Οικία Χατζή - Χατζηχριστάκη: Ένα «πολύπαθο» μνημείο της Όσσας αναζητά ξανά ζωή…

Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών (18 Απριλίου) που έχει θεσπίσει το ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών), συμπίπτει με μια κρίσιμη στιγμή για το «πολύπαθο» μνημείο της Όσσας, την οικία Χατζή-Χατζηχριστάκη, χαρακτηρισμένο «μνημείο» από το Υπουργείο Πολιτισμού (2004) και ιδιοκτησία του Δήμου Λαγκαδά Θεσσαλονίκης.

Για το μνημείο έχουν συνταχθεί έως τώρα δύο (2) μελέτες αποκατάστασης και επανάχρησής του, η μία το 2004 και η άλλη το 2010, οι οποίες έχουν εγκριθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες, χωρίς όμως έως σήμερα να έχουν αντιμετωπιστεί με την πρέπουσα σοβαρότητα και να έχουν αξιοποιηθεί αναλόγως, με συνέπεια να είναι ήδη παρωχημένες αφού η κατάσταση διατήρησης του κτιρίου έχει αλλάξει δραματικά.

Σήμερα, 18 χρόνια μετά την κήρυξη του μνημείου και 12 χρόνια μετά την τελευταία μελέτη, η κατάσταση του μνημείου επιδεινώνεται καθημερινά και τραγικά, με κατά τόπους καταρρεύσεις και φθορές, ιδιαίτερα στο κεντρικό και βορειοανατολικό τμήμα του. Μια κατάσταση που δεν τιμά καθόλου ούτε το αρμόδιο Υπουργείο, ούτε την Τοπική Αυτοδιοίκηση… Ταυτόχρονα, όμως, προσβάλει τους κατοίκους και τους δημότες μας για την επικρατούσα κατάσταση και για το δημόσιο χρήμα που αναλώθηκε ως τώρα…

Μέσα στο 2021, με πρωτοβουλία της Κοινότητας Όσσας, του Συλλόγου Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα» και με τη σύμφωνη γνώμη του Δήμου Λαγκαδά επαναφέραμε το θέμα στην επιφάνεια και προχωρήσαμε σε μια σημαντική συνεργασία. Με την ευγενική, λοιπόν, συνδρομή του Τμήματος Αρχιτεκτόνων, του Τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων και του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Α.Π.Θ. στην «Προστασία, Συντήρηση και Αποκατάσταση Μνημείων Πολιτισμού» και πάντα με την πολύτιμη συνεισφορά καθηγητών και φοιτητών, ήδη έχει εκπονηθεί μια Διπλωματική Εργασία με την τρισδιάστατη αποτύπωση του μνημείου και αυτή τη στιγμή συντάσσεται εκ νέου η μελέτη αναστήλωσης, αποκατάστασης και επανάχρησης του μνημείου, με τις σχετικές επικαιροποιήσεις, προκειμένου να κατατεθεί στον Δήμο Λαγκαδά και να προωθηθεί αρμοδίως στο Υπουργείο Πολιτισμού και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για τη σχετική διαδικασία προς ένταξη σε χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα.

Ο φθοροποιός χρόνος είναι αμείλικτος και το μνημείο μας έχει πλέον φτάσει στα όρια της διατήρησής του… Η σημερινή συγκυρία δεν αφήνει άλλα περιθώρια εφησυχασμού. Αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία που χρειάζεται άμεσες και γενναίες ενέργειες για την αποτροπή του μοιραίου και για την απόδοση ενός από τα τελευταία στολίδια της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του τόπου μας, πίσω στους κατοίκους, στον οικισμό και στην πολιτιστική κληρονομιά που «δανειστήκαμε» από τις γενιές που θα έρθουν!

Άγγελος Β. Μήτσας
Τοπικός Σύμβουλος Κοινότητας Όσσας
Δήμου Λαγκαδά