«Το θέατρο εμπεριέχει το πένθος»
«Μου αρέσει πολύ η ανάσα του κόσμου στις μικρές κλειστές σκηνές και λατρεύω και την ενέργεια των ανοιχτών θεάτρων όπου γίνεται παρτενέρ ο ουρανός, κάποιο σκυλί ή γατί που θα ορμήξει στην ορχήστρα… Επίσης είναι πάντα μαγικό πώς όλα στην πρεμιέρα γεμίζουν με αγάπη, παρά τις κόντρες και τις εντάσεις που μπορεί να υπάρχουν… Είναι ένα παράξενο τελετουργικό ένωσης»
«Είναι κάθε ρόλος μια αναμέτρηση με το τυχαίο, με το εφήμερο και παράλληλα με το διηνεκές»
Συνέντευξη Πολυξένη Σπυροπούλου (ηθοποιός)
-Μιλήστε μας για τον ρόλο σας στην παράσταση Αριστοφάνης- Ηρώνδας
Παίζω την Ταξιθέτρια. Είναι μια γυναίκα που εργάζεται σκληρά πρωί –βράδυ προκειμένου να είναι κοντά στην μεγάλη της αγάπη, το θέατρο. Ο ρόλος παραμένει ανώνυμος στην παράσταση, οπότε έχουμε επιλέξει να είμαι η Πολυξένη που παίζει την Ταξιθέτρια που θέλει να παίζει επειδή είναι ηθοποιός, αλλά εργάζεται ως ταξιθέτρια και ως υπάλληλος σε φούρνο τα πρωινά! Είναι ένα απολαυστικό παιχνίδι που ισορροπεί ανάμεσα στην μπρεχτική λειτουργία, στην θεατρική ερμηνεία και στην επιτέλεση (performance). Υπάρχουν στιγμές που βουτάει στην θεατρικότητα και στην σύμβαση και υπάρχουν στιγμές που είμαι σχεδόν εκτός ρόλου σε μια γυμνή έκφραση της στιγμής και της αλήθειας μου. Μια τέτοια στιγμή είναι η Παράβαση.
Ο Άκης Δήμου επιλέγει να δώσει την Παράβαση του έργου σε έναν ρόλο και από κει να περάσει σαν κύμα σε όλο τον Χορό. Στο στόμα της Ταξιθέτριας βρίσκουν φωνή όλοι οι άνθρωποι που δεν μπορούν να υλοποιήσουν τα όνειρά τους σήμερα –τους λείπουν τα λεφτά, τα “κονέ” (οι παρέες και διασυνδέσεις), οι πλάτες, η διακεκριμένη καταγωγή, γενικά δεν είναι υπάκουοι υπηρέτες ή προνομιούχοι και όμως διεκδικούν και παλεύουν. Η κωμική πλευρά και το χιούμορ γίνεται όπλο επιβίωσης και τελικά γίνεται Κραυγή. Η Ταξιθέτρια φτάνει σε σημείο να καταγγείλει επί σκηνής την έμφυλη βία και να μιλήσει ανοιχτά για τις γυναικοκτονίες. Είναι μια στιγμή που λέει όχι στην σιωπή, μια στιγμή που τραντάζομαι ολόκληρη και μοιραζόμαστε με το κοινό μια τεράστια ρωγμή. Το θέατρο έχει ρίσκο. Η Ταξιθέτρια ρισκάρει, τα παίζει όλα για όλα και εγώ μαζί της.
Πιστεύω ότι είναι πολύ δυνατή απόφαση να ειπωθεί η Παράβαση από μια γυναίκα μέσα σε ένα ανδροκρατούμενο τοπίο αρχαίας και σύγχρονης κωμωδίας και γενικά μέσα στο πατριαρχικά δομημένο περιβάλλον μας.
Το 1908 η Μαρίκα Κοτοπούλη στην Επιθεώρηση τραγουδάει το πρώτο φεμινιστικό μανιφέστο «εγώ είμαι η νέα γυναίκα που θα καπνίζω και θα ψηφίζω». Η παράστασή μας έχει στοιχεία επιθεώρησης και οφείλει να τοποθετείται στο εδώ και τώρα μας. Η διδασκαλία και η εμπιστοσύνη του σκηνοθέτη μου Γ. Ρήγα, η γραφή του Άκη Δήμου, η μουσική του Γ. Χριστιανάκη, όλοι οι συντελεστές, καθώς και η στήριξη και η αγάπη των συναδελφισσών και συναδέλφων επί σκηνής από τους πιο έμπειρους πρωταγωνιστές μέχρι τα πιο νέα παιδιά, η πολλή δουλειά, το κέφι και το πάθος, όλα μαζί συντελούν στο να αποδοθεί ο ρόλος αυτός και να μιλήσει στην καρδιά των θεατών. Ένα μεγάλο ευχαριστώ προς όλες – όλους και στο ΚΘΒΕ για την συνεργασία.
-Πώς προσεγγίζετε έναν ρόλο στην πρόκληση των διαφορετικών κάθε φορά προσωπείων που καλείστε ως ηθοποιός να ενσαρκώσετε επί σκηνής;
Προσεγγίζω έναν ρόλο σαν να γνωρίζω έναν άνθρωπο. Ψάχνω τι του αρέσει, τι όχι, τι θέλει, τι αγώνα αντιμετωπίζει, τι κάνει-πώς δρα, πώς αντιδρά, τι εμπόδια συναντά στον δρόμο του, ποιες είναι οι σχέσεις του. Πού είναι η φωτιά του, ο πυρήνας του. Και μετά συνδέομαι μαζί του. Βρίσκω τα κοινά μας, βρίσκω γιατί με αφορά, τι θέλω να πω, μπαίνω στη λογική του, βρίσκω τη μορφή του μέσα μου. Χρειάζεται και η μελέτη του πλαισίου όπου γράφτηκε το έργο και σίγουρα οφείλουμε να ακολουθούμε πιστά το όραμα της σκηνοθεσίας και της συνολικής στόχευσης της παράστασης.
Σε πιο ελεύθερες εκδοχές θεάτρου επινόησης ή performance, καταθέτω σε πιο προσωπικό επίπεδο μια πλευρά του εαυτού μου σε ροή με την αφήγηση και την ιδέα. Η δουλειά μας βασίζεται στην συνύπαρξη, στην επικοινωνία και πάντα έχει απεύθυνση, έχει αποδέκτη τον κόσμο. Ακονίζουμε την τεχνική μας και ανοίγουμε το συναίσθημά μας για να συμβεί η θεατρική πράξη κάθε φορά σαν να είναι από την αρχή, με την ίδια λαχτάρα αλλά και με το ήθος και τον σεβασμό που αναλογεί στην τέχνη μας. Είναι κάθε ρόλος μια αναμέτρηση με το τυχαίο, με το εφήμερο και παράλληλα με το διηνεκές.
-Τι είναι για σας το θέατρο κυρία Σπυροπούλου;
Το θέατρο είναι για μένα το μαγικό και ελεύθερο ταξίδι ενός παιδιού που αρνείται να μεγαλώσει. Είναι η Neverland μας. Και ταυτόχρονα είναι μια παρτίδα σκάκι ή πόκερ με αυστηρούς κανόνες. Είναι ένα πανηγύρι, μια γιορτή. Είναι μια πράξη πολιτική και ποιητική. Οφείλει να μετακινήσει το εσωτερικό συναισθηματικό σύστημα των καλλιτεχνών επί σκηνής και των θεατών, καθώς και το εξωτερικό σύστημα, με μικρές ή μεγάλες εκρήξεις.
– Πώς, πότε αποφασίσατε να γίνετε ηθοποιός;
Δεν ξέρω. Ήμουν μικρή πάντως. Μάλλον η φύση μου είναι πολυμορφική και μεταμορφωτική, δημιουργική, απροσάρμοστη…Ήταν αδύνατον να μην οδηγηθώ στο θέατρο. Ας πούμε ότι έτσι γεννήθηκα και στην συνέχεια δούλεψα πολύ για να το κάνω να συμβεί. Σπούδασα και άλλα πράγματα, εργάστηκα σε πολλά πόστα και πολλά χρόνια ως ενεργή ηθοποιός. Είμαι πλέον εργαζόμενη μητέρα στον χώρο του θεάτρου, κάτι δύσκολο και ίσως αντιφατικό για κάποιους. Η ιδιότητα της ηθοποιού είναι κάτι που θέλω να το τιμάω καθημερινά με τον ιδρώτα μου και την χαρά μου. Είναι σπάνιο να βιοπορίζεσαι με αυτό που αγαπάς, για τους καλλιτέχνες κυρίως μοιάζει με πολυτέλεια.
-Μιλήστε μας για μια εμπειρία που βιώσατε στο θέατρο και θα θέλατε να την μοιραστείτε
Δυσκολεύομαι να ξεχωρίσω μία εμπειρία. Είναι πολλές οι στιγμές… Θα ‘λεγα είναι πολλές οι ζωές που βιώνουμε στο θέατρο. Σίγουρα αυτό που μοιράζομαι τώρα με τον κόσμο στην παράσταση, Αριστοφάνης-Ηρώνδας Contra tempo, είναι πολύ ισχυρό. Επίσης είχε πλάκα όταν έπαιζα την έγκυο σε μια παράσταση και έμεινα στ’ αλήθεια έγκυος κατά τη διάρκεια της σεζόν, οπότε σιγά σιγά βγάλαμε την ψεύτικη κοιλιά και έπαιζα με την αληθινή μου. Μου αρέσει πολύ η ανάσα του κόσμου στις μικρές κλειστές σκηνές και λατρεύω και την ενέργεια των ανοιχτών θεάτρων όπου γίνεται παρτενέρ ο ουρανός, κάποιο σκυλί ή γατί που θα ορμήξει στην ορχήστρα…Επίσης είναι πάντα μαγικό πώς όλα στην πρεμιέρα γεμίζουν με αγάπη, παρά τις κόντρες και τις εντάσεις που μπορεί να υπάρχουν… Είναι ένα παράξενο τελετουργικό ένωσης.
-Στο δίλημμα-πρόκληση Ηθοποιός ή Σκηνοθέτης, τι θα διαλέγατε;
Ηθοποιός νιώθω και αυτή είναι η επαγγελματική μου προτεραιότητα. Σκηνοθετώ μόνο όταν έχω κάτι πολύ συγκεκριμένο να εκφράσω, σαν να είδα ένα πολύ τρελλό όνειρο και προσπαθώ να σας το αφηγηθώ και να σας βάλω μέσα σε αυτό. Επίσης όταν συνθέτω παραστάσεις προτιμώ μη θεατρικά κείμενα, δηλαδή ποίηση, επιστολές, ημερολόγια, προσωπικές μαρτυρίες, μυστικά, λογοτεχνία και συνήθως μορφοποιούνται με κώδικες performance. Θεωρώ ότι η θεατρική εμψύχωση που ερευνώ και την λειτουργώ σε ομάδες, η δουλειά μου ως εκπαιδεύτρια-εμψυχώτρια, ως coach και ως σκηνοθέτρια, ακόμα και οι ανθρωπολογικές μελέτες και η ψυχοσωματική μου έρευνα, είναι όλα στο δημιουργικό φάσμα του ηθοποιού.
-Ποιους ρόλους ονειρεύεστε;
Ονειρεύομαι γόνιμες και υγιείς συνεργασίες με ανθρώπους που επικοινωνούμε, που εξελισσόμαστε μαζί. Και ο πιο σπουδαίος ρόλος μπορεί να καεί αν δεν ανθίσει σε μια καλή συνύπαρξη ομάδας.
Έχω ερμηνεύσει μέχρι τώρα ρόλους που ονειρευόμουνα κρυφά και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Χρειάζεται πια να μιλάμε με σημαντικά πράγματα, να προκαλούμε δονήσεις, να έχουμε οράματα και ασήχαστη αναζήτηση. Ό,τι όμορφο έρθει θα το δεχτώ και θα το ακολουθήσω.
-Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε νέους σπουδαστές – υποψήφιους ηθοποιούς;
Ό,τι και να πούμε δεν θα σημαίνει τίποτα αν δεν το εφαρμόζουμε εμείς στον εαυτό μας πρώτα. Ελπίζω να εμπνέω στην πράξη με την δουλειά μου τα παιδιά που μπαίνουν τώρα στον επαγγελματικό στίβο όπως και εγώ εμπνέομαι από τον ενθουσιασμό τους. Είναι σημαντικό να μελετάμε, να αγαπάμε, να δουλεύουμε μεθοδικά, να ακούμε, να σεβόμαστε, να λειτουργούμε συμπεριληπτικά και δίκαια, να βουτάμε στα βαθιά, να πιστεύουμε σε κάτι αναλλοίωτο και ιερό – ό,τι κι αν είναι αυτό μέσα και έξω μας.
Επίσης πιστεύω ότι ένας ηθοποιός οφείλει να δει καθαρά τον εαυτό του, να δει το υλικό του, να γνωρίσει τις πληγές και τις αδυναμίες του. Να δουλέψει τον εαυτό του. Η σκηνή δεν είναι σκουπιδότοπος να αδειάζουμε πάνω της τα σκουπίδια μας, είναι τόπος ανοιχτός και καθαρός.
– Όταν τελειώνει ένας κύκλος παραστάσεων πώς βιώνεται η διαδικασία αποφόρτισης από την ενέργεια ενός ρόλου; Εσείς πώς χειρίζεστε αυτήν την αποκοπή από το «σώμα» ενός ρόλου;
Η κάθε διαδικασία επαφής με έναν ρόλο και με μια παράσταση συνολικά είναι ένας κύκλος ζωής. Ξεκινάει με την γέννηση, εξελίσσεται και ολοκληρώνεται με έναν αποχαιρετισμό για να γεννηθεί έπειτα κάτι νέο. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός που λάμπει στο σύμπαν για πάντα σαν άστρο ακόμα και μετά την ολοκλήρωση. Η κοινωνία μας αποφεύγει την κυκλική λειτουργία, πάμε συνεχώς μπροστά, τρέχουμε, καταναλώνουμε. Το θέατρο εμπεριέχει το πένθος. Όταν τελειώνει πάντα το κλαίμε με συγκίνηση και έπειτα το αφήνουμε ελεύθερο για να δώσουμε χώρο και χρόνο στο καινούργιο.
-Αν το θέατρο ήταν μόνο μουσική, τι ήχους θα είχε αυτή η μουσική;
Ήχους χειμαρρώδεις, σιωπές, ψιθύρους, πολυφωνίες, πρωτόγονους ήχους πρωτογενείς και μαζί αστείους, έντονους ρυθμούς.
-Αν έπρεπε να επιλέξετε ένα σχήμα για να απεικονίσετε, ως ιδεόγραμμα, την έννοια «θέατρο» ποιο θα ήταν αυτό;
Τι ωραία και παράξενη ερώτηση! Θα ζωγράφιζα μια μήτρα.
[Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Πολυξένη Σπυροπούλου για τις απαντήσεις, στην εγγύτητα της συνάντησης… μιας εκ του μακρόθεν –καθότι γραπτή- συνέντευξης]
Αγγέλα Μάντζιου | cityportal.gr
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
