Ο Ταχσίν Πασάς υπήρξε μια δραματική φυσιογνωμία και ο ρόλος του στην αναίμακτη παράδοση αλλά και τη μη καταστροφή της πόλης της Θεσσαλονίκης ήταν καθοριστικός.Γεννήθηκε στο χωριό Μεσαρέ της Αλβανίας και ήταν γόνος ευγενούς αλβανικής οικογενείας.
Ως αξιωματικός του οθωμανικού στρατού υπηρέτησε για σαράντα χρόνια στην Κρήτη, τη Θεσσαλία, την Κωνσταντινούπολη, την Ήπειρο, την Αλβανία, τη Συρία και την Υεμένη. Έγινε πασάς κερδίζοντας τον τίτλο στα πεδία των μαχών και όχι στα σαλόνια και τους διαδρόμους του Τοπ Καπί (αυτό ήταν το σύνηθες στην Οθωμανική αυτοκρατορία).
Παντρεύτηκε μία εξισλαμισμένη Ελληνίδα την Χατιτζέ απο τα Γιάννενα και γιος του ήταν ο ζωγράφος και υπασπιτστής του, Κενάν Μεσαρέ.
Ταχσίν Πασάς
Ο Ταχσίν Πασάς ήταν απόφοιτος της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων είχε Ελληνική παιδεία, μιλούσε άπταιστα ελληνικά.και έτρεφε μεγάλη εκτίμηση προς τον Ελληνικό πολιτισμό. Όλα αυτά συνετέλεσαν δραματικά στην απόφαση του να μην υπογράψει το πρωτόκολο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στους Βούλγαρους.
Φέρεται μάλιστα να είπε της εξής φράση: «Από τους Έλληνες την πήραμε και στους Έλληνες θα την παραδόσουμε»
Η παράδοση στον ελληνικό στρατό της Θεσσαλονίκης, που αποτελούσε μήλο της έριδος των βαλκανικών κρατών, κατέστησε την Ελλάδα το μεγάλο κερδισμένο του πολέμου.
Λέγεται οτι δέχθηκε την άνευ όρων παράδοση της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες από την αγάπη του για την πολη και την επιθυμία του να μην γίνουν καταστροφές από τους βομβαρισμούς και τις μάχες που θα ακολουθούσαν.
Κάτι που φαίνεται πως δεν απέχει πολύ απο την αλήθεια, γιατί στη συνέχεια το αποτέλεσμα ήταν να πεσει στη δυσμένεια των Τούρκων. Διέθετε 30.000 στρατό και αν γινόταν μάχη, από τους βομβαρδισμούς θα καταστρεφόταν οι υποδομές της, το λιμάνι, οι γέφυρες, το υδραγωγείο, τα ιστορικά κτίρια, αλλά και πολλά σπίτια.
Μετά την παράδοση της Θεσσαλονίκης ο Χασάν Ταχσίν Πασάς καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο από στρατοδικείο της Κωνσταντινούπολης. Δεν απολογήθηκε ποτέ. Ο Βενιζέλός ήταν αυτός που φρόντισε να του προσφέρει την προστασία του Ελληνικού κράτους στέλνοντας τον για λόγους ασφάλειας αλλα και υγείας στην Γαλλία και στη συνέχεια στην Ελβετία
Ο Ταχσίν Πασάς πέθανε στη Λωζάννη το 1918. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1937 στον οικογενειακό τάφο των Μεσαρέ στο αλβανικό νεκροταφείο της Τριανδρίας στη Θεσσαλονίκη. Όταν το νεκροταφείο καταπατήθηκε, το 1983, μεταφέρθηκαν στο οστεοφυλάκιο της Μαλακοπής.
Σήμερα τα οστά μου βρίσκονται στο χωριό Γέφυρα του Νομού Θεσσαλονίκης, στη βίλα Μοδιάνο (Τοξίν), που λειτουργεί ως
Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων και είναι το κτίριο που υπογράφηκε η παράδοση της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό Στρατό στις 26 Οκτωβρίου 1912
Στον ίδιο χώρο έχουν εναποτεθεί και τα οστά του υιού και υπασπιστού του, Κενάν Μεσαρέ.
Φωτογραφία– Χασάν Ταχσίν Πασάς/ Wikimedia Commons
