Σοφία Βέμπο

Σοφία Βέμπο: με τα τραγούδια της, σφράγισε έναν πόλεμο - και έζησε έναν έρωτα σαν πόλεμο

Καμία τραγουδίστρια δεν ταυτίστηκε τόσο με το έπος του ’40 όσο η Σοφία Βέμπο. Ο Τραϊφόρος έλεγε, χαρακτηριστικά, πως τη 28η Οκτωβρίου, μαζί με την εθνική γιορτή, ο κόσμος πίστευε πως γιόρταζε και η Σοφία. Της έστελναν δώρα, γράμματα ευχετήριες κάρτες. Η Βέμπο με τα τραγούδια της, σφράγισε έναν πόλεμο – και έζησε έναν έρωτα σαν πόλεμο.

Με την κήρυξη του πολέμου το 1940 ανέλαβε την εμψύχωση των Ελλήνων στρατιωτών στο μέτωπο με πατριωτικά και σατυρικά τραγούδια, ενώ πρωταγωνίστησε σε επιθεωρήσεις που προσάρμοζαν το θέμα τους στην πολεμική επικαιρότητα. Όταν τα ναζιστικά στρατεύματα εισήλθαν στην Αθήνα φυγαδεύτηκε στη Μέση Ανατολή, όπου συνέχιζε να τραγουδά για τα εκεί ελληνικά και συμμαχικά στρατεύματα. Έγινε σύμβολο του έθνους, ταύτισε το όνομά της με το αλβανικό έπος και χαρακτηρίστηκε «Τραγουδίστρια της Νίκης».

Το οδοιπορικό της

Η Σοφία Μπέμπου, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου του 1910 στην Καλλίπολη ( Gelibolu / Γκελίμπολου) της Τουρκίας. Το 1912 η οικογένειά της μετεγκαταστάθηκε στη Κωνσταντινούπολη. Το 1914, με την υπογραφή της ελληνοτουρκικής συμφωνίας ανταλλαγής πληθυσμών που συνομολόγησε η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου, η οικογένειά της αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Βόλο, όπου οι γονείς της εργάστηκαν ως καπνεργάτες.

Τον Σεπτέμβριο του 1933 αποφάσισε να πάει στη Θεσσαλονίκη να βρει τον αδελφό της Τζώρτζη που σπούδαζε εκεί και είχε καιρό να στείλει γράμμα. Έτσι παίρνοντας την κιθάρα της επιβιβάστηκε στο πλοίο όπου στη διάρκεια του ταξιδιού της άρχισε με την κιθάρα της το τραγούδι.

Σε ελάχιστο χρόνο όλοι οι επιβάτες αλλά και το πλήρωμα βρίσκονταν γύρω της και την χειροκροτούσαν ενθουσιασμένοι από τη φωνή της. Αυτή θεωρητικά ήταν και η πρώτη δημόσια εμφάνισή της. Στο καράβι αυτό, λοιπόν, είχε την τύχη να την ακούσει ένας “μάνατζερ” ονόματι Tσίμας, ο οποίος τελικά έπεισε την οικογένειά της να του επιτρέψουν να την δοκιμάσει σαν “ντιζέζ”, όπως ονόμαζαν τότε τις τραγουδίστριες.

H πρώτη εμφάνισή της έγινε στο κοσμικό κέντρο “Aστόρια” της Θεσσαλονίκης. Πρώτα της τραγούδια ήταν: το “Kόκκινο μαντήλι” του Nίκου Xατζηαποστόλου και η “Zημιά” του Zοζέφ Kορίνθιου. Στην πρώτη εκείνη εμφάνισή της η Σοφία εντυπωσίασε αφάνταστα το κοινό της, όχι μόνο με το ξεχωριστό τέμπο της φωνής της αλλά και με την θαυμάσια σκηνική παρουσία της.

Στο θέατρο για πρώτη φορά εμφανίστηκε για πρώτη φορά το χειμώνα του 1933, στην επιθεώρηση “Παπαγάλος” του Aντώνη Bώτη, που είχε ανέβει στο “Kεντρικό”, το υπέροχο εκείνο θέατρο στην πλατεία Kολοκοτρώνη, που τόσο άστοχα κάποιοι ανόητοι το κατεδάφισαν πριν από αρκετά χρόνια, όπως άλλωστε άλλοι ανεγκέφαλοι γκρέμισαν θέατρα και κινηματογράφους-αληθινά στολίδια Aθήνας και Πειραιά!

H επιτυχία της Bέμπο από την πρώτη θεατρική της παράσταση ήταν άμεση, με πρώτο σουξέ της το “Tσιγγάνα μαυρομάτα”. Σε λίγες μέρες το τραγούδι αυτό το τραγουδούσε όλη η Aθήνα. Ακολούθησαν κι άλλα μεγάλα σουξέ, όπως: “Mια γυναίκα πέρασε”, “Mη φύγεις που θα πας”, “Δεν έχεις τίποτα μα έχεις κάτι”, “Σ’ αγαπώ”, “Kάτι με τραβά κοντά σου”  και δεκάδες άλλα.

Το 1939 η Βέμπο έχει ήδη καταξιωθεί ως η πρώτη τραγουδίστρια του ελληνικού ελαφρού τραγουδιού. Στις 28 Οκτωβρίου του 1940 στις 10.00 ώρα που θα συνέχιζε το ραδιοφωνικό πρόγραμμα του Ζαππείου με αναμετάδοση τραγουδιών της Σ. Βέμπο, ο εκφωνητής προγράμματος Κώστας Σταυρόπουλος διακόπτει τη ροή του και προβαίνει στην ιστορική εκείνη ανακοίνωση της επίθεσης των ιταλικών δυνάμεων κατά της Ελλάδας και την άμυνα των ημετέρων. Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος είχε αρχίσει.

Σοφία Βέμπο: η γνωριμία και η ζωή με τον Μίμη Τραϊφόρο

Το καλοκαίρι του ΄40, ο ποιητής και στιχουργός Μίμης Τραϊφόρος μεγαλουργεί, ως κομπέρ στην περίφημη «Όαση» του Ζαππείου, ενώ η Βέμπο γνωρίζει την αποθέωση στο θέατρο. Λέγεται πως εκείνη πήγε να τον δει με την παρέα της, κι εκείνος έκανε κάποιο σχόλιο που την πείραξε. Τον Αύγουστο του ‘40, η Σοφία δηλώνει. «Δεν θέλω να τον συναντήσω ποτέ. Ούτε καλλιτεχνικά ούτε και στη ζωή μου». Μεγάλες κουβέντες….

Παιδιά της Ελλάδος παιδιά, τραγουδά η Σοφία Βέμπο

Στα παρασκήνια του θέατρου «Μοντιάλ» η Σοφία ξεχνώντας αυτά που έλεγε πως δεν θέλει καμία επαφή με τον Τραϊφόρο, τον προσεγγίζει και του ζητάει να της γράψει ένα πολεμικό τραγούδι, πάνω στη μουσική της «Ζεχρά». «Από πότε οι θεοί ζητάνε χάρες από τους ανθρώπους;» της απαντά εκείνος. Για χάρη της, γράφει σε ένα διάλειμμα της παράστασης το «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά». Της το διαβάζει, αλλά η Σοφία βρίσκει σκληρό το τέλος που λέει «αν δεν΄ρθείτε νικηταί, να μην έρθετε ποτέ». Του ζητά να το αλλάξει κι ο Τραϊφόρος αντικαθιστά τον στίχο με το «με της νίκης τα κλαδιά, σας προσμένουμε παιδιά». Το ίδιο βράδυ η Σοφία το λανσάρει στη σκηνή, τραγουδώντας το -ή μάλλον μισοδιαβάζοντας τους στίχους μέσα απ’ το χαρτί- και μια και δύο και τρεις φορές. Το κοινό παραληρεί, ο μύθος της «τραγουδίστριας της νίκης», έχει μόλις γεννηθεί. Μαζί, κι ένας μεγάλος έρωτας…

Η Βέμπο τραγουδά σατιρικά και πολεμικά τραγούδια και γίνεται η εθνική φωνή που εμψυχώνει τους Έλληνες στρατιώτες στο μέτωπο και συγκλονίζει το πανελλήνιο. Την ίδια εποχή, σε μία συμβολική πράξη, προσφέρει στο Ελληνικό Ναυτικό 2.000 χρυσές λίρες. Με την είσοδο των ναζιστικών στρατευμάτων στην Αθήνα φυγαδεύεται μεταμφιεσμένη σε καλόγρια στη Μέση Ανατολή, στην Αίγυπτο όπου συνεχίζει να τραγουδά για τα εκεί ελληνικά και συμμαχικά στρατεύματα.

Σοφία Βέμπο

Το 1942, η Βέμπο και ο Τραϊφόρος, αρραβωνιάστηκαν στην Αίγυπτο. Μετά την απελευθέρωση επέστρεψαν στην Αθήνα, όμως το 1946, και ενώ η επιθεώρησή τους «Ελλάδα μου κουράγιο» γνωρίζει εισπρακτική και καλλιτεχνική επιτυχία, ο αδελφός της Σοφίας Βέμπο ανακοινώνει ότι η τραγουδίστρια θα πάει στην Αμερική για περιοδεία. Ο Τραϊφόρος προσπαθεί να την μεταπείσει να μείνει στην Ελλάδα. Στην πιάτσα κυκλοφορούν φήμες ότι στην Αμερική την περιμένει ένας πλούσιος γαμπρός.

Δεν τα καταφέρνει να την πείσει και η Σοφία φεύγει στην Αμερική. Όταν, ύστερα από καιρό, λαμβάνει ένα μάλλον ψυχρό και αδιάφορο γράμμα από τη Σοφία, εκείνος, αντί για απάντηση, της γράφει τους στίχους του κλασικού πλέον τραγουδιού: «Ας ερχόσουν για λίγο, μοναχά για ένα βράδυ/ να γεμίσεις με φως το φριχτό μου σκοτάδι». Το τραγούδι γίνεται σουξέ με πρώτη ερμηνεύτρια τη Δανάη Στρατηγοπούλου και η Σοφία επιστρέφει στην αγκαλιά του..

Θα παντρευτούν τελικά το 1957, όμως η σχέση τους υπήρξε πάντα θυελλώδης, γεμάτη εντάσεις, ομηρικούς καυγάδες, χωρισμούς και επανασυνδέσεις. Ο Τραϊφόρος, ήταν πολύτιμος συνεργάτης για την Βέμπο, την οποία θεωρούσε μούσα του, όμως ως σύντροφος δεν της ήταν πιστός. Και οι αντιδράσεις της Σοφίας ήταν παράφορες, ακραίες.

Εκρηκτική προσωπικότητα

Σοφία ΒέμποΚάποια φορά, άφησε σύξυλη την ορχήστρα να παίζει, μπήκε στα παρασκήνια και έδειρε μια μπαλαρινούλα που υποψιαζόταν πως τα είχε με τον «Μίμη της». Μια άλλη φορά, κατέβηκε από τη σκηνή -σε ένα κατάμεστο θέατρο- και επιτέθηκε σε μια κοπέλα που είχε δει στο βάθος, ότι την φλέρταρε ο Τραϊφόρος. Κάποια άλλη μέρα κρύφτηκε μέσα σε ένα καμαρίνι και περίμενε το «παράνομο» ζευγάρι. Όταν τελικά εμφανίστηκε, έπεσε, όπως λένε, άγριο ξύλο.

Λέγεται, σαν ανέκδοτο πως κάποια στιγμή, σε κάποιο τραπέζι στην Κωνσταντινούπολη ο Έλληνας πρόξενος της είπε: «Δεν ξέρω τι λες Σοφία για τον Τραϊφόρο, αλλά για να τον κρατάς τόσα χρόνια πρέπει να διαθέτει μεγάλα προσόντα». «Α, μπα, φήμες αγαπητέ μου, φήμες…Μεγάλα προσόντα…Σιγά…Ρωτήστε και την κοπέλα που τα γνωρίζει πολύ καλά», απάντησε η Σοφία δείχνοντας μια νεαρή τραγουδίστρια που καθόταν στο τραπέζι και αφήνοντας εμβρόντητη την ομήγυρη…

Σύμφωνα με τον στενό της κύκλο, η συμπεριφορά του Τραϊφόρου ήταν ένας από τους λόγους που κλόνισαν την υγεία και τα νεύρα της και μεγάλωσαν την εξάρτησή της από το αλκοόλ και τα βαρβιτουρικά –ένιωθε πάντα διχασμένη ανάμεσα στην αγάπη της για κείνον και το καθήκον της απέναντι στην οικογένειά της. Και ταπεινωμένη επειδή εκείνη, το σύμβολο για έναν λαό ολόκληρο, είχε «αποτύχει» ως γυναίκα.

Συμμετοχή σε ταινίες

Η Βέμπο έχει συμμετάσχει στις ελληνικές ταινίες «Η Προσφυγοπούλα» (1938), «Στέλλα» (1955) του Κακογιάννη στον ρόλο της Μαρίας στο λαϊκό μαγαζί «Ο Παράδεισος»  και στην ταινία του 1959 «Στουρνάρα 288» σε διπλό ρόλο, της ηλικιωμένης καθηγήτριας πιάνου κυρίας Ευγενίας (πάλαι ποτέ διάσημης Τζένης Μπλανς) και της Σοφίας Βέμπο.

Έφυγε από τη ζωή στις 11 Μαρτίου του ’78  

Η Σοφία Βέμπο θα ζει για πάντα χάρη στο καλλιτεχνικό και εθνικό της έργο, που ήταν αναντικατάστατο, όπως κι η ίδια σαν άνθρωπος.  Πέθανε, μια νύχτα της 11ης Mαρτίου του 1978. H κηδεία της μετατράπηκε σ’ ένα πάνδημο συλλαλητήριο. Ο Μίμης Τραϊφόρος, ασχολήθηκε με συγκινητική αφοσίωση με την έκδοση και επανέκδοση των ηχογράφήσεών της και τη διατήρηση της μνήμης της. Παρόλα αυτά όταν 20 χρόνια αργότερα ο Τραϊφόρος πέθανε και αυτός, η οικογένεια της Βέμπο, δεν επέτρεψε να ταφεί μαζί της…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Κατίνα Παξινού: Η θρυλική ιέρεια της Τέχνης

 

 

Ακολουθήστε το cityportal.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις Διαβάστε για Συναυλίες, Σινεμά, Θέατρο, βιβλία, τέχνες, εκδρομές στην ατζέντα (ημερολόγιο) αλλά και όλα τα Τελευταία νέα από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον Κόσμο, σήμερα, τώρα που συμβαίνουν.

 

Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε