Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ είναι ίδρυμα και μουσείο τέχνης με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
Ιδρύθηκε το 1972 από το ζεύγος Νέστορα και Αλίκης Τέλλογλου με την δωρεά ολόκληρης της περιουσίας και των έργων τέχνης που είχαν στην κατοχή τους Κύριοι στόχοι του Τελλόγλειου είναι η επαφή του κοινού με την τέχνη και τις συλλογές του ιδρύματος (με ιδιαίτερη έμφαση στους μαθητές και τους φοιτητές μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων) και η ενίσχυση της καταγραφής και μελέτης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.
Το Τελλόγλειο
Το ίδρυμα στεγάζεται σε κτίριο στην βόρεια πλευρά του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η κύρια είσοδος βρίσκεται στην οδό Αγίου Δημητρίου, απέναντι από την Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ. Το κτίριο ολοκληρώθηκε το 1997 και εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 1999 ύστερα από χρόνιες προσπάθειες της Αλίκης Τέλλογλου. Γραφειοκρατικά και άλλα ελληνικού τύπου προβλήματα, κράτησαν εκκρεμές το όνειρο για 34 ολόκληρα χρόνια. Σχολιάζοντας την ελληνική πραγματικότητα η Αλίκη Τέλλογλου δήλωσε:
«Δωρήτρια ήμουν μέχρι που πρόσφερα την περιουσία μου. Μετά έγινα επαίτης για να τη δεχθούν». Το κτίριο έχει συνολικό εμβαδό 6500 τετραγωνικά μέτρα και περιβάλλεται από ένα αλσύλλιο έκτασης 24 στρεμμάτων. Διαθέτει επίσης συνεδριακό κέντρο 230 θέσεων και διάφορους βοηθητικούς χώρους κατάλληλους για τη διεξαγωγή εκδηλώσεων. Τμήμα του ιδρύματος είναι και η ανακαινισμένη
οικία Τέλλογλου στην οδό Αριστοτέλους που άνοιξε για το κοινό το 2016.
Η Αλίκη Τέλλογλου
Η Αλίκη Τέλλογλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη
Θεσσαλονίκη. Ήταν το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας του Ναούμ και της Λουκίας Ωρολογά, προσφύγων από την Κωνσταντινούπολη και το Μοναστήρι. Από μικρή η Αλίκη Τέλλογλου διψούσε για το διάβασμα και την τέχνη. Το όνειρό της ήταν να σπουδάσει αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων, αλλά τελικά εγγράφεται στην Ιατρική Σχολή. Τα βιβλία ήταν πάντα η αγαπημένη της απόδραση.
«Θυμάμαι ο πατέρας μου, μας έδινε χρήματα για το τραμ κι εμείς πηγαίναμε με τα πόδια, μαζεύαμε τα χρήματα και αγοράζαμε κάποιο καινούργιο λογοτεχνικό βιβλίο». Για τό έργο ζωής της, το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών:
«Εμείς δεν κάναμε ένα μουσείο ή μια πινακοθήκη, όπου απλώς θα εκτίθενται έργα τέχνης. Εκείνο που θέλαμε ήταν να αποκτήσει το κοινό παιδεία γύρω από την Τέχνη, να δημιουργηθεί ένα σχολείο για να ξυπνάει τα ωραία πράγματα που έχει ο καθένας μέσα στην καρδιά του, τα οποία τον βοηθούν να ομορφαίνει τη ζωή του και τη ζωή των άλλων»...
Μέλημά της δεν ήταν το θεαθήναι. « Ενας ευεργέτης, ό,τι κάνει, το κάνει όχι για τη δημοσιότητα αλλά γιατι έτσι νιώθει όμορφα. Ο άνθρωπος δεν ζει μόνο για τον εαυτό του. Μερικές φορές απογοητεύεσαι αλλά αν αγγίξεις την ψυχή του Έλληνα, σου επιστρέφει τόση αγάπη που λες ότι άξιζε ο κόπος». Για την προσφορά της τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος.
Ο Νέστορας Τέλλογλου
Ο Νέστορας Τέλλογλου γεννήθηκε στη Σμύρνη. Η οικογένειά του, έμποροι και τραπεζίτες, υπήρξαν ευεργέτες στον τόπο τους. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή, η οικογένεια ήρθε στη Θεσσαλονίκη. Έπειτα από σπουδές στην Ελβετία ο Νέστορας επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη όπου ανέπτυξε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα. Η γνωριμία του Νέστορα και της Αλίκης κατέληξε σε γάμο το 1953 και σχεδόν ταυτόχρονα ξεκίνησε η συλλεκτική τους δραστηριότητα. Ο Νέστωρ Τέλλογου πέθανε λίγους μήνες μετά την ιδρυσή του το 1972
Συλλογή – Εκθέσεις
Ο εκθεσιακός χώρος, συνολικής επιφάνειας 2.500 τ.μ., εκτείνεται σε τρεις ορόφους, με διαφορετικά επίπεδα, δημιουργώντας μικρούς αυτόνομους χώρους και ικανό αριθμό βοηθητικών χώρων. Η επίτευξη των επιθυμητών τιμών θερμοκρασίας και σχετικής υγρασίας στον εκθεσιακό χώρο επιτυγχάνονται με τη βοήθεια υπερσύγχρονου συστήματος κλιματισμού που λειτουργεί στο κτίριο.
Το Τελλόγλειο εκτός από τις εκθέσεις που κατά καιρούς φιλοξενεί διαθέτει έργα καλλιτεχών όπως οι Νικόλαος Γύζης, Νικόλαος Λύτρας, Κωνσταντίνος Παρθένης, Νίκος Χατζηκυριάκος – Γκίκας, Φώτης Κόντογλου, Γιώργος Μπουζιάνης, Δημήτρης Μυταράς, Άγγελος Γιαλλινάς, Νίκος Εγγονόπουλος, Βασίλειος Χατζής, Ιωάννα Σπητέρη, Όπυ Ζούνη κ.ά.
Βιβλιοθήκη
Σημαντικό κομμάτι του Τελλόγλειου είναι η βιβλιοθήκη του: δημιουργήθηκε με βάση τη δωρεά του Τώνη και της Ιωάννας Σπητέρη που παραχώρησαν στο ίδρυμα το αρχείο και τη βιβλιοθήκη τους. Περιλαμβάνει επίσης τη συλλογή της Αλίκης Τέλλογλου, το αρχείο και τα βιβλία του Γεωργίου Μουρέλου, μέρος της βιβλιοθήκης του Μαρίνου Καλλιγά, καταλόγους εκθέσεων, εκδόσεις θεωρητικών κειμένων και πλήθος περιοδικών τέχνης κ.ά. Συνολικά αριθμεί περίπου 22.000 τόμους. Η βιβλιοθήκη του Ιδρύματος είναι εξοπλισμένη με σύστημα κινητών μεταλλικών αρχειοθηκών, που εγγυώνται την ολοκληρωμένη προστασία των βιβλίων από φωτιά, πλημμύρα, αλλά και από τη φθορά που μπορούν να προκαλέσουν επιβλαβείς περιβαλλοντικοί παράγοντες. Στην παρούσα φάση το προσωπικό της βιβλιοθήκης ενσωματώνει τη συλλογή της στον online ηλεκτρονικό κατάλογο του Α.Π.Θ. Διατηρεί ωστόσο και τον παλιό δελτιοκατάλογό της. Προς το παρόν δεν είναι ανοιχτή για το κοινό, ωστόσο οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να την επισκεφτούν κατόπιν συνεννόησης.
Εργαστήρια
To Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ διαθέτει τρεις αίθουσες στις οποίες διεξάγονται τα εκπαιδευτικά εργαστήρια. Οι χώροι αυτοί είναι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες των μικρών μαθητών με ιδιαίτερο σεβασμό στην παιδική ηλικία. Δύο αίθουσες βρίσκονται εντός του μουσείου (ισόγειο, πρώτος όροφος), ενώ ο τρίτος βρίσκεται στο προαύλιο. Ο τελευταίος αποτελεί μικρογραφία του εργαστηρίου του Μιρό στη Μαγιόρκα και κατασκευάστηκε από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης-αφιερώματος στον σπουδαίο Ισπανό ζωγράφο Χουάν Μιρό
Αμφιθέατρο συνεδριακό κέντρο
Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. διαθέτει ένα πλήρως εξοπλισμένο συνεδριακό κέντρο, ικανό να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις επιστημονικών συνεδρίων, ημερίδων, σεμιναρίων κ.λπ., τόσο από άποψη αισθητικής, όσο και από άποψη λειτουργικότητας. Η χωρητικότητά του ανέρχεται σε 170 θέσεις, με πρόβλεψη για την πρόσβαση και εξυπηρέτηση ατόμων με ειδικές ανάγκες. Είναι εφοδιασμένο με σύγχρονα ηχητικά συστήματα με ένα πλήρως εξοπλισμένο κέντρο ελέγχου. Στον ίδιο χώρο μπορούν να φιλοξενηθούν και εκδηλώσεις μουσικές, θεατρικές, ποίησης και λόγου, κινηματογράφου, μαθητικές κ.ά. Για την υποστήριξη των παραπάνω εκδηλώσεων το Ίδρυμα διαθέτει πιάνο με ουρά, θεατρικό φωτιστικό εξοπλισμό με σύστημα διαχείρισης και ελέγχου του φωτισμού, καθώς και σύστημα προβολών και παρουσιάσεων.
Πως θα πάτε
Επί της Αγίου Δημητρίου, κοντά στην κύρια είσοδο του Τελλογλείου Ιδρύματος, κάνουν στάση οι γραμμές λεωφορειών του ΟΑΣΘ: 24 – Χίλια Δένδρα (αφετηρία στην Πλατεία Ελευθερίας), 17 – Τριανδρία και 37 – Κρυονέρι (τέρμα στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό).
Στην Εγνατία οδό, στον άξονα του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών, κάνουν στάση οι γραμμές 10 – Χαριλάου, 14 – Άνω Τούμπα (αφετηρία στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό), 28 – Συκιές, 27 Σταυρούπολη.
Μέρες και ώρες επισκέψεων
Δευτέρα κλειστά
Τρίτη – Παρασκευή 09.00 – 14.00 (και Τρίτη απογευμα 17.00 – 21.00)
Σάββατο Κυριακή 10.00 – 18.00
Εξαιρέσεις 25 Μαρτίου, 17 Νοεμβρίου, 25, 26 Δεκεμβρίου
Εισιτήρια
Γενική Είσοδος 5 ευρώ
Μειωμένο 50% 2,5 ευρώ
Κάτοχοι κάρτας Εικαστικού Επιμελητηρίου
Μέλη του Συλλόγου Φίλων Τελλογλείου με την επίδειξη της κάρτας μέλους
Οι ξεναγοί, με την επίδειξη ταυτότητας του Υπουργείου Ανάπτυξης
Οι ανεξάρτητοι εκπαιδευτικοί με την επίδειξη της Κάρτας Ελευθέρας Εισόδου ή της κάρτας μέλους της ΟΛΜΕ
Οι Έλληνες πολίτες και πολίτες λοιπών Κρατών – Μελών της ΕΕ άνω των 65 ετών, με την επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου
Οι δημοσιογράφοι, με την επίδειξη της δημοσιογραφικής τους ταυτότητας
Καθηγητές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Καθηγητές του τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Οι υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού, του Τ.Α.Π.Α., του Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε. και του Ο.Π.Ε.Π., με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Οι μεμονωμένοι φοιτητές ή σπουδαστές των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ή Ισότιμων Σχολών, των εκτός της ΕΕ χωρών, με την επίδειξη της φοιτητικής τους ταυτότητας ή της διεθνούς φοιτητικής ταυτότητας ISIC (International Student Identity Card)
Μεμονωμένοι μαθητές από 6 έως 17 ετών με την επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου για την επιβεβαίωση της ηλικίας
Υπάλληλοι των Μουσείων Θεσσαλονίκης με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Οι υπηρετούντες στα Σώματα Ασφαλείας (Ελληνική Αστυνομία, Πυροσβεστικό και Λιμενικό Σώμα) με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Οι υπηρετούντες τη στρατιωτική τους θητεία, με την επίδειξη της στρατιωτικής τους ταυτότητας
Δεν πληρώνουν είσοδο
Παιδιά ως 6 ετών
Πολύτεκνοι με την επίδειξη κάρτας πολυτέκνου
Άνεργοι με την επίδειξη κάρτας ανέργου
Κάτοχοι κάρτας πολιτισμού
Οι κάτοχοι ειδικής κάρτας μέλους του διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) ή του διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS)
Άτομα με ειδικές ανάγκες και οι συνοδοί τους
Φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης
Παιδιά από ορφανοτροφείο και οι συνοδοί τους
Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί στις επισκέψεις σχολείων και ιδρυμάτων της Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και των Α.Ε.Ι.-Τ.Ε.Ι. της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και εποπτεύεται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με το ιδρυτικό καταστατικό, διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, τα μέλη του οποίου είναι καθηγητές του πανεπιστημίου
