μία από τις καλύτερες ταινίες του, τη «Στρατηγική της Αράχνης», που εισάγει τον θεατή σε ένα λαβύρινθο, ακολουθώντας τον ήρωα που προσπαθεί να ανακαλύψει τον ήρωα ή να αποκαλύψει τον προδότη. Ελεύθερη διασκευή μιας νουβέλας του Μπόρχες, με τη βεβαιότητα της επιφάνειας να συντρίβεται από το βαθύ σκάψιμο της ιστορίας. Ένα συγκλονιστικό φιλμ, στο οποίο πρωταγωνιστεί εξαίσια ο Τζούλιο Μπρότζι, ενώ δίπλα του βρίσκεται η θεσπέσια Αλίντα Βάλι. Ένα φιλμ που πρέπει να ανακαλύψουν όσοι αγαπούν τον κινηματογράφο.
Ο διαχρονικός «Κονφορμίστας»
Την ίδια χρονιά, στην πιο δημιουργική εποχή της ζωής του, ο Μπερτολούτσι θα γυρίσει τον φημισμένο «Κονφορμίστα», ένα διαχρονικό δράμα, βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια, για τον φασισμό, αλλά και τη θλιβερή στάση πολλών συμπατριωτών του, που με ευκολία υποκύπτουν στις πιο ζοφερές ιδεολογίες και καταστάσεις για να ενταχθούν στην σταθερότητα της ασφάλειας, στο μοντέλο της κανονικότητας που κυριαρχεί. Ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν κάνει την ερμηνεία της ζωής του, ενώ ο Βιτόριο Στοράρο στη φωτογραφία κάνει πραγματικά θαύματα.
«Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι»
Το 1972, θα σκηνοθετήσει το ερωτικό δράμα «Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι» με θέμα τον ψυχοφθόρο έρωτα ενός ώριμου αμερικανού (Μάρλον Μπράντο) και μιας νεαρής παριζιάνας (Μαρία Σνάιντερ). Η ταινία θα προκαλέσει παγκόσμιο σκάνδαλο για τις «ωμές» ερωτικές σκηνές και θα απαγορευτεί ή θα λογοκριθεί σε πολλές χώρες του κόσμου. Καθιέρωσε όμως τον Μπερτολούτσι ως ένα από από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες στον ευρωπαϊκό χώρο.
Με το «Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι» ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι υπέγραψε ένα από τα αναμφισβήτητα και πλέον ριζοσπαστικά ορόσημα του ερωτικού σινεμά ή αλλιώς αυτό που η περιβόητη κριτικός Πολίν Κέιλ περιέγραψε ως «την πιο απελευθερωτική ταινία στα χρονικά του κινηματογράφου».
«1900»
Το 1976 θα γυρίσει το επικό δράμα «1900», μία θαυμάσια ταινία 5 ωρών, για την ιστορία μιας χώρας μέσα από τους αγώνες των αγροτών, έχοντας ένα πολυπρόσωπο και πολυεθνικό καστ, από Μπαρτ Λάνκαστερ, Ζεράρ Ντεπαρτιέ και Ρόμπερτ Ντε Νίρο μέχρι Ντομινίκ Σαντά, Ντόναλντ Σάδερλαντ και Αλίντα Βάλι, ενώ και πάλι ο Στοράρο στη φωτογραφική διεύθυνση και τον Ένιο Μορικόνε στη μουσική.
«Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας»
Και αφού θα περάσει από μία περίοδο κάμψης, με μία μικρή παρένθεση τη δραματική κωμωδία «Η Τραγωδία Ενός Γελοίου Ανθρώπου», που θα δώσει την ευκαιρία στον τεράστιο Ούγκο Τονιάτσι να κερδίσει στις Κάννες το βραβείο καλύτερης ερμηνείας, θα έρθει η καταξίωση στο Χόλιγουντ. Μιλάμε για το διάσημο, ακόμη και στους νεότερους, βιογραφικό επικό δράμα «Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» (1987), ενός αρτιότατου φιλμ, που κέρδισε εννέα Όσκαρ (μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, φωτογραφίας και καλλιτεχνικής διεύθυνσης), αλλά κάπως στομφώδες και φλύαρο. Κυρίως, όμως, δείχνει ότι ο Μπερτολούτσι απομακρύνεται από τον κινηματογράφο που έκανε εκατομμύρια ανθρώπους να τον λατρέψουν και να δουν τη ζωή αλλιώς.
«Τσάι στη Σαχάρα»
Το 1990 θα γυρίσει την τελευταία μεγάλη επιτυχία του, το υπαρξιακό δράμα «Τσάι στη Σαχάρα», στο οποίο μπορούμε να διακρίνουμε την ψυχή του Μπερτολούτσι, πέρα από τη δυνατή σκηνοθεσία του και τη γνώριμη καλλιτεχνική αρτιότητα, έχοντας και πάλι εξαίρετους συνεργάτες (φωτογραφία Στοράρο, μουσική Σακαμότο κλπ) και ένα υπέροχο πρωταγωνιστικό ζευγάρι, τον Τζον Μάλκοβιτς και την Ντέμπρα Γουίνγκερ.
Σημειώνεται ότι το σενάριο βασίστηκε στο βιβλίο του Πολ Μπόουλς.
Μεταξύ των πολλών βραβείων με τα οποία τιμήθηκε, ξεχωρίζουν ο Χρυσός Λέοντας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας (2007) και ο Χρυσός Φοίνικας του Φεστιβάλ των Καννών (2011), και τα δυο για το σύνολο του έργου του
Ο τελευταίος μεγάλος μιας σπουδαίας κινηματογραφικής γενιάς
Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι θα πεθάνει στη Ρώμη στις 26 Νοεμβρίου του 2018, από καρκίνο του πνεύμονα. Θα είναι ο τελευταίος μεγάλος μιας σπουδαίας κινηματογραφικής γενιάς, που έκανε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο κόσμο να αγαπήσουν το ιταλικό σινεμά.
Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι υπήρξε μέχρι τον θάνατό του ένας οραματιστής που τόλμησε να αποτυπώσει τα «μεγαλύτερα από τη ζωή» όνειρά του σε εικόνες, ένας σκηνοθέτης αλλά κι ένας δημιουργός, ένας κινηματογραφόφιλος σφοδρής έντασης και πυρηνικής εμβέλειας, ένας θαρραλέος ανατόμος γιγάντιων θεμάτων όπως η Ιστορία, η ψυχανάλυση, η ανθρώπινη φύση, η πολιτική, ο έρωτας κι ο θάνατος και ένας απαράμιλλος κινηματογραφιστής που παρέδιδε υπερπαραγωγές ζηλευτού θεάματος και υψηλής αισθητικής με την ίδια άνεση που σκηνοθετούσε τα πιο διακριτικά δράματα.
Είπε: Αυτό είναι κάτι που ονειρευόμουν: να ζω τις ταινίες, να φτάσω σε εκείνο το σημείο, στο οποίο κάποιος μπορεί να ζει για τις ταινίες, να σκέφτομαι κινηματογραφικά, να τρώω κινηματογραφικά, να κοιμάμαι κινηματογραφικά, όπως ένας ζωγράφος ζει, τρώει,κοιμάται ζωγραφίζοντας…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Λουίς Μπουνιουέλ: Ο πατέρας του σουρεαλιστικού κινηματογράφου
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
