Ο Άρης Πουλιανός είναι Έλληνας ανθρωπολόγος. Ασχολήθηκε με παλαιοανθρωπολογικές ανασκαφές στο Σπήλαιο των Πετραλώνων Χαλκιδικής και της τοποθεσίας πλειοκαινικών ελεφάντων στον Περδίκκα της Πτολεμαΐδος.
Το Σπήλαιο Πετραλώνων και ο αρχάνθρωπος
Το σπήλαιο Πετραλώνων ανακαλύφθηκε το 1959 από τον κάτοικο της περιοχής Φίλιππο Χαντζαρίδη. Εκατό περίπου μέτρα νοτιότερα από τη σημερινή τεχνητή είσοδο πίσω από το Μουσείο, βρίσκεται μία σχισμή τού βράχου τής οροφής, απ’ όπου κάτοικοι της περιοχής κατέβηκαν με σχοινιά και αντίκρισαν το γεμάτο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες εσωτερικό του σπηλαίου, αντί για κάποια πηγή νερού που περίμεναν να βρουν. Παγκόσμια γνωστό έγινε το 1960, όταν ένας άλλος κάτοικος της κοινότητας Πετραλώνων, ο Χρήστος Σαρηγιαννίδης, βρήκε το περίφημο κρανίο του ”Αρχανθρώπου”.
Οι καθηγητές Κόκκορος, Κανέλλης, Μαρίνος, Γιαννούλης, Σωτηριάδης, του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ανέλαβαν τη μελέτη του κρανίου και τα ευρήματα στάλθηκαν στον καθηγητή Μπράιντιγκερ στο Αμβούργο. Σε ανθρωπολογικό συνέδριο στη Μόσχα, παρουσιάστηκε το κρανίο και ο Άρης Πουλιανός συγκρούστηκε με τον Μπράιντιγκερ, για τη χρονολόγησή του, καθώς ο καθηγητής Πουλιανός πιστεύει ότι είναι ηλικίας περίπου 750 χιλιάδων ετών, ενώ ο Μπράιντιγκερ το χρονολογούσε ως μεταγενέστερο.
Στη συνέχεια το κρανίο εξέτασαν έξι πανεπιστήμια όπου έγιναν 11 διαφορετικές προσπάθειες χρονολόγησης από ερευνητές, ανάμεσά τους ο νομπελίστας Άλεν Ναΐρν του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας, με τη μέθοδο του «παλαιομαγνητισμού» και από τον Ιάπωνα καθηγητή Μοτόζι Ικέγια με τη μέθοδο της «ηλεκτρονικής στροφορμής» και οι έρευνες επαλήθευσαν την υπόθεση του Πουλιανού. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής τον κάλεσε να έρθει στην Ελλάδα και υπογράφηκε πρωτόκολλο με το οποίο του παραδόθηκε το σπήλαιο για να ξεκινήσει τις έρευνες του.
Έκτοτε οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι είναι ιδιώτης και τα συμπεράσματά του αναληθή τα οποία ανατρέπουν τη θεωρία της Ινδοευρωπαϊκής καταγωγής. Το 1985 διώχθηκε για πρώτη φορά από το Σπήλαιο και σταμάτησαν οι έρευνες, που γίνονταν με την άδεια του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Ακολούθησαν αποφάσεις Εφετείου κατά του ελληνικού δημοσίου, δύο αποφάσεις Πρωτοδικείου και δύο αποφάσεις Αρείου Πάγου, που τον δικαίωναν και το 1997 επέστρεψε στο Σπήλαιο. Όμως το υπουργείο και η νομαρχία Χαλκιδικής, σφράγισαν το Σπήλαιο. Τελικά, ο Πουλιανός με δεύτερη απόφαση του συμβουλίου επικρατείας, κατάφερε να επιστρέψει σε αυτό. Η διακοπή των χρηματοδοτήσεων από το Υπουργείο Πολιτισμού, μετέτρεψε τα έσοδα του κυλικείου και τα εισιτήρια των επισκεπτών στα μόνα έσοδα για τη συνέχιση του έργου. Το συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε ότι ως ιδιώτης εκμεταλλεύεται παράνομα το σπήλαιο προς ίδιον όφελος και ζήτησε τη βίαιη αποβολή του, ενώ ο Άρης Πουλιανός κατέφυγε στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο. Στις 4 Απριλίου 2011 αποβλήθηκε από το σπήλαιο Πετραλώνων.
Σήμερα η επιστήμη επίσημα καταλήγει ότι αυτό το κρανίο δεν ανήκει στον λεγόμενο αρχάνθρωπο, όπως υποστηριζόταν τότε. Η ανακοίνωση έγινε στο πλαίσιο της 34ης Συνάντησης για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη από τον Α. Ντάρλα, Προϊστάμενος της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας Αθηνών και υπεύθυνος για τις εργασίες στο Σπήλαιο των Πετραλώνων, εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Αρχαιολογίας – Παλαιοντολογίας του ΥΠΠΟΑ. Αυτή τη χρονική περίοδο το σπήλαιο είναι κλειστό για το κοινό, καθώς πραγματοποιούνται εργασίες συντήρησής του. Προβλέπεται να επαναλειτουργήσει τον Ιούνιο του 2022.
Βιογραφικό του Άρη Πουλιανού
Ο Δ-ρ Άρης Ν. Πουλιανός γεννήθηκε στον Εύδηλο Ικαρίας στις 23 Ιουλίου 1924. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής πολέμησε (1942-1943) κάτω από τη σημαία του Ε.Λ.Α.Σ και αργότερα (1948-1949) του Δ.Σ.Ε. Αυτή του η δράση προκάλεσε αμέτρητα ακροδεξιά παραληρήματα εναντίον τού επιστημονικού του έργου, τόσο εκ μέρους ντόπιων, όσο και κυρίως αλλοδαπών «ακαδημαϊκών» κύκλων, γεγονός που σφράγισε όλη του τη ζωή.
Ενδιάμεσα, τα έτη 1945-1948 σπούδασε Βιολογία στις Η.Π.Α. (Queen’s College, Ν.Υ.) και μετά το 1950 Ανθρωπολογία στην τ. Σοβιετική Ένωση, όπου το 1961 υπερασπίστηκε τη διδακτορική του διατριβή (PhD) με το σημαντικότατο θέμα: “H Προέλευση των Ελλήνων”. (Το 1956 απέκτησε τον γιο του Νίκο, ο οποίος έγινε κι αυτός ανθρωπολογος με επιπλέον περίπου 100 επιστημονικές εργασίες). Έως το 1965 εργάστηκε στο τμήμα Ανθρωπολογίας της Σοβιετικής Ακαδημίας, διδάσκοντας παράλληλα ως καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Κατά τα πρώτα αυτά έτη της 10ετίας του ’60 διετέλεσε επίσης διευθυντής αρχαιολογικών και κυρίως ανθρωπολογικών ερευνητικών αποστολών στη Ρωσία, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Γεωργία-Καύκασο, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν και Ουζμπεκιστάν.
Από το 1965 που επαναπατρίστηκε, συνεχίζει με νεότερες ανθρωπολογικές μελέτες τόσο στην Ελλάδα (Κρήτη, Αιγαίο, Ιόνιο, Πίνδο, Θράκη, Μακεδονία), όσο και στο εξωτερικό (Αϊνού Ιαπωνίας, Βάσκους Ισπανίας κ.α.). Οι μελέτες αυτές ρίχνουν φως στην καταγωγή όχι μόνο των βαλκανικών λαών, αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης. Εκτός από τις εθνογενετικές έρευνες των σύγχρονων πληθυσμών, ασχολείται συστηματικά επίσης με τις παλαιοανθρωπολογικές ανασκαφές τού Σπηλαίου των Αρχανθρώπων στα Πετράλωνα Χαλκιδικής, της ανοικτής θέσης Τρίλλιας Χαλκιδικής, καθώς και του προϊστορικού ελέφαντα στον Περδίκκα Πτολεμαΐδας.
Το 1965 προσλαμβάνεται ως επιστημονικός συνεργάτης του υπουργείου Συντονισμού και το 1966 διατελεί μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Πατρών, καθώς και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας. Λόγω της προηγούμενης ανάμειξής του σε δημοκρατικά – αντιφασιστικά κινήματα, το ξενοκίνητο δικτατορικό καθεστώς του 1967 τον απολύει από το Δημόσιο, τον φυλακίζει και τον εξορίζει. Ο διωγμός αυτός του Δρα Άρη Ν. Πουλιανού οδήγησε δημοκρατικούς ανθρωπολόγους από διάφορες χώρες, όπως τη Γαλλία, τις Η.Π.Α., τη Γερμανία κ.α.,να ζητήσουν με επιστολές την αποκατάστασή του τόσο στην κοινωνική ζωή, όσο και τις επιστημονικές δραστηριότητες. Παρόλο που οι διαμαρτυρίες αυτές οδήγησαν στην απελευθέρωσή του (αποφυλακίστηκε ύστερα από πεντέμισι μήνες), όσον αφορά την επιστημονική του καριέρα δεν υπήρξε παρομοίως αίσια κατάληξη, καθώς αποκλείστηκε έως το 1975 από κάθε κρατική θέση.
Το 1968 εκλέγεται Αντιπρόεδρος του 8ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Ανθρωπολογίας στο Τόκιο, το 1971 ιδρύει την Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος και το 1977 την Υπηρεσία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού. Το 1979 εκλέγεται στην Τσεχία Πρόεδρος του επόμενου (3ου) Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Ανθρωπολογίας, το οποίο πραγματοποίησε τις εργασίες του στο Ανθρωπολογικό Μουσείο Πετραλώνων Χαλκιδικής το 1982. Από το 1983 κι εδώ δέχεται λυσσαλέες επιθέσεις από οργανωμένα αντιεπιστημονικά και ανθελληνικά κυκλώματα, που δρουν κυρίως μέσω κρατικών φορέων. Προσφεύγει αμυνόμενος στην ελληνική Δικαιοσύνη και αποκρούει με επιτυχία τους επιτιθέμενους. Επί 10ετίες διατελεί μέλος του Μονίμου Διεθνούς Συμβουλίου Ανθρωπολογικών και Εθνολογικών Επιστημών της UNESCO και από το 1987 συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα μέλη της Ακαδημίας Επιστημών της Ν. Υ. Έχει συμμετάσχει σε πάνω από 40 επιστημονικά συνέδρια ανά τον κόσμο, ανακοινώνοντας τις ανακαλύψεις και τα ανθρωπολογικά συμπεράσματά του. Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται 5 βιβλία και περισσότερες από 100 επιστημονικές εργασίες, δημοσιευμένες σε δεκάδες διεθνή και ελληνικά περιοδικά.
Το 2006 κυκλοφόρησε σε πολυσέλιδο τόμο εμπλουτισμένη με 10δες φωτογραφίες η βιογραφία του, γραμμένη από την ιατρό σύζυγό του Δάφνη, με τίτλο: Άρης Ν. Πουλιανός – Ανατροπές – Από τη ζωή και το έργο του. Αρθρογραφεί στο “Ελληνοαμερικάνικο Βήμα” από το 1946, ενώ από το 1964 συμμετέχει σε αντιρατσιστικές ομάδες εργασίας της ΟΥΝΕΣΚΟ εναντίον κάθε φυλετικής διάκρισης.
*Το βιογραφικό του Άρη Πουλιανού έχει δημοσιευτεί στην ανθρωπολογική εταιρεία Ελλάδος.
Διαβάστε επίσης
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
