«Ο Επιθεωρητής» στο Βασιλικό θέατρο από το ΚΘΒΕ | Κριτική παράστασης Αγγέλα Μάντζιου
Ο θίασος όλος σε μια σκηνή. Σε πόζες δηλωτικές στην ατμόσφαιρα μιας ομαδικής διασκέδασης και υπό την επήρεια των συνεπειών μιας ασύδοτης κραιπάλης. Με παραμορφωμένες στολές και ποδοπατημένα αξιώματα. Ζαλισμένοι από χορούς -ποτά, θαμώνες παραδομένοι στην λαγνεία της απόλαυσης και των ταπεινών ενστίκτων. Εντυπωσιακές χορευτικές φιγούρες, απότομες κοψιές στις ταυτόχρονες έκπληκτες αντιδράσεις. Η πρώτη σκηνή κράτησε κάπως περισσότερο απ’ όσο θα περίμενε κανείς. Υπήρχε λόγος.
Αρχική συνθήκη. Η σύσταση του θιάσου και η ανακοίνωση της άφιξης ενός δημοσίου λειτουργού-ελεγκτή εκ Πετρούπολης. Ενός αξιωματούχου ο οποίος, ως «επιθεωρητής», όπως λένε οι πληροφορίες, -πρόκειται να, -επίκειται να, -έχει ήδη αφιχθεί στην μικρή επαρχιακή πόλη, -βρίσκεται εκεί σε μυστική αποστολή, σταλμένος από την μυθική Πετρούπολη της Ρωσικής αυτοκρατορίας. Όλα ξεκινούν από μια επιπόλαιη φήμη. Όλα πυροδοτούνται από μια σύγχυση. Έτσι μπερδεύονται οι ιδιότητες, οι ρόλοι και οι ταυτότητες, ο αόρατος Επιθεωρητής και οι δύο ξένοι επισκέπτες, εισβολείς στην αταραξία της μικρής επαρχιακής κοινωνίας.
Η παράσταση που παρακολουθήσαμε δομημένη στην τυπολογία μιας φάρσας και κεντημένη σε καμβά παρεξηγήσεων και ανατροπών, είχε καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πάτησε σε δυνατό κείμενο μιας πυκνής ανελέητης σάτιρας της πολιτικής κοινωνικής οικονομικής πνευματικής-πολιτισμικής πραγματικότητας, της ζωής, των ηθών και αξιών μιας εποχής Ιστορικού ενδιαφέροντος, Ρωσική κοινωνία, 19ος αιώνας.
Οι κύκλοι που ανέκυψαν: η μικρή επαρχιακή πόλη και το κέντρο της διοίκησης, (χωριάτες-αστοί), οι αρχές και το πλήθος, ο έπαρχος και οι τοπικοί φορείς της εξουσίας, λαϊκοί τύποι, άνδρες, γυναίκες, επώνυμοι και ανώνυμοι ήρωες, πρόσωπα, χαρακτήρες και ο δημόσιος υπάλληλος εκπρόσωπος της εξουσίας της κεντρικής διοίκησης. Αυτός που καλωσόρισαν έντρομοι ήταν σαν κι αυτούς, καπάτσος και απατεώνας, συμφεροντολόγος και αδίστακτος. Όταν ανακοινώνεται η άφιξη του άλλου, του πραγματικού, όλα -στο κοινωνικό θέατρο- έχουν ήδη καταρρεύσει.
Αυτό το παιχνίδι της μίμησης, της μαζικής εξαπάτησης, της υποταγής και της υστερόβουλης αντίδρασης, έφεραν εις πέρας επιτυχώς, κερδίζοντας το έπαθλο στο θεατρικό αγώνισμα, οι ηθοποιοί της παράστασης, Ο Επιθεωρητής, έργο νεανικής ορμής του Ρώσου συγγραφέα Νικολάι Γκόγκολ. Έργο σαρκαστικής κριτικής κρυσταλλωμένο σε όψεις παρατήρησης πέρα από χωροχρονικά διανύσματα και τύπους εξουσίας, σάτιρα διαχρονικού μεγέθους.
Σκηνοθετικά αποτυπώθηκε σε μεγάλες σκηνές που θύμιζαν πίνακες ζωγραφικής σε μεγάλες συνθέσεις και θεματικές. Σκηνές που αποτυπώθηκαν με ποικίλες λεπτομέρειες αισθητικών τάσεων. Αναπτύχθηκαν και σε άλλες μορφολογίες σχημάτων σε ολιγομελείς παρέες, μετατοπίζοντας το σχήμα, σε μια σύνθεση θεάτρου στο θέατρο, σε ένα παιχνίδισμα ρόλων, χαρακτήρων και αντιδράσεων.
Η ανάπτυξη ήταν τριμερής. Εκτέθηκε στην παραλυσία μιας παρακμιακής γιορτινής βουής, ως αποτέλεσμα κατάχρησης, (βραδύτητα- κατάλυση), στην ισχύ αδύναμων διαταγών και αντικρουόμενων συμφεροντολογικών γραφειοκρατικών οδηγιών ώστε να συμμαζευτούν τα ασυμμάζευτα και να υποβληθούν τα σέβη των αρχόντων-χωρικών προς την εξουσία (κωμική επιτάχυνση, είναι-φαίνεσθαι), στην πλήρη και ολοκληρωτική αποκάλυψη της πραγματικής κατάστασης. Αυτήν που πρόκειται να δει ως θεατής αυτός ο ανώνυμος Επιθεωρητής (κατάρρευση-διάλυση συστήματος).
Οι κεντρικοί ρόλοι των επωνύμων αξιωματούχων και οι άλλοι, οι πιο γενικοί, των ανωνύμων αξιωμάτων- ιδιοτήτων, χρωματίστηκαν επιδέξια και με το ανάλογο ύφος από τους ηθοποιούς. Ταιριαστή επιλογή των ρόλων, έδωσε ένα καθαρό θεατρικό αποτέλεσμα άμεσης αναφοράς και ανταπόκρισης στις κοψιές και στις χαρακτηρολογικές ιδιοτυπίες. Έτσι αναδείχθηκαν τα κωμικοτραγικά στοιχεία των αφελών και των εκμεταλλευτών σε μια κινητικοεπιδραστική δυναμική εκδοχή των όψεων και των μορφών και της αλήθειας των συνεπαγόμενων λόγων και των συμπεριφορών. Έκδηλη θεατρικότητα του ποιος είναι και πώς φαίνεται κάποιος, αντιδρώντας ως επώνυμος και ανώνυμος, ως άτομο και ως μάζα.
Ο ρόλος του Έπαρχου κέρδισε τις εντυπώσεις, αποτυπωμένος στον σφυγμό μιας εύπλαστης θεατρικής διάθεσης λεπτών υπερβατικών κραδασμών. Ο σπουδαίος ηθοποιός, μπήκε στον ρόλο βγαίνοντας από αυτόν με πολλές φωνές, ρεαλιστικές και φανταστικές, ηχηρές και εσωτερικές, ανοίγοντας τον ρόλο στο θεατρικό παιχνίδι και στο παράδοξο σχήμα μεταβίβασης και μετάβασης: είμαι ο ρόλος και δεν είμαι ταυτόχρονα εγώ παρά ένας άλλος. Ιδιαίτερη τεχνική, εγγεγραμμένη στην εκλεπτυσμένη φυσικότητα πηγαίων ρωγμών-τροπισμών ενός προσωπικού διακριτικού καλλιτεχνικού στίγματος ανάγνωσης του υλικού μελέτης.
Η ταλαντούχα ομάδα που τον πλαισίωσε συνταίριαξε πάνω στην διπλο-πολυπρόσωπη δυναμική συσπείρωση και τις ταλαντώσεις των χαρακτήρων. Σκηνές με ωραίες πόζες, χρωματισμένες από την αισθητική των κοστουμιών της εποχής, περιέγραψαν τύπους ανθρώπων και αξιωμάτων, σε αληθοφανείς χειρονομίες και εκφράσεις συμπεριφορών.
Καθαρή γραφή όπως επικεντρώθηκε στο λοξό κοίταγμα της κωμικότητας και του γελοίου αξιωμάτων φωτισμένων σε αστείες λεπτομέρειες ψηλών καπέλων, παπουτσιών κά.
Οι διάλογοι εμπλουτίστηκαν αυτοσχεδιαστικά και με κάποιες σύγχρονες -θερμές- λεκτικές εκφράσεις, εκδοχή αν και όχι πολύ πετυχημένη, ιδωμένη αρχικά σε συνδυασμό με τον αισθητικό τύπο των κοστουμιών, ενδιαφέρουσα ωστόσο ως στοιχείο αντίθεσης και ως ένδειξη του αισθήματος …εγγύτητας μιας αυθόρμητης -ατομικής συλλογικής- έκφρασης αγανάκτησης ή αντίδρασης στην κοροϊδία.
Το δίδυμο των εισοδηματιών, ο Επόπτης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ο Επίτροπος Κοινωφελών Ιδρυμάτων, ο Δικαστής, ο Διευθυντής του ταχυδρομείου, ο Διευθυντής της αστυνομίας, ο Γερμανός γιατρός, ο υπηρέτης του Επάρχου, η Γυναίκα και η κόρη του Επάρχου, ο περιπλανόμενος επισκέπτης, ασήμαντος υπάλληλος -υφαρπαστής του τίτλου του επιθεωρητού- και ο φίλος του, διασκεδαστές, φρουροί, έμποροι, καλεσμένοι, το πλήθος (άνδρες-γυναίκες) του …λαού, των αμαθών και ομοίων με τους άρχοντες που τους κυβερνούν, κινήθηκαν σε σχηματοποιήσεις με ωραίες διακυμάνσεις εκφραστικότητας.
Συνδέθηκαν και συνεπλάκησαν σε θεατρικές και κινηματογραφικές σκηνές συμπληρωματικών αντηχήσεων, απεικονίσεων υποτακτικών βλεμμάτων, αδιαφανών χειρισμών, κυνικής αδιαφορίας, ομολογουμένων παρακολουθήσεων, δωροδοκιών, δειγμάτων διαφθοράς, επαρχιωτισμού και ακατέργαστης αμορφωσιάς, ανέμελης και αδίστακτης απαίτησης και εκβιασμών.
Αυτοσχεδιασμοί, φωνές, κίνηση, πόζες, γκριμάτσες, εντυπωσιασμοί, φιλοφρονήσεις, ξεμπροστιάσματα, αφέλειες, φαντασιώσεις, ομολογίες, κύλησαν στο θεατρικό παιχνίδι της παραπλάνησης, ως ανάθεση περιπλάνησης και αποπλάνησης των θεατών στον αέρα της θεατρικής πράξης με μουσικές γραμμένες στην ακολουθία των βημάτων τους. Διακριτές ενέργειες θεατρικότητας, ποικιλία εκφραστικών μεταγλωττισμών, έδωσαν -χορευτική- κίνηση στην παράσταση εικονογραφώντας μια πολύ ενδιαφέρουσα τοιχογραφία της εποχής.
Το χειροκρότημα των θεατών με την υπόκλιση των ηθοποιών ήταν θερμό και εκ-δηλωτικό της διάθεσης συναισθήματος που μετασχηματίστηκε και του μηνύματος που επικοινωνήθηκε.
Συγχαίρουμε τους ηθοποιούς και χαιρόμαστε μαζί τους για το δώρο τους.
[Ο Νικολάι Γκόγκολ, ο «εύθυμος μελαγχολικός», όπως τον ονόμαζε ο Πούσκιν, έγραψε τον Επιθεωρητή…γιατί το γέλιο σκοτώνει τον φόβο κι αποκαλύπτει την αλήθεια. Σημείωμα του Σκηνοθέτη]
Ο Επιθεωρητής, του Νικολάι Γκόγκολ
ΚθβΕ Βασιλικό θέατρο
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά: Ηλένια Δουλαδίρη, Γιάννης Κακλέας
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Κίνηση: Στεφανία Σωτηροπούλου
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ρέα Σαμαροπούλου
Βοηθοί σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Χριστίνα Θαλασσά, Δανάη Πανά
Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη
β΄ Βοηθός σκηνοθέτη (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης 2023): Γούναρης Τάσος
Βοηθός φωτιστή (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης 2023): Τσομπάνη Εύα
Ηθοποιοί
Μαίρη Ανδρέου (πόρνη, υπάλληλος πανδοχείου, καλεσμένη)
Νεφέλη Ανθοπούλου (πόρνη, δασκάλα πιάνου, γυναίκα του σιδερά, καλεσμένη)
Χαρά Γιώτα (χορεύτρια, καλεσμένη)
Δημήτριος Δανάμπασης (Μίσκα – υπηρέτης του Επάρχου)
Μαρία Ελευθεριάδη (Μαρία Αντόνοβνα – κόρη του Επάρχου)
Αλέξανδρος Ζαφειριάδης (Κρίστιαν Γκύμπνερ – γιατρός Γερμανός)
Αλέξανδρος Ζουριδάκης (Πιότρ Ιβάνοβιτς Ντομπίνσκι- Εισοδηματίας)
Στέλιος Καλαϊτζής (Ιβάν Κουσμίτς Σπιόκιν – Διευθυντής του ταχυδρομείου)
Κωστής Καπελλίδης (θαμώνας, υπάλληλος πανδοχείου, καλεσμένος)
Άγγελος Καρανικόλας (θαμώνας, υπάλληλος πανδοχείου, Αστυνομικός, καλεσμένος)
Δημήτρης Καρτόκης (Αμός Φιοντόροβιτς Λιάπκικν – Δικαστής)
Γιώργος Καύκας (Αντόν Αντόνοβιτς- Έπαρχος σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας),
Κοκκινοπούλου Φαίη (Άννα Aντρέγιεβνα – Γυναίκα του Έπαρχου)
Νικόλας Μαραγκόπουλος (Αρτέμι Φιλίπποβιτς Ζεμλιάνκα – Επίτροπος Κοινωφελών Ιδρυμάτων),
Χρήστος Μαστρογιαννίδης (Θαμώνας, Πανδοχέας, Αστυνομικός, Καλεσμένος)
Δημήτρης Μορφακίδης (Λούκα Λούκιτς Χλοπόφ- Επόπτης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων)
Παναγιώτης Παπαϊωάννου (Πιότρ Ιβάνοβιτς Μπομπίνσκι- Εισοδηματίας)
Στέφανος Πίττας (Θαμώνας, Υπάλληλος πανδοχείου, Αστυνομικός, Καλεσμένος)
Μιχάλης Σιώνας (Ποιητής, Αστυνομικός, Καλεσμένος)
Γιάννης Σύριος (Ιβάν Αλεξάντροβιτς Χλιεστακόφ: «ο επιθεωρητής», Κατώτερος δημόσιος υπάλληλος στην Πετρούπολη)
Θεοφανώ Τζαλαβρά (Τραγουδίστρια, Καλεσμένη)
Χρήστος Τσάβος (Οσίπ- Ο φίλος του Χλιεστακόφ)
Γιάννης Τσιακμάκης (Σβιστούνωφ- Διευθυντής της αστυνομίας)
Μαρία Χατζηιωαννίδου (Πόρνη, Γυναίκα Χλοπόφ, Γριά εμπόρισσα)
«Ο Επιθεωρητής» στο Βασιλικό θέατρο από το ΚΘΒΕ | Κριτική παράστασης Αγγέλα Μάντζιου
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
Ακολουθείστε το Cityportal.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλα τα τελευταία νέα
Cityportal.gr Live ενημέρωση: O κορωνοϊός λεπτό προς λεπτό στην Ελλάδα και παγκοσμίως