Σήμερα στην Ελλάδα, «υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν συμμετέχουν στον πολιτισμό, δεν κερδίζουν από αυτόν, δεν απολαμβάνουν τα οφέλη του», λέει ο ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας Γεώργιος Χρούσος, πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του προγράμματος «Υγεία για Όλους», που προσφέρει στήριξη «στους λιγότερο τυχερούς, αυτούς που δεν έχουν φωνή, που νιώθουν «αόρατοι».
Είναι άνθρωποι που τα βγάζουν πολύ δύσκολα πέρα, που ζουν μεροδούλι-μεροφάι. Και όπου υπάρχει οικονομική δυσπραγία υπάρχουν και προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας, αλλά και βίας», σημειώνει ο κ. Χρούσος.
Κάτοικοι φτωχών απομακρυσμένων χωριών και νησιών, άποροι, ανασφάλιστοι, ασυνόδευτα παιδιά προσφύγων, φυλακισμένοι, Ρομά, κυρίως αυτοί, «έχουν εξαιρετικά παραμελημένη υγεία», λέει η πρόεδρος του Δ.Σ. του προγράμματος, Ελένη Σωτηροπούλου, επιστημονική συνεργάτις της Α΄ πανεπιστημιακής κλινικής στο «Αγία Σοφία». Από τον Νοέμβριο του 2016, που ξεκίνησε το πρόγραμμα, έχουν εξεταστεί και εμβολιαστεί χιλιάδες παιδιά, έχουν πραγματοποιηθεί χιλιάδες ιατρικές παρεμβάσεις και προληπτικές εξετάσεις ενηλίκων.
«Πηγαίνουμε εκεί όπου δεν φτάνει η πολιτεία, καλύπτουμε κενά. Εχουμε πάει στα πιο μακρινά χωριά, έχουμε εντοπίσει ανθρώπους με σοβαρά προβλήματα υγείας που δεν γνώριζαν ότι είχαν», παρατηρεί ο κ. Χρούσος και συνεχίζει: «Ομως εκείνο που με ξάφνιασε είναι ο υψηλός βαθμός εθελοντισμού. Γιατροί όλων των ειδικοτήτων, νοσηλευτές, μαίες από δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, πανεπιστημιακές κλινικές, έρχονται, εξετάζουν και εμβολιάζουν σε σκηνές, αψηφώντας κρύο, βροχή, υψηλές θερμοκρασίες. Οποια βοήθεια ζητήσουμε, την έχουμε. Σε όποια περιοχή και αν βρεθούμε έχουμε τη στήριξη αγροτικών γιατρών, νοσηλευτών, εκπαιδευτικών, εκπροσώπων των ΟΤΑ, ανθρώπων που βλέπουν, αντιλαμβάνονται και βοηθούν».
Το πρόγραμμα ενισχύουν 40 επιστημονικοί φορείς, 240 πανεπιστημιακοί-ακαδημαϊκοί, 190 επαγγελματίες υγείας, τα υπουργεία Υγείας και Εργασίας. Φαρμακευτικές εταιρείες και ιδιωτικές επιχειρήσεις προσφέρουν τα εμβόλια, αλλά και οικονομική ενίσχυση. «Οι Ενοπλες Δυνάμεις, το Λιμενικό μάς στηρίζουν με σκηνές, σκάφη κ.λπ.», λέει η κ. Σωτηροπούλου.
«Στην Καλαμάτα, είχε φουσκώσει το ποτάμι, δεν μπορούσε να στηθεί η σκηνή και η αστυνομία μας παραχώρησε όχημα της Τροχαίας». Μια ιστορία, όπως τη διηγείται η κ. Σωτηροπούλου, αποτυπώνει το κύμα της εθελοντικής προσφοράς. «Θέλαμε να εμβολιάσουμε παιδιά σε καταυλισμό Ρομά στην Πάτρα, από τους πιο δύσκολους. Ολοι μάς συνιστούσαν να το αποφύγουμε. Εμείς πήγαμε, ο στρατός μάς έστησε τη σκηνή και με τη βοήθεια από το “Καραμανδάνειο” παιδιατρικό νοσοκομείο και την Παιδιατρική Κλινική του νοσοκομείου του Ρίου, κάναμε την πρώτη δόση των εμβολίων. Το γεγονός δημοσιοποιήθηκε στα τοπικά μέσα, και όταν πήγαμε ύστερα από ένα μήνα για την επαναληπτική δόση, βρήκαμε να μας περιμένουν 40 εθελοντές, δάσκαλοι, επισκέπτριες υγείας, νοσηλεύτριες, και τα παιδιά με τα βιβλιάρια υγείας που τους είχαμε δώσει. Δεν ήξεραν να διαβάζουν, μας έδειχναν τα βιβλιάρια και μας ρωτούσαν “τι γράφει εδώ, κυρία;”. Ηθελαν να ακούσουν το όνομά τους, σημειώναμε την ημερομηνία γέννησης με στιλό στο χέρι τους… Εγιναν προσπάθειες από εκπαιδευτικούς της περιοχής και 22 παιδιά γράφτηκαν στο σχολείο, όπου λάμβαναν πρωινό και μεσημεριανό γεύμα».
Προβλήματα ανέχειας, έλλειψης παιδείας, παραμέλησης της υγείας καταγράφονται σε όλες τις ευάλωτες ομάδες, «όμως, π.χ., στις δομές προσφύγων, τα παιδιά έχουν μπει σε ένα πρόγραμμα, εμβολιάζονται, πηγαίνουν σχολείο. Οι γυναίκες συμμετέχουν στα σεμινάρια που οργανώνουμε με το τμήμα οικογενειακού προγραμματισμού του “Αρεταίειου” και του “Αττικόν” για την αντισύλληψη και τον θηλασμό. Περισσότερο δραματική είναι η κατάσταση στους καταυλισμούς των Ρομά, μολονότι έχει βελτιωθεί.
Σε έρευνα, τον πρώτο χρόνο δράσης του προγράμματος σε 3.500 παιδιά Ρομά, διαπιστώθηκε ότι πλέον του 88% δεν είχε κάνει τα δύο βασικά εμβόλια, κατά της ηπατίτιδας Β και το MMR (κατά ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας). Οι γυναίκες δεν θηλάζουν σε ποσοστό 90% και καπνίζουν σε ποσοστό 82%. Πολλά παιδιά έχουν δυσκολίες κατανόησης της γλώσσας, διότι οι γονείς ομιλούν ρομανί. Πηγαίνουν στο σχολείο, κατά κύριο λόγο για το ΚΕΑ, το κοινωνικό επίδομα αλληλεγγύης, αλλά αρκετά το εγκαταλείπουν. Εκπαιδευτικός εθελόντρια μοίρασε στα παιδιά μπαλόνια και μαρκαδόρους και τους είπε να γράψουν επάνω το όνομά τους· πολύ λίγα ήξεραν να γράφουν. Ομως γίνονται προσπάθειες. Στην Κω, ένας νεαρός δάσκαλος, ο Στέλιος Δρακίδης, πηγαίνει κάθε μέρα στον καταυλισμό και διδάσκει».
Στον Ασπρόπυργο
«Στη Νέα Ζωή Ασπροπύργου, η Ματίνα Βαβούλη δίνει καθημερινό αγώνα επί 28 χρόνια με άλλους εκπαιδευτικούς για την επιμόρφωση των παιδιών αυτών. Η ακραία φτώχεια, η παραβατικότητα, ο επακόλουθος ρατσισμός δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο, από τον οποίο δύσκολα ξεφεύγει κάποιος», περιγράφει η κ. Σωτηροπούλου.
«Στην Καλαμάτα, όταν ρώτησα ένα κοριτσάκι γιατί είναι τόσο μελαγχολικό, μου είπε διότι εγκατέλειψε το σχολείο. Ο λόγος; Πήγαινε στο μάθημα με τις σαγιονάρες, γιατί δεν είχε παπούτσια, με τα πόδια βρώμικα και τα παιδιά την ειρωνεύονταν». Η κ. Σωτηροπούλου με τους εθελοντές του προγράμματος έχουν πραγματοποιήσει 174 επισκέψεις σε καταυλισμούς Ρομά. «Εχουμε ζήσει από κοντά τις άθλιες συνθήκες ζωής, τα ποντίκια, τον εξαναγκασμό των παιδιών στην επαιτεία, το παιδικό trafficking. Παιδιά που εμβολιάζουμε, τα βλέπουμε μετά στο φανάρι», διηγείται η κ. Σωτηροπούλου.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά με την πανδημία, καθώς οι ευπαθείς ομάδες χρησιμοποιούν περισσότερο τα μέσα μαζικής μεταφοράς, δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, διαβιούν σε δυσμενείς συνθήκες, συχνά χωρίς ρεύμα και νερό, τα παιδιά δεν εμβολιάζονται και έχουν επανεμφανιστεί παλιές μολυσματικές ασθένειες. Για τα παιδιά Ρομά η τηλεκπαίδευση είναι ανύπαρκτη καθώς δεν διαθέτουν τα μέσα, οι γονείς συνήθως δεν έχουν εργασία, με αποτέλεσμα να υπάρχει φτώχεια. Μπορεί ο μπαμπάς να παίρνει τον φρέντο, αλλά το παιδί μένει νηστικό.
«Ορισμένοι δήμοι, μέσω των Κέντρων Κοινότητας, τους εντάσσουν σε προγράμματα ανέργων, έτσι πολλοί εγκαταλείπουν τον καταυλισμό, στέλνουν τα παιδιά τους σχολείο. Εκεί έχει γίνει μια καλή αρχή. Νέοι από καταυλισμούς μάς λένε “ζητάμε δουλειά, όχι επιδόματα”. Παιδεία και εργασία. Σ’ έναν καταυλισμό είχα μάθει σε ένα παιδί να γράφει το όνομά του. Το συνάντησα ύστερα από αρκετό καιρό, σε δράση του προγράμματος, στις φυλακές Ανηλίκων στον Αυλώνα. Τι απογοήτευση», λέει η κ. Σωτηροπούλου.
Σύμφωνα με τον κ. Χρούσο, «αν θέλουμε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα θα πρέπει να στοχεύσουμε στην εκπαίδευση των εγκύων γυναικών και στην προσχολική αγωγή των παιδιών». Το πρόγραμμα «Υγεία για Ολους» συνεχίζει καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας τις ιατρικές παρεμβάσεις, τις προληπτικές εξετάσεις και τους εμβολιασμούς σε όλη τη χώρα.
Τασούλα Καραϊσκάκη – kathimerini.gr
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
