Κριτική «Ο εφιάλτης του κυρίου Κάκου» του Γρηγόρη Μήτα στο «Μικρό» της Μονής Λαζαριστών από το Κ.Θ.Β.Ε.
«Ο εφιάλτης του κυρίου Κάκου»
Οι θύτες- εφιάλτες- «Κάκοι» είναι άτομα «υπεράνω υποψίας», συνήθως παρορμητικά και χωρίς αναστολές. Έχουν μία φαινομενικά «φυσιολογική» ζωή, προσωπικά και επαγγελματικά.Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, είναι ανασφαλείς και δεν ανέχονται την απόρριψη ή το «όχι», ως απάντηση.Τα κίνητρά τους είναι η σεξουαλική ικανοποίηση, η επίμονη αναζήτηση της εξουσίας και η ανάγκη τους για επιβεβαίωση.
Για κάποιους άντρες θύτες, έχει παρατηρηθεί ότι έχουν την αντίληψη πως οι γυναίκες δεν είναι τίποτα περισσότερο από αναγκαία «καυλοδοχεία».
Πρόλογος
Ο συγγραφέας- σκηνοθέτης, Γρήγορης Μήτας, δήλωσε πρόσφατα: «ο κεντρικός ήρωας του έργου μου «γεννήθηκε» στο μυαλό μου θεατρικά με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ώστε να είναι αναγνωρίσιμος από την κοινωνία και να αποτελεί ένα εύληπτο παράδειγμα «κακοποιητή». Το όνομα « Μάκι» σχετίζεται με τον «Μάκι τον φονιά» από την « Όπερα της πεντάρας» του Μπρεχτ και το «Κάκος» υποδηλώνει το αυτονόητο, αυτός που έχει κακές, πονηρές προθέσεις και κίνητρα. Στα αγγλικά ο τίτλος αποδόθηκε ως “Mr Schitt’s nightmare”, που επίσης είναι εύστοχος και αποδίδει όλο το νόημα».
Υπόθεση
«Ο Εφιάλτης του κυρίου Κάκου» διαδραματίζεται στον κινηματογραφικό χώρο και είναι μία σύγχρονη ιστορία σεξουαλικής κακοποίησης, οδυνηρά επίκαιρης που διστάζουμε να παραδεχτούμε. Η ιστορία «φωτίζει» τη σκοτεινή διαδρομή του «εξουσιαστή» σκηνοθέτη Μάκι Κάκου, που είναι γνωστός στον χώρο του με το προσωνύμιο «Σκορπιός». Είναι κτητικός, κακοποιητικός και βίαιος. Επίσης, είναι επηρμένος και σνομπ.
Ο ίδιος διαλέγει γυναικεία πρόσωπα για μια ταινία που πρόκειται να σκηνοθετήσει, εφόσον η εταιρία παραγωγής τού ανέθεσε τη διαδικασία σε καθημερινές οντισιόν, στις οποίες προσέρχονται δεκάδες νεαρές γυναίκες για να διεκδικήσουν έναν ρόλο καριέρας. Κατά τη διαδικασία των ακροάσεων ο σκηνοθέτης αρέσκεται να τις υποβάλει στη δοκιμασία της επαγγελματικής απαξίωσης, με πρόφαση την αναζήτηση της ιδανικής ηθοποιού που θα στεφθεί πρωταγωνίστριά του. Η «παγίδα» αυτή είναι ελκυστική, επειδή δημιουργεί ανταγωνισμό και αντιπαλότητα μεταξύ τους.
Την κατάλληλη στιγμή ο «Σκορπιός» επιτίθεται, ξεκλειδώνει τις δαγκάνες του, βυθίζει το κεντρί του και κακοποιεί ή βιάζει τα θύματά του. Όμως, όπως στις περισσότερες των περιπτώσεων, κάποια στιγμή όλα αποκαλύπτονται. Έτσι συμβαίνει και με τον « Μάκι Κάκο – Σκορπιό». Η ώρα της δικαιοσύνη και της τιμωρίας έρχεται και γι’ αυτόν.
Ανάγνωση
Η έμφυλη βία είναι ένα καθημερινό, παγκόσμιο φαινόμενο που πλήττει στη συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες και νεαρά κορίτσια. Περιλαμβάνει οποιαδήποτε επιβλαβή πράξη, κατά της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας όσων την υφίστανται. Μπορεί να τελεστεί τόσο σε ιδιωτικό όσο και σε δημόσιο χώρο (σπίτι, εργασία, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κλπ), στρεφόμενη εναντίον της θέλησης του ατόμου.
Εξάλλου, ο βιασμός είναι αποκρουστικός ακόμη και ως λέξη, καθώς η βία, με την ιδιότυπη κατάληξη -σμός, σημαίνει τον δια της βίας εξαναγκασμό σε συνουσία. Επίσης, η πράξη αυτή φανερώνει κι επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιας νοσηρής προσωπικότητας, καθώς αποτυπώνει την απόλυτη περιφρόνηση της ελεύθερης συνείδησης του θύματος, τη βάναυση προσβολή της ψυχικής και σωματικής του υπόστασης, την έλλειψη σεβασμού προς τον άνθρωπο ως αξία, και τον ζωώδη χαρακτήρα της «γενετήσιας ορμής» του θύτη.
Ο συγγραφέας
Ο Γρηγόρης Μήτας γεννήθηκε στην Καβάλα και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη.
Σπούδασε Θέατρο στη Δραματική Σχολή Σταυράκου και σκηνοθεσία στο University Sherman Theatre. (Postgraduate course). Παρακολούθησε σεμινάρια κινησιολογίας από την Ντόρα Τσάτσου και τον Ντανιέλ Λομέλ. Υπήρξε για πολλά χρόνια ηθοποιός του Κ.Θ.Β.Ε, όπου έπαιξε σημαντικούς ρόλους και συνεργάστηκε με σκηνοθέτες, όπως ο Βολανάκης, ο Ευαγγελάτος, ο Σεβαστίκογλου, ο Χουβαρδάς και άλλοι. Του απονεμήθηκε βραβείο σκηνοθεσίας, από το Φεστιβάλ Ιθάκης. Ίδρυσε στην Θεσσαλονίκη το Θέατρο 25ης Μαρτίου και το Θέατρο Φλέμινγκ. Παρέδωσε σεμινάρια Θεάτρου, στη Νομική και Φυσικομαθηματική σχολή Θεσσαλονίκης, στο Δήμο Σταυρούπολης, κ.α. Δίδαξε στο Στούντιο του Θεάτρου 25ης Μαρτίου και διδάσκει μέχρι και σήμερα στο Εργαστήρι Δραματικής Τέχνης του Θεάτρου Φλέμινγκ.
Του απονεμήθηκε βραβείο κοινού για το έργο του Έγκον Βoλφ «Η γυμνή παγίδα», όπου σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε. Σκηνοθέτησε περισσότερα από εβδομήντα έργα, μεταξύ αυτών, «Ο Μανδραγόρας» του Μακιαβέλλι, «Η στρίγκλα που έγινε αρνάκι» του Σαίξπηρ, «Η όπερα της πεντάρας» του Μπέρτολτ Μπρέχτ, «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» του Μολιέρου, «Η εξαίρεση και ο κανόνας» του Μπέρτολτ Μπρέχτ.
Σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε στα έργα «Top/less Hamlet» της Καρίνας Ιωαννίδου, «Η γυμνή παγίδα» του Έγκον Βολφ, «Το πείραμα» του Γ. Μήτα, κ.ά. Παράλληλα με τις παραστάσεις που ανεβαίνουν στο Θέατρο Φλέμινγκ, πραγματοποιούνται και άλλου είδους πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς επίσης λειτουργείκαι, μάλιστα, με μεγάλη επιτυχία, θεατρικό εργαστήρι δραματικής τέχνης.
Η παράσταση
Το “me too greece” έβραζε σαν ανενεργό ανώνυμο ηφαίστειο για δεκαετίες, ώσπου εξερράγη ξαφνικά, ξέρασε τη λάβα του, έκαψε ελάχιστους και τρομοκράτησε περισσότερους. Η κατάσταση της κακοποίησης , σωματικής και λεκτικής, έδωσε την αφορμή στον Γρηγόρη Μήτα να γράψει ένα καταγγελτικό έργο, να το σκηνοθετήσει και να το θέσει σε κοινή ανάγνωση και θέα, μέσω του Κ.Θ.Β.Ε.
Ο ίδιος, με εμπειρίες ζωής μέσα από το θέατρο αλλά και την ίδια τη ζήση, γνωρίζει ότι η δύναμη επιβολής του ισχυρού στον αδύναμο πηγάζει από μια κακώς εννοούμενη υπεροχή του αρσενικού στο θηλυκό. Διδάχτηκε μέσα από παγκόσμιας αναγνωσιμότητας κείμενα, ότι η έννοια της αρρενωπότητας είναι συνυφασμένη και με μια καπιταλιστική λογική του ανταγωνισμού, του «ο πιο δυνατός κερδίζει».
Ξέρει ότι οι άνθρωποι με τους τρόπους που συμπεριφερόμαστε στους άλλους, στον εαυτό μας, στους συντρόφους μας, στο περιβάλλον, δείχνουμε και την υποδομή που έχουμε, ως μονάδες, σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Το «αυθεντικό» αρσενικό επιβάλλει μία ολοκληρωτική κουλτούρα άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια του έθνους, του κράτους, του άνδρα- αφέντη.
Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας- σκηνοθέτης γνωρίζει ότι η βία γεννά βία κι ότι η βίαια, αυθάδης και αλαζονική συμπεριφορά, που αποτελούσε για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο παραβίαση της ηθικής τάξης και απόπειρα ανατροπής της κοινωνικής ισορροπίας και γενικότερα της τάξης του κόσμου, οδηγούσε τελικά στην πτώση και στην καταστροφή του «υβριστού». Έτσι, φέρνει στο έργο του τη Νέμεση με αναπάντεχες ανατροπές.
Παράλληλα, υπογραμμίζει εμφατικά παραμέτρους, τις οποίες συναντάμε πολύ συχνά και στην ελληνική και στη διεθνή πλατφόρμα υποθέσεων έμφυλης βίας στεφανωμένης με σαδομαζοχιστικές στιγμές. Αναφέρομαι στην αυτοδικία, στην ηδονή της εκδικητικής τιμωρίας, στην περίεργη συναισθηματική στροφή γυναικών υπέρ του θύτη. Μάλιστα, στην έναρξη εισπράττουμε το φαινόμενο «Παπαχρόνης , με τον «Σκορπιό» έγκλειστο σε φυλακή να απαξιώνει γράμματα «θαυμαστριών» του.
Ο «Μάκι Κάκος», που υποδύεται ο εξαιρετικός Γιάννης Χαρίσης, δίνει μια πολυσήμαντη ερμηνεία στο κοινό, ως ζωντανός αφέντης με απόντα ή νεκρά τα συναισθήματα νοήμονος ανθρώπου, η δε Ελευθερία Τέτουλα, υποψήφια πρωταγωνίστρια και θύμα κακοποίησης, αδειάζει στη σκηνή στιγμές- σπαράγματα πολυτελών ψηφιδωτών φόβου, οργής, θυμού, απόγνωσης, όλα συσκευασμένα σε οιμωγές, ως πανοπλία της σε μια άνιση μάχη ή ως οργίλη άμυνά της.
Σ’ ένα πεδίο πού απουσιάζει ο έρωτας- δώρο Θεού, κυριεύουν τον χρόνο τα λιπαρά ζωώδη ένστικτα επιβολής στο άθυρμα – αντικείμενο πόθου του άνδρα και λάμπει ένα, ίσως, βραβείο ιδιωτικής διθυραμβικής ταπείνωσης της γυναίκας- σκεύος ηδονής. Τόση ασέβεια στο ον «άνθρωπος», τόσος κυνισμός και τόσο εύκολη ακύρωση της ισότητας που δικαιούται το άλλο φύλο.
Η Κορίνα Αθανασούλα υποδύεται την πολύγλωσση ηθοποιό Lecog, σύμμαχο σε ένα παράτολμο σχέδιο εκδίκησης.
Η Χριστίνα Μαγκάκη είναι η Βάλια, αδερφή της Μαρίας, που τραγουδά και δημιουργεί ένα ενδιαφέρον ηχητικό τοπίο.
Η σκηνική εγκατάσταση σχηματοποιήθηκε από τον ίδιο τον συγγραφέα- σκηνοθέτη. Ένας χώρος οντισιόν, μια κινηματογραφική μηχανή, ένα σταντ με ρούχα, ένα πατάρι έκφρασης – δοκιμασίας, όλα τυλιγμένα στο κλειστοφοβικό μαύρο φόντο και στις μυρωδιές της κτηνώδους ορέξεως του θύτη, που, δικαίως κάποιες φορές, μπορεί να γίνει και θύμα.
Οι φωτισμοί του Στέλιου Τζολόπουλου, ως συνήθως , κλειδί στον θεατή για να αποκομίσει την πλήρη εκφραστική δυνατότητα του χώρου, κάθε φορά που αυτό τίθεται στην υπηρεσία σκηνοθέτη και ηθοποιών.
Επίλογος
Πρόκειται για μια παράσταση εβδομήντα λεπτών, που κινείται γύρω από έναν τολμηρό κειμενικό άξονα και θίγει αυτά που περιμέναμε να θίξει, δικαιώνοντας τη ρήση : «Η βία φέρνει βία. Είναι μονόδρομος!»
«Ο Εφιάλτης του κυρίου Κάκου» | κριτική: Παύλος Λεμοντζής | cityportal.gr
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
