Το ωραιότερο μπαλκόνι με θέα τη πόλη της Θεσσαλονίκης
Στην βορειοανατολική πλευρά των τειχών της Άνω Πόλης βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά, μορφολογικά και αρχιτεκτονικά μνημεία της Θεσσαλονίκης, ο λανθασμένα επονομαζόμενος Πύργος του Τριγωνίου.
Η πραγματική ονομασία του κτίσματος είναι Πύργος της Αλύσεως. Οι Τούρκοι των ονόμαζαν Cincirli Kulesi (Τζιντζιρλή-Κουλέ) Πύργος της Αλυσίδας, ή kuşaklı Kulesi (Κουσακλή-Κουλέ) Ζωσμένος Πύργος. Κι αυτό πιθανολογείται πως οφείλεται στη λίθινη διακοσμητική ταινία, που περιβάλλει τον κορμό του Πύργου σαν αλυσίδα.
Από ένα βιβλιογραφικό λάθος, το οποίο αναπαράγεται μέχρι και σήμερα, ο σωζόμενος έως σήμερα πύργος της Αλύσεως (Cincirli Kulesi) απεκλήθη πύργος του Τριγωνίου και η ονομασία αυτή επικράτησε. Ο αληθινός Πύργος του Τριγωνίου (που πήρε το όνομα του από την τριγωνική κάτοψη που είχε), που σήμερα είναι κατεστραμένος, βρισκόταν επί των τειχών, μεταξύ της πύλης των Αναργύρων και του “πύργου της αλύσεως”
Ο Πύργος της Αλύσεως ή Πύργος του Τριγωνίου όπως αποκαλείται σήμερα δεν είναι ακριβώς γνωστό πότε χτίστηκε. Υπολογίζεται πως η ανέγερσή του έγινε κάπου μετά την κατάληψη του 1430 και έως τις αρχές του 16ου αιώνα. Σκοπός των Τούρκων ήταν να ενισχύσουν τα οχυρωματικά έργα της πόλης με έναν πύργο του πυροβολικού.
Όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του ο Πύργος του Τριγωνίου μαζί με τον Λευκό Πύργο και τον Πύργο του Βαρδαρίου αποτελούσαν τα ισχυρότερα οχυρά που κατασκευάστηκαν για να ενισχύσουν την οχύρωση της Θεσσαλονίκης.
Πύργος Τριγωνίου το εσωτερικό
Στο εσωτερικό του συναντώνται οχτώ κύριοι χώροι (ο χώρος εισόδου, τρία πυροβολεία, τρεις χώροι βοηθητικής χρήσης και ο «χώρος φρουράς». Τα τρία πυροβολεία, μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον εχθρό ώς τη θάλασσα. Εχει ενδιαφέρον ότι στη θέση του «Πύργου Τριγωνίου» υπήρχε ένας ορθογώνιος πύργος. Με την αλλαγή της τεχνικής, που ήθελε πια κυκλικούς πύργους -οι οποίοι άντεχαν περισσότερο-, ο τετράγωνος διασώθηκε στο εσωτερικό και αποτελεί, τον πυρήνα του πύργου που γνωρίζουμε. Η όλη περιήγηση μέσα από διαδρόμους και κλιμακοστάσια, δημιουργεί μία επιβλητική ατμόσφαιρα και σε ταξιδεύει πίσω στον χρόνο.
Ο πύργος αποτελεί ένα κατά προσέγγιση κυλινδρικό σώμα με διάμετρο που ελαττώνεται όσο αυξάνεται το ύψος του. Συγκεκριμένα η διάμετρός του κυμαίνεται από 24,85μ. στη βάση του μέχρι 23,45μ. στη στάθμη του δώματος. Η κλίση της εξωτερικής επιφάνειας, λόγω της ελάττωσης της διαμέτρου του, είναι πιο έντονη μέχρι το ύψος που αντιστοιχεί στη στάθμη εισόδου του ενώ ψηλότερα γίνεται πιο ήπια. Λόγω της κλίσης του εδάφους, το ύψος του κυμαίνεται μεταξύ 20,00-22,00μ από τη διαμορφωμένη στάθμη του εδάφους στη νοτιοανατολική πλευρά, ενώ περιορίζεται στα 11,15 μ από τη στάθμη του διαμορφωμένου επιπέδου στη βορειοδυτική πλευρά. Η ιδιαίτερη κατασκευή και διαμόρφωση του πύργου σχετίζεται με το λόγο για τον οποίο κατασκευάστηκε, την καλύτερη οχύρωση της πόλης και την υποδοχή πυροβόλων όπλων (Κούσουλα – Κονιόρδος,1999).
Η στρατηγική θέση του Πύργου και η ισχυρή του δόμησή του επέκτειναν τη χρήση του και μετά τη περίοδο της Τουρκοκρατίας. Μετά τον 18ο αι. ο Πύργος χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη όπλων και πυρομαχικών. Επίσης από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης ως τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε από τον ελληνικό στρατό. Κατά τους βομβαρδισμούς του Β. Παγκοσμίου πολέμου χρησιμοποιήθηκε και ώς καταφύγιο. Στη συνέχεια η φθορά του χρόνου αλλά και οι σεισμοί επιβάρυναν σημαντικά το κτίριο με αποτέλεσμα να κλείσει τις πόρτες του
Πύργος Τριγωνίου Ωράριο λειτουργίας μέρες και ώρες επισκέψεων
Μετά από μακρά περίοδο κατά την οποία οι πόρτες του παρέμειναν κλειστές, έγινε η αποκατάσταση του από την 9η Εφορεία Αρχαιοτήτων. Έτσι το μνημείο έγινε προσβάσιμο στους πολίτες της Θεσσαλονίκης και στους τουρίστες από τον Δεκέμβριο του 2017. Θεωρητικά βέβαια αυτό. Οι ελλείψεις σε προσωπικό αλλά και οι καλοκαιρινοί μήνες έχουν περιορίσει τις επισκέψεις σε τρεις μέρες την εβδομάδα (Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή 9:00-14:00). Όπως και να έχει, καλύτερα να καλείτε πρώτα στο 2313310400 στο φυλάκιο του Επταπυργίου (Γεντί Κουλέ) και να ρωτάτε για τις μέρες και ώρες επισκέψεων. Είναι ένα από τα καλύτερα σημεία να δεις την πόλη από ψηλά. Η περιοχή ενδείκνυται για βόλτες. Πολύ κοντά σε 10 λεπτά με τα πόδια (500 μετρα) μπορείτε να επισκεφθείτε το εμβληματικό μνημείο της Θεσσαλονίκης το περίφημο
Επταπύργιο (ή Γεντί Κουλέ).cityportal.gr/ Πύργος Τριγωνίου (Αλύσεως Cincirli Kulesi) / γράφει η Αριστέα Βραζιώτη
(φωτογραφία Panos Kazanasmas)
