Ραβέννα: Η πόλη των ψηφιδωτών

Στην επαρχία της Emilia-Romagna ανήκει, εκτός απ’ την Μπολόνια που αποτελεί τη βάση μου, και η Ραβέννα. Μια πόλη μάλιστα που προβάλλει ιδιαίτερα το όνομα Romagna. Είναι ακριβώς αυτό που λέμε “τιμή τους και καμάρι τους”.
Δεν είναι μεγάλη πόλη. Μα ούτε και μικρή. Μετά από μερικές εξορμήσεις, έχω πια καταλάβει ότι μεγάλη πόλη στην Ιταλία μπορεί να θεωρηθεί μόνο η Ρώμη ίσως. Όλες οι άλλες είναι μεσαίου μεγέθους, γιατί εδώ η αποκέντρωση δεν είναι μόδα των τελευταίων ετών. Σαν πόλη δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερο. Η κεντρική της πλατεία, η Piazza del Popolo, είναι απλά μια ανοιχτωσιά μέσα στην πόλη. Τα σπίτια και οι γειτονιές της δεν ακολουθούν κάποια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, δεν αφήνουν καμία αίσθηση στον επισκέπτη. Είναι αδιάφορες. Άχρωμες και άοσμες. Αλλά γεμάτες μαγαζιά. Όλες οι γνωστές μάρκες σε σειρά η μία δίπλα στην άλλη. Πλησιάζουν κι οι γιορτές τώρα κι ανταγωνίζονται για την καλύτερη βιτρίνα. Αφού, λοιπόν, η πόλη δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο, γιατί στο καλό είναι τόσο γνωστή και δέχεται κάθε χρόνο τόσους τουρίστες;
Θα απαντήσω με μια ερώτηση. Θυμάστε τα σχολικά βιβλία της της βυζαντινής ιστορίας που τα διάνθιζαν με εικόνες του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας; Ή στα βιβλία των θρησκευτικών εικόνες του Χριστού ως ποιμένα; Ε λοιπόν όλες αυτές οι εικόνες είναι ψηφιδωτές και βρίσκονται στη Ραβέννα. Κάποιος που επισκέπτεται τη Ραβέννα ξέρει πού θα πάει. Στο μαυσωλείο της Γάλα Πλακίδια, για να νιώσει αυτή την μυστηριακή ατμόσφερα να τον περιβάλλει και την οποία δημιουργεί ο ψηφιδωτός μπλε ουρανός με τα αστέρια φτιαγμένα από χρυσές ψηφίδες. Πραγματικό κόσμημα. Θα πάει και στην εκκλησία του San Vitale φυσικά. Προσωπικά, μπορώ να πω ότι συγκινήθηκα κιόλας στη θέα του ψηφιδωτού με τον Ιουστινιανό. Μια συγκίνηση που, για παράδειγμα, δεν είχα νιώσει στην -εμπορική λόγω των πολλών τουριστικών γκρουπ- Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη. Ενώ στη Ραβέννα η μαγεία δεν χάνεται. Τέλος, με τίποτα δεν πρέπει να παραλείψει κάποιος την εκκλησία του San Apollinare, στο προάστειο Classe. Με το που μπαίνεις στο ναό, τα ψηφιδωτά του ιερού σε τυφλώνουν με τα ζωντανά τους χρώματα. Λες και φτιάχτηκαν χθες, κι όχι πριν δεκαπέντε αιώνες !
Ίσως η Ραβέννα να είναι μια πόλη γι’ αυτούς που αγαπούν την ιστορία και τη βυζαντινή τέχνη. Αν και νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος στη θέα των ψηφιδωτών. Κι αν δεν ικανοποιηθεί με τα μωσαϊκά, μπορεί να δοκιμάσει να ικανοποιήσει την αίσθηση της γεύσης του με το έτερο καμάρι των ντόπιων: την piadina romagnola, που σίγουρα θα του μείνει αξέχαστη.