Ο Θουκυδίδης για την Ελπίδα – που είναι παρηγοριά αλλά και κίνδυνος

Ο Θουκυδίδης μας προσφέρει σε έναν μοναδικό «θεατρικό» διάλογο την εξιστόρηση μιας σύγκρουσης, που το καλοκαίρι του 416 π. Χ. έφερε αντιμέτωπες την Αθήνα και τη Μήλο. Το χρονικό γίνεται σχεδόν πραγματεία πολιτικής φιλοσοφίας για τις σχέσεις μεταξύ εξουσίας, δικαιοσύνης και ισχύος.

 

ΑΘΗΝΑΙΟΙ (103) Ναι, η Ελπίδα – που είναι παρηγοριά στον κίνδυνο! Ακόμα κι αν βλάπτει, δεν αφανίζει ολοκληρωτικά αυτούς που την εμπιστεύονται, αρκεί να έχουν στη διάθεσή τους πολλά μέσα. Αλλά εκείνοι που στηρίζουν ό,τι έχουν και δεν έχουν επάνω της (και επειδή είναι πράγματι από φύση της υπερβολική) γνωρίζουν το πραγματικό πρόσωπό της μόνον μέσα από την ίδια τους την καταστροφή. Και όταν, ακόμα κι αν την έχει αναγνωρίσει κάποιος, θελήσει να προφυλαχτεί, δεν του αφήνει περιθώρια διαφυγής. Κι εσείς, αδύναμοι όπως είστε και κρεμασμένοι σε μια μόνον επιλογή, μη ζήσετε αυτή την εμπειρία, μη γίνεστε σαν τους πολλούς που, παρότι έχουν τη δυνατότητα να σωθούν με ανθρώπινα μέσα, μόλις χάσουν κάθε ορατή ελπίδα, δεν αντέχουν στην πίεση και στρέφονται στα αόρατα: στη μαντεία, στους χρησμούς και σε τέτοιου είδους μέσα που, μαζί με την ελπίδα, καταστρέφουνε επαίσχυντα τον κόσμο.

Θουκυδίδης / Πελοποννησιακός Πόλεμος Ε 103