«Προσοχή! Εκτελούνται έργα» | Κριτική

«Προσοχή! Εκτελούνται έργα» στο θέατρο «Αυλαία» | Κριτική Παύλος Λεμοντζής

Πρόλογος

Η πρώτη απόπειρα κατασκευής Μετρό στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε την τριετία 1986-1989, επί δημαρχίας Σωτήρη Κούβελα. Το σχέδιο προέβλεπε: μετρό κάτω από το οδόστρωμα της οδού Εγνατία, αρχικά στο τμήμα μεταξύ της οδού Καυταντζόγλου και της Πλατείας Δημοκρατίας, με προοπτική ολοκλήρωσης του έργου το 1995.
Μεγαλοϊδεατισμοί!

Δεκαπέντε χρόνια, στο μεταξύ, έχουν περάσει από το 2006, όταν ξεκίνησαν οι εργασίες του Μετρό, ένα από τα πλέον πολύπαθα έργα στην χώρα μας, το οποίο έχει πάρει παράταση ολοκλήρωσης το 2023, σύμφωνα με δηλώσεις πρωθυπουργού Μητσοτάκη στη Δ.Ε.Θ. το 2019. Ακολούθησε η πανδημία και τα συμπαρομαρτούντα της και, δυστυχώς, τις προάλλες – πάλι στη Δ.Ε.Θ. – ο ίδιος πρωθυπουργός κατέθεσε ότι η υπόθεση ολοκλήρωσης «Μετρό» οδεύει για το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Μεγαλοϊδεατισμοί!

Το θέμα

Μετά από μια εξαιρετικά επιτυχημένη πρώτη παρουσίαση στο πλαίσιο της Ανοιχτής Θεατρικής Σκηνής της Πόλης 2023, η επινοημένη παράσταση «Προσοχή: Εκτελούνται Έργα» επιστρέφει στο Θέατρο Αυλαία, επαναφέροντας στο προσκήνιο ένα καίριο και διαχρονικά άλυτο ζήτημα της Θεσσαλονίκης: το Μετρό.

Ένα πολυδιάστατο θέμα με πολιτικές, οικονομικές, πολιτιστικές και κοινωνικές προεκτάσεις, κρυμμένες για πολλά χρόνια κάτω από το χαλί.

Πόσο χρειάζεται να περιμένει κανείς για την ολοκλήρωση ενός έργου; Πότε η κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης απέκτησε μυθολογικό, ανεκδοτολογικό και συμβολικό χαρακτήρα, επηρεάζοντας τον συλλογικό ψυχισμό της πόλης; Πόσο γρήγορα θα ξεχάσουμε τις εικόνες των εργοταξίων στη Μετά Μετρό Εποχή, όταν εξελιγμένοι αυτόματοι συρμοί θα φτάνουν κάθε δύο λεπτά;

Στην παράσταση «Προσοχή: Εκτελούνται Έργα», σταθμοί της πραγματικής ιστορίας του Μετρό, συνεντεύξεις εμπλεκομένων, ερωτηματολόγια και επιτόπια έρευνα μπλέκονται με φανταστικές ιστορίες και προσωπικές σκέψεις, μετατρέποντας την αναμονή για το Μετρό σε έναν εναλλακτικό κοινωνικό στοχασμό.

Μια ομάδα νέων ηθοποιών, που δεν θυμάται πώς ήταν η Θεσσαλονίκη χωρίς εργοτάξια, ερευνά επί σκηνής το δίπολο στασιμότητα-μετακίνηση σε μια προσπάθεια να απαντήσει στο ερώτημα: Τι είδους μετακινήσεις ονειρεύονται οι νέοι άνθρωποι της πόλης, όχι μόνο στους δρόμους αλλά και στη ζωή τους;

Αγωνιζόμενη να αντισταθεί σε μια νομοτέλεια παραίτησης, η ομάδα δημιουργεί ένα έργο για το έργο. Ένα έργο που ψάχνει απεγνωσμένα την ολοκλήρωσή του.

Η παράσταση

Η Νοεμή Βασιλειάδου και η ομάδα της παρουσιάζουν στο κοινό της Θεσσαλονίκης για δεύτερη φορά μια παραστατική τέχνη (performanceart‎), μια καλλιτεχνική δράση ,η οποία περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα τέσσερα βασικά στοιχεία: τον χρόνο, τον χώρο, το σώμα του ερμηνευτή ή εναλλακτικά την παρουσία του σε ένα μέσο και τη σχέση μεταξύ του ερμηνευτή και του κοινού.

Το πολυβασανισμένο ζήτημα του Μετρό Θεσσαλονίκης, το καταταλαιπωρημένο αστικό κέντρο της πόλης, η ιώβειος υπομονή των κατοίκων, η διάσταση απόψεων κοινωνίας και πολιτικής κυβερνήσεων, η περίφημη διαμάχη μεταξύ της insitu ( κατά χώραν) διατήρησης και της απόσπασης -επανατοποθέτησης των αξιόλογων αρχαίων ευρημάτων στον πολύπαθο Σταθμό Βενιζέλου, στοιχειοθετούν το παζλ της παράστασης είτε ρεαλιστικά είτε μυθοπλαστικά, η οποία παρουσιάζεται στο θέατρο «Αυλαία» σε μια ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα από Θεσσαλονικείς που υπομένουν χρόνια αυτό το βαρύ φορτίο της ταλαιπωρίας, σαν μια ευχή εξ Αθηνών: «εκσυγχρονίζουμε τη συμπρωτεύουσα» , η οποία μεταλλάχτηκε σε κατάρα.

Από το 2006 που άρχισαν να σημειώνονται οι αρχικές αναπτύξεις εργοταξίων, μέχρι το τωρινό 2023 με ανολοκλήρωτο το έργο, πέρασαν σχεδόν δεκαοκτώ χρόνια, τα οποία δικαιολογούν τη σύλληψη και την εκτέλεση της ιδέας στη σκηνή από μια ομάδα νέων ανθρώπων που, στην περίοδο της ανοιχτωσιάς του κέντρου, ήταν μικρά παιδιά με περιορισμένους πνευματικούς ορίζοντες και ανύπαρκτα σχέδια για το μέλλον τους στη συμπρωτεύουσα. Πρόκειται για τη γενιά που αντρώθηκε με φόντο τις λαμαρίνες.

Μαθαίνουμε ότι προσωρινός ανάδοχος είναι το σχήμα ΑΤΜ-EGIS για την συντήρηση και λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης. Αυτό έκανε γνωστό ο τότε πρόεδρος της Ελληνικό Μετρό, Νίκος Ταχιάος, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό. Σημείωσε δε, ότι μιλάμε για «μια κοινοπραξία που συμμετέχουν η εταιρία ATM, που λειτουργεί το Μετρό του Μιλάνο, και ο γαλλικός όμιλος EGIS, με την εμπειρία της Metro Service, που λειτουργεί το Μετρό της Κοπεγχάγης, το οποίο είναι ίδιο με το δικό μας μετρό. Βρισκόμαστε μπροστά σε μία καλή εξέλιξη και όλα θα πάνε καλά».

Το Μάιο του 2023 το «Αττικό Μετρό» μετονομάστηκε σε «Ελληνικό Μετρό» για να συμπεριλάβει και το μετρό Θεσσαλονίκης, λίγο πριν τα εγκαίνιά του. Οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν έως σήμερα, εκτός των δηλώσεων, είναι η απελευθέρωση κάποιων σημείων του αστικού ιστού της πόλης από τις λαμαρίνες και η ταυτόχρονη θέση του Προέδρου Νίκου Ταχιάου στο Υφυπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Η σφιχτοδεμένη ομάδα (Δημήτρης Γούλιος, Μαρία Καραγκιοζίδου, Βασίλης Μπόγδανος, Χάρις Σερδάρη, Σοφία Στυλιανού και ο μουσικός Γρηγόρης Λιόλιος), που έστησε την πολυεπίπεδη παράσταση – νέα, ταλαντούχα παιδιά με μπροστάρισσα τη Νοεμή Βασιλειάδου – σαρκάζει και αυτοσαρκάζεται, στηλιτεύει και διακωμωδεί, καυτηριάζει και λοιδορεί με τη σάτιρα στο κομμάτι τεκμηρίωσης, αλλά και στο μυθοπλαστικό μέρος και κάνει πολύ καλά, επειδή πρόκειται – επιτρέψτε μου – για «εννοιολογική τέχνη», η οποία δεν ορίζεται από τα μέσα ή το ύφος αλλά περισσότερο από τα ερωτήματά της. Η εννοιολογική τέχνη προκαλεί την παραδοσιακή έννοια του αντικειμένου της τέχνης, δηλαδή, τη μοναδικότητα, τη συνεκτικότητα και την επενδυτική του αξία.

Η εννοιολογική τέχνη (ή Εννοιακή Τέχνη), όπως πρωτοονομάστηκε το 1967, δεν αφορά τα υλικά ή τις μορφές, αλλά την «έννοια», το concept. Επίσης, αφορά ιδέες και νοήματα. Όπως ακριβώς συμβαίνει στο θέατρο «Αυλαία» Θεσσαλονίκης και στην παράσταση «Προσοχή! Εκτελούνται έργα».

Επίλογος

Εκτέλεση του έργου:
Πρόκειται για μια νεοσύστατη ομάδα επαγγελματιών ηθοποιών της Θεσσαλονίκης που συγκροτήθηκε τον Ιανουάριο του 2023.

Δημιουργώντας πρωτότυπες συνθέσεις με εργαλεία του θεάτρου της επινόησης, προσπαθεί να αποδεσμευτεί από τους οικείους ή και επιβαλλόμενους τρόπους πρόσληψης της πραγματικότητας και να ανακαλύψει νέους.

Για την παράσταση “Προσοχή: εκτελούνται έργα”, συνεργάζεται με την Εταιρεία Θεάτρου Αντίqρηση, με την οποία τους/τις ενώνει η κοινή αντίληψη του θεάτρου ως χώρου συλλογικότητας, συνδιαμόρφωσης και συνδημιουργίας.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Νοεμή Βασιλειάδου
Πρωτότυπο κείμενο – Έρευνα: Η ομάδα
Δραματουργία: Νοεμή Βασιλειάδου, Χάρις Σερδάρη
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Γρηγόρης Λιόλιος
Κίνηση: Μαίρη Γιαννούλα
Παραγωγή: Εταιρεία θεάτρου αντίqρηση
Βοηθός σκηνοθεσίας – Οργάνωση παραγωγής: Χάρις Σερδάρη
Σύμβουλος δραματουργίας: Πάνος Δεληνικόπουλος
Σύμβουλος σκηνογραφίας /ενδυματολογίας: Μαρία Καραδελόγλου
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ευαγγελίου, Λευτέρης Τσινάρης
Υπεύθυνη Επικοινωνίας / Προβολής: Λία Κεσοπούλου
Παραγωγή: “Εταιρεία Θεάτρου Αντίqρηση”

ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ
Δημήτρης Γούλιος, Μαρία Καραγκιοζίδου, Βασίλης Μπόγδανος, Χάρις Σερδάρη, Σοφία Στυλιανού και ο μουσικός Γρηγόρης Λιόλιος

«Προσοχή! Εκτελούνται έργα» στο θέατρο «Αυλαία» | Κριτική Παύλος Λεμοντζής

«Big in Japan» στο «Μικρό» της Μονής Λαζαριστών | Κριτική