Η παντοκρατορία της λογικής και η επιβολή της πάνω στο συναίσθημα, η καταδυνάστευση πάνω στην ελπίδα και το όνειρο, έφερε στην επιφάνεια το κίνημα του ρομαντισμού, του οποίου έγνοια ήταν η πρόκληση ισχυρής συγκίνησης μέσω της τέχνης καθώς και η μεγαλύτερη ελευθερία στη φόρμα, σε σχέση με τις περισσότερο παρωχημένες κλασικές αντιλήψεις. Τελικά, στον ρομαντισμό, κυρίαρχο στοιχείο είναι η έμφαση στο συναίσθημα όχι τόσο εναντίον της λογικής, όσο εναντίον της μονόπλευρης κυριαρχίας της λογικής.
«Τρεις Σωματοφύλακες» ένα αριστούργημα της ρομαντικής φιλολογίας
Ο Αλέξανδρος Δουμάς είχε το φυσικό χάρισμα να παίρνει σπαράγματα ή ακόμα ασήμαντα έργα διάσημων συγγραφέων και να τα μετατρέπει σε λαμπρά θεατρικά έργα και μυθιστορήματα. Με αυτόν τον τρόπο το ασήμαντο υλικό σκόρπιων ιστοριών δράσης, μεταμορφώθηκε στα 1844 στους «Τρεις Σωματοφύλακες» ένα αριστούργημα της ρομαντικής φιλολογίας που διαβάζεται αχόρταγα στο πέρασμα των χρόνων από μικρούς και μεγάλους. Η δημοτικότητα του εκτοξεύθηκε μαζί με τους Σωματοφύλακές του και έδωσε στον συγγραφέα χώρο, χρόνο και χρήμα για να καταπιαστεί με άλλα μυθιστορήματα όπως η «Βασίλισσα Μαργκό», «ο Ιππότης του κόκκινου σπιτιού». Σε ένα ταξίδι που έκανε ο συγγραφέας στη Μεσόγειο πέρασε κοντά από ένα νησάκι που το έλεγαν Μοντεχρίστο, το όνομα εντυπώθηκε στον Δουμά και έγραψε τον «Κόμη Μοντεχρίστο».
Οι τρεις σωματοφύλακες είναι το πιο πολυδιαβασμένο έργο του Αλέξανδρου Δουμά (πατρός). Ανήκει στην κατηγορία των ιστορικών μυθιστορημάτων, από την άποψη ότι το περιεχόμενο του είναι παρμένο από την ιστορία, μολονότι ο συγγραφέας δεν κρατάει παρά ελάχιστα από το ιστορικό περίβλημα, κρατά το πλαίσιο και το εμπλουτίζει κερδίζοντας σε αληθοφάνεια και ρεαλισμό. Στους τρεις σωματοφύλακες μας παρουσιάζει, από τη γνώριμη δική του ρομαντική σκοπιά τέσσερις ανθρώπους, που κατορθώνουν τα ακατόρθωτα χάρις στη φαντασία του συγγραφέα και στις απαιτήσεις των καιρών. Όπως συνήθως, ο Δουμάς παίρνει αφορμές από πραγματικά γεγονότα για να στήσει πάνω σ’ αυτά ολόκληρο μυθιστορηματικό οικοδόμημα άσχετο βέβαια προς την πραγματική ιστορία.
Οι τέσσερις ήρωες του έργου είναι ο Ντ Αρτανιάν, ο Άραμης, ο Πόρθος και ο Άθως, πρόσωπα ευγενικής καταγωγής, που για διάφορους λόγους κατατάσσονται με τα ψευδώνυμα αυτά στο επίλεκτο σώμα των Σωματοφυλάκων. Η γνωριμία μεταξύ τους δεν θα μπορούσε να είναι με τον συνηθισμένο τυπολατρικό τρόπο αλλά μέσα από παρεξηγήσεις, τσαμπουκάδες και μονομαχίες, όπως προσιδιάζει στους ατίθασους χαρακτήρες μας. Ο Ντ Αρτανιάν φτάνει στο Παρίσι, χωρίς τη συστατική επιστολή, που του είχε δώσει ο πατέρας του για το διοικητή Ντε Τρεβίλ. Κάποιο μυστηριώδες πρόσωπο που είχε λόγους να εξαφανίσει το γράμμα – διαβατήριο για το σώμα των Σωματοφυλάκων, με δόλιο τρόπο του το απέσπασε στο δρόμο. Ο Ντ Αρτανιάν παρουσιάζεται στον Διοικητή των Σωματοφυλάκων και τον παρακαλεί να τον δεχτεί για σωματοφύλακα. Την ώρα που εκκολαπτόμενος Σωματοφύλακας περιγράφει το πρόσωπο που του έκλεψε το γράμμα, το βλέμμα του πέφτει πάνω στο ίδιο αυτό πρόσωπο, έξω από το παράθυρο. Στην προσπάθεια του να προφτάσει αυτό το πρόσωπο, πέφτει πάνω σε ένα σωματοφύλακα τον Άθω, με αποτέλεσμα να παρεξηγηθούν οι δυο τους και να ορίσουν μεταξύ τους μονομαχία για να λύσουν την εκκρεμότητα. Επειδή το αίμα όλων βράζει με την ίδια ή παραπλήσιες αφορμές, ορίζονται ακόμα δυο μονομαχίες και με δύο άλλους σωματοφύλακες τον Πόρθο και τον Άραμη.
Οι «Τρεις Σωματοφύλακες» που ήταν τέσσερις
Στον τόπο που πρόκειται να γίνουν οι τρεις αυτές μονομαχίες, η μία ύστερα από την άλλη και ενώ οι αντίπαλοι έπαιρναν θέση εμφανίζονται οι στρατιώτες του Καρδινάλιου Ρισελιέ. Προσπαθώντας οι φρουροί να επιβάλλουν την τάξη, μιας και υπάρχει ρητή απαγόρευση για την τέλεση μονομαχιών, επιτελούν θεάρεστο έργο. Ο Ντ Αρτανιάν σπεύδει να βοηθήσει τους Σωματοφύλακες στη μάχη που άνοιξαν με τους φρουρούς του Καρδινάλιου. Μετά την ήττα των φρουρών οι τρεις σωματοφύλακες συμφιλιώνονται με τον Ντ Αρτανιάν. Η αχώριστη πια παρέα ανάμεσα από συνεχείς ηρωισμούς και γενναίες πράξεις καλύπτει όλη τη δράση του έργου σε μία σειρά από συναρπαστικά επεισόδια.
Η παρέα των τεσσάρων, πλέον, αναλαμβάνει διάφορες υποθέσεις να τις φέρει εις πέρας, η συντροφικότητα είναι η βάση αυτής της τετράδας και η αυταπάρνηση ο πυρήνας της φιλίας τους. Και αυτή είναι η αφετηρία ώστε ο ένας άθλος να διαδέχεται τον άλλον και ο κάθε νέος και έφηβος αλλά και μεγαλύτεροι, να τρυπώνουν στην κάψουλα του ρομαντικού παραμυθιού του Αλέξανδρου Δουμά και του σκηνοθέτη Μαρτάν Μπουρμπουλόν («Με τον Μπαμπά ή τη Μαμά;», «Άιφελ») και να εκτοξεύονται στο χώρο του ρομαντισμού, με το αστραφτερό, αιχμηρό και αλτρουιστικό ξίφος «Ένας για όλους, όλοι για έναν». «Δίδαξε στα παιδιά σου ποίηση. Ανοίγει το μυαλό, δίνει χάρη στη σοφία και κάνει τον ηρωισμό κληρονομικό» έγραφε ο Ουόλτερ Σκοτ και άνοιγε διαδρόμους στον ρομαντισμό, τη νοσταλγία και το όνειρο.
Το πρώτο κεφάλαιο από το δίπτυχο της φιλόδοξης, γαλλικής υπερπαραγωγής με την υπογραφή του στούντιο Pathé μεταφέρει τους επικούς «Τρεις Σωματοφύλακες» του Δουμά στη μεγάλη οθόνη και πρωταγωνιστούν οι Φρανσουά Σιβίλ, Βενσάν Κασέλ, Ρομέν Ντουρίς, Πίο Μαρμάι, Εύα Γκριν και τις δυο ταινίες σκηνοθετεί ο Μάρτιν Μπουρμπουλόν, το δε σενάριο έγραψαν Ματιέ Ντελαπόρτ, Αλεξάντρ ντε Λα Πατελιέρ. To κλασσικό ρομαντικό βιβλίο του Αλέξανδρου Δουμά έχει μεταφερθεί στο σινεμά αρκετές φορές, αλλά για πρώτη φορά με την λογική δύο ταινιών. Ήδη η δεύτερη ταινία είναι κι αυτή έτοιμη και θα προβληθεί τον Δεκέμβριο με τίτλο «Les Trois Mousquetaires: Milady».
Στους «Τρεις Σωματοφύλακες: Ντ’ Αρτανιάν» η έγνοια του Μάρτιν Μπουρμπουλόν αλλά και των συνεργατών του, είναι να αποτυπωθεί όσο το δυνατόν πιστότερα η εποχή, να αναδειχθούν ευφάνταστα οι μονομαχίες, να περιγραφεί ποικιλόμορφα η δράση, να φωτογραφηθεί με καθαρότητα η περιπέτεια, να τονιστεί με νεύρο η ένταση και να προβληθούν με διαύγεια οι χαρακτήρες. Όλα αυτά επιτυγχάνονται έξυπνα, απλά, γοητευτικά.
Όσοι εισέλθουν στη σκοτεινή αίθουσα μεγάλοι ή μικροί, θα διασκεδάσουν με τη χαριτωμένη προσέγγιση της ιστορίας, τις ελκυστικές υπερβολές του ρομαντισμού και τη θελκτική διαχείριση όρων και εννοιών όπως η τιμή, η ελπίδα, η συγχώρεση, η αυταπάρνηση και η πίστη.
Εξ άλλου θα θυμηθούμε ότι ο ρομαντισμός μας διδάσκει ότι αυτό που κάνει τη μοναξιά μας υποφερτή πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη είναι ότι κάπου υπάρχει ένα χαμόγελο αμεταχείριστο, μια χειραψία μετέωρη και ένα βλεφάρισμα ημιτελές και μας καλεί να του δώσουμε πνοή και αίσια κατάληξη.
Οι Τρεις Σωματοφύλακες: Ντ’ Αρτανιάν (2023) | Κριτική ταινίας Ελισσαίος Βγενόπουλος
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
