Στάθης Ψάλτης: Αν θέλαμε να ξεκινήσουμε ως τυπικό αφιέρωμα, θα λέγαμε εισαγωγικά, ότι πρόκειται να σκιαγραφήσουμε το καλλιτεχνικό προφίλ ενός Έλληνα κωμικού ηθοποιού, ο οποίος μεσουράνησε στις δεκαετίες του ’80-’90, μέσα από την επιθεώρηση, τις κινηματογραφικές κωμωδίες και την χρυσή εποχή του VHS.
Στάθης Ψάλτης
Ο Στάθης Ψάλτης γεννήθηκε στο Βέλο Κορινθίας, 27 Φεβρουαρίου 1951. Όταν μετακόμισαν στο Αιγάλεω σπούδασε στη Δραματική σχολή του Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη. Προηγουμένως όμως το έσκασε απο το σπίτι, όταν σε ηλικία 13 ετών, πλαστογράφησε την υπογραφή του πατέρα του και μπάρκαρε για δυο χρόνια.
Έκανε τρεις γάμους, παντρεύτηκε διαδοχικά τις Κάτια Κυβέλου με την οποία απέκτησε τη κόρη του Μαρία, στη συνέχεια με την Τάρια Μπούρα και μετά την Χριστίνα Ψάλτη. Για τον πρώτο γάμο, όπως έλεγε, ήταν μια νεανική τρέλα, ο δεύτερος μια περιπέτεια και ο τρίτος αυτός που πραγματικά ήθελε.
Έπαιξε σε πολλές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου αλλά και στο θέατρο. Έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής μαζί με την Καίτη Φίνου στη δεκαετία του 1980 με εμπορικές ταινίες που πρωταγωνίστησε:
- Καμικάζι αγάπη μου
- Τροχονόμος Βαρβάρα
- Τα καμάκια
- Βασικά καλησπέρα σας
- Και ο πρώτος ματάκιας
- Τρελλός είμαι ό,τι θέλω κάνω
- Έλα να αγαπηθούμε ντάρλινγκ
- Μάντεψε τι κάνω τα βράδια
Τα πρώτα του βήματα
Στην υποκριτική τον οδήγησε ένας συμμαθητής του, ο Κώστας Αθανασόπουλος, ο οποίος στο τέλος του σχολείου τον πήρε κυριολεκτικά από το χέρι και τον πήγε στην οντισιόν του Εθνικού Θεάτρου.
«Ο Κώστας με τράβηξε μέχρι τα σκαλιά του Εθνικού στην Αγίου Κωνσταντίνου, μόλις μία μέρα πριν από τις εξετάσεις. Εκεί μου έδωσαν ένα κομμάτι του Τένεσι Ουίλιαμς από το “Γλυκό πουλί της νιότης”. Το διάβασα, το έμαθα, το έπαιξα. Τότε με ρώτησε ο Κωστής Μιχαηλίδης αν γνώριζα το έργο. Του απάντησα “όχι”, όπως και στις επόμενες ερωτήσεις που μου έκανε για τον συγγραφέα, αλλά και για τον ήρωα που μόλις είχα υποδυθεί. Ετσι ένιωσα κι έτσι έπαιξα. Δίνω, λοιπόν, μετά εξετάσεις και περνάω πρώτος στα ταλέντα», θα πει σε μία παλιά συνέντευξή του στην εφημερίδα “Εspresso”.
Ο Στάθης Ψάλτης λατρεύτηκε ως λαϊκό είδωλο τη δεκαετία του ‘80
Ο Στάθης Ψάλτης καθιερώθηκε στο ευρύ κοινό ως ένα από τα λαϊκά είδωλα της δεκαετίας του ‘80, κυρίως μέσα από την κωμωδία στην μεγάλη οθόνη και την επιθεώρηση.
Κι σε αυτό το σημείο οφείλουμε να υπογραμμίσουμε αυτό που λησμονεί ή δεν ξέρει ο περισσότερος κόσμος για τον ηθοποιό Στάθη Ψάλτη, όσο κι αν ακουστεί περίεργο. Μετά το τέλος του κινηματογράφου και της μικρής (αλλά μεγάλης υποκριτικής αξίας) πορείας του στην τηλεόραση, στράφηκε ολότελα στην επιθεώρηση, συνεχίζοντας να προσφέρει το γέλιο.
Ας θυμηθούμε μερικούς τίτλους απο επιθεωρήσεις που πρωταγωνιστούσε: “Το μαντολίνο του ναυαγού Σημίτη” (2001), “Η παπουτσωμένη Ντόρα” (2002), “Νου Δου η άσχημη” (2007), “Και ξανά… ΠΑΣΟΚολλητό” (2009), “Πού πας ρε Γιωργάκη με τέτοιο καιρό;” (2010) και “Δεν έχουν Τσίπρα πάνω τους” (2015), κτλ.
Αλλά μήπως ο Ψάλτης ως ηθοποιός δεν ήταν ουσιαστικά κωμικός αλλά ένας μεγάλος δραματικός ηθοποιός και μάλιστα του κλασικού ρεπερτορίου;
Η απορία της Ροζίτα Σώκου – “Γιατί;”
Χωρίς καμία δόση σνομπισμού στα παραπάνω καλλιτεχνικά είδη, τα οποία ανήκουν επάξια στην νεότερη ελληνική πολιτιστική κληρονομιά της 7ης τέχνης και του θεάτρου, γεννάται μία απορία (την οποία όπως θα δείτε παρακάτω εκφράζει και η Ροζίτα Σώκου): Πώς ή γιατί ένας μεγάλος ηθοποιός, τον οποίο χειροκρότησε ως σπουδαστή ακόμα, ο μεγαλύτερος Έλληνας ηθοποιός Μάνος Κατράκης, επέλεξε να “διώξει” από δίπλα του – ηθελημένα ή μη- το κλασικό ρεπερτόριο;
Aς θυμηθούμε ότι ως φαντάρος και έχοντας να δώσει εξετάσεις στην δραματική σχολή, ο Ψάλτης θα παίξει στις εξετάσεις το μονόπρακτο του Τσέχοφ “Βλαβερές συνέπειες του καπνού” και τον “Καλιγούλα” του Καμύ.
Βγαίνοντας από την σχολή θα περιοδεύσει το 1973 με τον “Φιλοκτήτη” ως Οδυσσέας.
Στάθης Ψάλτης: Η κλίκα «δεν το είδε με καλό μάτι»
Ίσως η πιο ξεχωριστή στιγμή στη θεατρική του καριέρα ήταν ο ρόλος του Ποπρίτσιν στο μονόλογο του Νικολάι Γκόγκολ “Το ημερολόγιο ενός τρελού”, που ανέβασε το 1992 στο θέατρο “Βέμπο” σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Όμως «ο Τύπος και η κλίκα του θεάτρου», όπως θα πει ο ίδιος «δεν το είδαν με καλό μάτι».
Καλεσμένος στον καναπέ της κριτικού Ροζίτας Σώκου, στην εκπομπή “Επισκέπτης της Νύχτας”, ξεκινώντας από ένα μικρό flash back για την αρχή της καριέρας του, περνώντας στην εκπληκτική ερμηνεία του “Ποπρίτσιν” και ίσως με την Σώκου να φέρνει στο μυαλό της τις ταινίες ή τις επιθεωρήσεις που είχε ήδη στο ενεργητικό του ο επισκέπτης της, εξέφρασε την εξής απορία:
«Τώρα να σου κρατήσω κακία; Μετά από όλα αυτά που μου λες και μου θυμίζεις, αυτού του είδος την ηδονή, γιατί για μένα το καλό θέατρο και ο καλός ηθοποιός είναι πολύ μεγάλη ηδονή, γιατί μου έχεις στερήσει τόσο πολύ από αυτά τα πράγματα;»
Η αφοπλιστική απάντηση του Ψάλτη
«Δεν φταίω εγώ. Πρόσφατα έκανα μία προσπάθεια και ανέβασα το “Ημερολόγιο ενός τρελού” του Γκόγκολ, δυστυχώς όμως δεν ξέρω ο Τύπος, η κλίκα του θεάτρου δεν το είδαν με καλό μάτι. Ήμουν πολύ καλός, ο κόσμος σηκωνόταν και χειροκροτούσε όρθιος δεν έφευγε. Είχα αναγγείλλει ότι την παράσταση θα την κάνω για 30 μονο παραστάσεις, γιατί δε θα άντεχα προφανώς.
Βγήκαν μέσα από τον Τύπο και έγραψαν “να είδατε, το κατέβασε γιατί δεν πάταγε κόσμος”, κακοηθέστατα ψέμματα. Γιατί το έκαναν αυτό το κακό; Γιατί τα έβαλαν μαζί μου; Εγώ ήμουν ένας νέος άνθρωπος μετά από όλες αυτές τις μετατάξεις από το εμπορικό στο ποιοτικό- όχι ότι το εμπορικό δεν είναι ποιοτικό είναι το ίδιο, απευθύνεται στο λαό- όταν αποφάσισα να κάνω κάτι, όλοι αμφέβαλαν ενώ προηγουμένως όλοι γράφανε “γιατί αυτό το ταλέντο δεν κάνει καλές παραστάσεις” και μόλις έκανα την παράσταση “γιατί την έκανε”.
Λυπάμαι πάρα πολύ για τον καλλιτεχνικό Τύπο, που δεν βλέπει τον νέο ταλαντούχο άνθρωπο γιατί έχω και ταλέντο και ήθος και όλα αυτά τα στοιχεία που χρειάζεται να έχει ένας ηθοποιός που να μπορεί να παίξει το “Ημερολόγιο ενός τρελού” και εξίσου ίδια έργα.»
«Πρέπει να μπεις σε αυτόν τον κύκλο.Το καλό θεατρο είναι σαν μασονία. Είναι η κυρία Α, η κυρία Β, η κυρία D, η κυρία Ν το έχουνε εκεί και σαν να μην επιτρέπουν, σαν να κυριαρχούν τον Τύπο. Δεν ξέρω τί γίνεται. Κι αυτό είναι πάρα πολύ κακό. Ήθελα να ανεβάσω τον “Καλιγούλα”, και δεν μπόρεσα. Πώς να το ανεβάσω όταν ο καλλιτεχνικός Τύπος δε μου δίνει την ηθική αυτή συμπαράσταση».
(Δείτε απόσπασμα από την συγκεκριμένη παράσταση στο βίντεο που ακολουθεί από το 16:24)
Η τελευταία του σημαντική εμφάνιση στο θέατρο, ήταν η συμμετοχή του στο σαιξπηρικό δράμα “Ρωμαίος και Ιουλιέτα”, που ανέβασε ο Δημήτρης Λιγνάδης στο θέατρο “Πάνθεον” το 2016. Ερμήνευσε το ρόλο της παραμάνας και του έδωσε μια κωμική χροιά.
Το ξύλο που έφαγε από παλιό πρωταγωνιστή και το σημάδι στο χέρι
Tα πρώτα βήματα της καριέρας του δεν ήταν καθόλου ρόδινα. Όχι από πλευράς π.χ. ότι δεν έβρισκε ρόλους να παίξει αλλά από την απάνθρωπη συμπεριφορά που βίωσε από παλιούς πρωταγωνιστές, οι οποίοι έβλεπαν τελείως ανταγωνιστικά έναν ταλαντούχο νέο.
Το σημάδι στο χέρι του, από σπασμένο τζάμι, ήταν αποτέλεσμα της οργής ενός αείμνηστου σπουδαίου κωμικού, με τον οποίο έπαιζε στο θέατρο.
«Στην αρχή της καριέρας μου δέχτηκα πολύ μεγάλο πόλεμο από σπουδαίους πρωταγωνιστές. Ξεκίνησα κουβαλώντας ένα καφάσι στην παράσταση “Η χαμογελαστή αντάρτισσα και οι Αμερικάνοι”, όπου δεν είχα καν ατάκα, αλλά μέχρι να το αφήσω στη σκηνή ο κόσμος είχε πεθάνει στο γέλιο. Στη δεύτερη επιθεώρηση μου έδωσαν τον ρόλο ενός Κινέζου που έλεγε μόνο τη φράση “Τακατίκι, τακατίκι, τακατίκι, τακατό”, όπου επίσης γινόταν χαμός. Μετά έκανα συνέχεια επιτυχίες, παρότι εξακολουθούσα να δέχομαι πόλεμο».
Η Μαίρη Χρονοπούλου θα πει για αυτό το περιστατικό: «Ο Στάθης ήταν τόσο ταλαντούχος, που, με το που εμφανίστηκε στο επάγγελμα, και τον παραμικρό ρόλο να είχε έβγαζε γέλιο. Τότε, στα πρώτα βήματά του -μπορεί να ήταν και η πρώτη θεατρική εμφάνισή του-, έπαιζε σε ένα έργο με τον θίασο που είχαμε με τον Κώστα Καρρά. Μαζί μας ήταν κι ένας παλιός κωμικός, μεγάλο όνομα -που δεν θα πω το όνομά του, γιατί έχει πεθάνει-, ο οποίος κάθε βράδυ χαστούκιζε τον Στάθη σε μια σκηνή που είχε μαζί του. Μιλάμε για πολύ ξύλο… Ενα βράδυ, που τον πήραν τα αίματα, δεν άντεξα. Πήγα στον Καρρά και του λέω: “Κώστα, πάμε στο καμαρίνι του… τάδε να του δώσουμε τελεσίγραφο: Αν δεν σταματήσει να πλακώνει στο ξύλο τον Στάθη, θα διαλύσουμε τον θίασο”».
«Την θέλω την τηλεόραση αυτή δε με θέλει…»
Ο Στάθης Ψάλτης εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην τηλεόραση το 1973, στη σειρά “Οι έμποροι των εθνών”, που βασιζόταν στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ερμήνευσε το ρόλο του γελωτοποιού και τραγούδησε το “Ήτανε μια φορά” του Σταύρου Ξαρχάκου, που έγινε ευρέως γνωστό από τον Νίκο Ξυλούρη.
Τη δεκαετία του ‘70 έπαιξε και σε άλλες σειρές αξιώσεων που βασίζονταν σε έργα της ελληνικής λογοτεχνίας, όπως ” Γιούγκερμαν” με τον Αλέκο Αλεξανδράκη (1976), “Η Τύχη της Μαρούλας” (1978) και “Ο συμβολαιογράφος” με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο (1979).
Έκτοτε ο Ψάλτης, θα παίξει ως γκεστ σταρ μία φορά στο “Τμήμα Ηθών” του Μανούσου Μανουσάκη αλλά και στο “Καλημέρα ζωή”. Ο ηθοποιός σε μία μικρή συνέντευξη στον δημοσιογράφο Παναγιώτη Ρηγόπουλο το 2007, μέσα από το καμαρίνι του θεάτρου θα εξομολογηθεί:
«Δεν γνωρίζω πως λειτουργεί αυτή τη στιγμή η τηλεόραση. Η τηλεόραση είναι μία βιντεοκασέτα, από τη στιγμή που γυρίζουν 6 επεισόδια την ημέρα. Έκανα ταινίες κι όταν πέθανε ο κινηματογράφος επέλεξα την επιθεώρηση. Εγώ έκανα καλό λαϊκό ελληνικό κινηματογράφο.
Δεν κοίταξα ούτε ψευτο-κουλτουριάρικα πράγματα, ούτε να ξεγελάσω τον κόσμο. Ήμουν αληθινός, όπως ήταν αληθινός ο Γιάννης Δαλιανίδης.
Ποτέ δε με φώναξαν στην τηλεόραση να κάνω μία αξιοπρεπή εμφάνιση σε μία σειρά όπως π.χ παλαιότερα στο “Γιούγκερμαν”. Δεν είμαι αντίθετος στην τηλεόραση. Η τηλεόραση είναι αντίθετη σε μένα. Δε με φωνάζουνε.», θα πει με παράπονο ο ηθοποιός.
► Καθημερινά ΟΛΕΣ οι ταινίες που παίζουν στην τηλεόραση. ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ: Οι σημερινές Ταινίες στην τηλεόραση ΚΑΙ ΘΑ δείτε τις ταινίες ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΥΝ την τρέχουσα ημέρα
Ο Γιάννης Σμαραγδής και ο Στάθης Ψάλτης
Λίγο πριν πεθάνει ταλαιπωρημένος από τον καρκίνο των πνευμόνων, ο Στάθης Ψάλτης πρωταγωνίστησε στην ταινία “Καζαντζάκης” του Γιάννη Σμαραγδή, την οποία δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει στην μεγάλη οθόνη.
Ο διάσημος σκηνοθέτης μιλώντας στην εκπομπή “Αντιθέσεις” για τον ρόλο του Ψάλτη ως ηγούμενος στο όρο Σινά, ο οποίος βοηθάει τον Νίκο Καζαντζάκη να βρει τον Θεό, θα πει:
«Οι μεγάλοι κωμικοί έχουν από τον Θεό μία ειδική αποστολή να κάνουν τους ανθρώπους να γελάνε. Να τους ανοίξουν την βαλβίδα της ψυχής, να αισθανθούν μία μορφή αγαλλίασης. Και το βάρος αυτό το σηκώνουν άνθρωποι που συχνά λυγίζουν με πάθη. Είναι μεγάλο το βάρος να κάνεις τους άλλους να γελάσουν. Τί σημαίνει αυτό; Ότι έχουν περισσότερο φως από τους υπόλοιπους ηθοποιούς, μη σου πω και από τους ανθρώπους.
Όταν κάναμε την σκηνή με τον Ψάλτη, έρχεται ο Οδυσσέας Παπασπηλιώπουλος και μου λέει “Τί βλέμμα είναι αυτό! Το βλέμμα που έχει αυτός έπρεπε να έχουν οι αληθινοί Δεσποτάδες. Τί είναι αυτό! Ποιος είναι ο εσωτερικός του κόσμος. Έμεινα άφωνος…”
Και παίζουμε τη σκηνή και τελειώνει. Είμαι στο μόνιτορ, δίπλα μου είναι η γυναίκα του- δεν το έχω καταλάβει-και κλαίω…»
Ο Στάθης Ψάλτης πέθανε στην Αθήνα, 21 Απριλίου 2017 στο Νοσοκομείο “Άγιος Σάββας” όπου νοσηλευόταν με καρκίνο στους πνεύμονες.
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
