Τα Αναστενάρια Λαγκαδά (video - ιστορία - τελετουργικό)

Ξεκινά το Σάββατο 21 Μαΐου το έθιμο της πυροβασίας, τα Αναστενάρια Λαγκαδά, προς τιμήν των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. (Σάββατο 21, Κυριακή 22 και Δευτέρα 23 Μαϊου από τις 18.30 μμ)

 

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν κάποτε ξέσπασε φωτιά στην εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο χωριό Κωστί της Θράκης, οι κάτοικοι αψηφώντας τον κίνδυνο μπήκαν στο ναό για να σώσουν τις ιερές εικόνες, με την βοήθεια των οποίων βγήκαν ανέπαφοι από τις φλόγες. Οι Αναστενάρηδες τιμούν αυτό το θαύμα κάθε χρονο, περπατώντας οι ίδιοι πάνω στη φωτιά.
 

Ένα πολύ ενδιαφέρον Video  για τα Αναστενάρια από τον Δημήτρη Λουζικιώτη που χρόνια τώρα τα παρακολουθεί και τα φωτογραφίζει

 

Η ιστορία του εθίμου

Τα Αναστενάρια αρχικά γινόταν από Ελληνες, Χριστιανούς Ορθόδοξους της βορειοανατολικής Θράκης. Με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, οι Αναστενάρηδες εγκαταστάθηκαν στον Ελλαδικό χώρο, κυρίως στην Μακεδονία και ειδικότερα σε περιοχές γύρω από τη Θεσσαλονίκη.

 

Για περισσότερα από 20 χρόνια, η τελετουργία των Αναστεναρίων διοργανώνονταν ιδιωτικά. Μετά τον Β? Παγκόσμιο πόλεμο τα Αναστενάρια τελούνται για πρώτη φορά δημόσια στην Ελλάδα. Εκτοτε η τελετουργία των Αναστεναρίων απέκτησε ευρεία φήμη όχι μόνο σε τοπικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

 

Το τελετουργικό

Οι Αναστενάρηδες έχουν ως ανώτατο αρχηγό τους το «Αναστενάρι», το εικόνισμα του Αγίου και ανώτατο ιεράρχη τους τον Αρχιαναστενάρη. Οι εικόνες που κουβαλούν μαζί τους, είναι οι λεγόμενες «χάρες» ή «παππούδες» και διατηρούνται σε υφασμάτινη θήκη που λέγεται «ποδιά», από την οποία κρέμονται αφιερώματα. Στο σπίτι του Αρχιαναστενάρη, το «κονάκι», φυλάσσονται τα «αμανέτια», μαντήλια που θεωρούνται ιερά.

 

Ο χορός των Αναστενάρηδων, σε όλη τη διάρκεια του εθίμου μπορεί να διαχωριστεί σε τρεις φάσεις: πριν την πυροβασία, κατά το ξεκίνημα και κατά την επιστροφή από την πυροβασία.

 

Κορύφωση του εθίμου είναι ο χορός πάνω στα αναμμένα κάρβουνα που φανερώνει την επαφή με τη φωτιά και τη συμφιλίωση με το φόβο που απορρέει από την επαφή με αυτό το στοιχείο. Αυτή επαφή μπορεί να υποκατασταθεί και από άλλες κινήσεις του Αναστενάρη, όπως για παράδειγμα το πιάσιμο και το παίξιμο με τα αναμμένα κάρβουνα.

 

Γύρω από την κεντρική εκδήλωση του δρώμενου, την επαφή δηλαδή με τη φωτιά, εκδηλώνονται και άλλες τελετουργίες απαραίτητες για να δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα: το σφάξιμο του μαύρου πρόβατου και το ξενύχτι στο κονάκι (σπίτι) του Αρχιαναστενάρη.